Αφού πέρασε χρόνια κάνοντας μια “βαρετή, καθιστική” ζωή, όπως η ίδια την περιγράφει, μέσα από διάφορους ρόλους σε πολλές ουκρανικές εταιρείες, μια γυναίκα αναφέρει ότι απέκτησε τη δουλειά των ονείρων της ως οδηγός φορτηγού στην μεγαλύτερη εταιρεία λιανεμπορίου της χώρας.
“Πάντα ονειρευόμουν μεγάλα οχήματα. Αντί να παίζω με κούκλες όταν ήμουν παιδί οδηγούσα αυτοκίνητα”, λέει η ίδια στο Reuters.
“Τώρα είναι τέτοια η κατάσταση που προσλαμβάνουν ανθρώπους χωρίς εμπειρία και τους εκπαιδεύουν. Ήμουν τυχερή”, περιγράφει η 40χρονη Σούλχα φορώντας την φόρμα της εταιρείας και ποζάροντας μπροστά από ένα τεράστιο φορτηγό.
Καθώς ο συνεχιζόμενος πόλεμος στην Ουκρανία έχει στερήσει το εργατικό δυναμικό από τη χώρα, οι εταιρείες προσπαθούν να καλύψουν τις κρίσιμες ανάγκες προσλαμβάνοντας περισσότερες γυναίκες σε παραδοσιακά ανδρικούς ρόλους και στρέφονται σε εφήβους, μαθητές και μεγαλύτερους ηλικιακά εργαζόμενους.
Με εκατομμύρια ανθρώπους, κυρίως γυναίκες και παιδιά, να έχουν καταφύγει σε χώρες του εξωτερικού για να γλιτώσουν από τον πόλεμο και με δεκάδες χιλιάδες άνδρες να έχουν επιστρατευθεί, η κρίση στην αγορά εργασίας μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την οικονομική ανάπτυξη και την μεταπολεμική ανάκαμψη, λένε οι αναλυτές.
Η Ουκρανία έχασε περισσότερο από ένα τέταρτο του εργατικού της δυναμικού από τον Φεβρουάριο του 2022, όπως προκύπτει από δεδομένα της κεντρικής τράπεζας.
Σχεδόν 60% των επιχειρήσεων λένε ότι η μεγαλύτερη πρόκληση για εκείνες ήταν η εξεύρεση ειδικευμένων εργατών, όπως προκύπτει από έρευνα του υπουργείου Οικονομίας που εξέτασε περισσότερες από 3.000 εταιρείες.
“Η κατάσταση είναι πραγματικά κρίσιμη”, λέει η Τατιάνα Πέτρουκ, υψηλόβαθμο στέλεχος εταιρείας χαλυβουργικής, μιας από τις μεγαλύτερες στην Ουκρανία που αριθμεί περίπου 45.000 υπαλλήλους αλλά έχει σχεδόν 4.000 κενές θέσεις εργασίας.
“Το έλλειμμα σε εργατικό δυναμικό έχει αντίκτυπο στην παραγωγή μας. Δεν είμαστε οι μοναδικοί που έχουμε κενές θέσεις εργασίας, όλες οι εταιρείες στις περιφέρειες το βιώνουν, περιλαμβανομένων και των εξωτερικών συνεργατών μας”, περιγράφει η ίδια στο Reuters.
Το Reuters μίλησε με εκπροσώπους εννέα ουκρανικών εταιρειών –από μεγάλες βιομηχανικές εταιρείες μέχρι λιανεμπόρους και μικρές ιδιωτικές επιχειρήσεις. Ολες είπαν ότι οι ελλείψεις στο προσωπικό και μια αυξανόμενη ανισότητα στις δεξιότητες συνιστούν μεγάλες προκλήσεις.
Οι επιχειρήσεις λένε ότι αλλάζουν τις πρακτικές που ακολουθούσαν μέχρι σήμερα–από την πρόσληψη και τις εναλλασσόμενες βάρδιες του προσωπικού μέχρι την επαναπρόσληψη συνταξιούχων και την προσφορά περισσότερων προνομίων, ειδικά για νεότερους εργαζόμενους.
Χρειάστηκε επίσης να αυξήσουν τους μισθούς. Ο μέσος μηνιαίος μισθός κυμαίνεται πλέον στα περίπου 440 ευρώ ενώ πριν από ένα χρόνο ήταν σχεδόν 317.
“Υπάρχει μια αισθητή απομάκρυνση από τις σεξιστικές και ηλικιακές διακρίσεις όταν πρόκειται για την επιλογή υποψηφίων καθώς οι εργοδότες προσαρμόζουν τα κριτήριά τους για να προσελκύουν τους απαιτούμενους υπαλλήλους. Αυτή η τάση εκτείνεται στην επιχειρηματικότητα, όπου το μερίδιο των γυναικών επιχειρηματιών αυξάνεται σημαντικά”, αναφέρει το πανεπιστήμιο του Κιέβου Kyiv School of Economics.
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ
Οι επαγγελματικοί χώροι όπου κυριαρχεί το ανδρικό στοιχείο επηρεάζονται περισσότερο από τις ελλείψεις του προσωπικού, λέει η κεντρική τράπεζα.
Ο χώρος των κατασκευών, των μεταφορών, της μεταλλουργίας και άλλοι έχουν όλοι υποστεί τέτοιο πλήγμα εξαιτίας της επιστράτευσης, η οποία είναι υποχρεωτική γα όσους άνδρες είναι από 25 ως 60 ετών.
Για να λειτουργήσει η οικονομία, η κυβέρνηση παρέχει πλήρη ή μερική αναβολή για τις εταιρείες εκείνες που βρίσκονται σε κρίσιμη κατάσταση.
Στους τομείς της ενέργειας και της κατασκευής όπλων, το 100% του προσωπικού δικαιούται αναβολή επιστράτευσης.
Σε ορισμένους άλλους τομείς, οι εταιρείες δικαιούνται να κρατήσουν το 50% των ανδρών υπαλλήλων τους, αλλά η διαδικασία για να εξασφαλίσει κάποιος την αναβολή επιστράτευσης είναι μακρά και πολύπλοκη.
Καθώς η κυβέρνηση αυστηροποίησε φέτος τον κανονισμό περί επιστράτευσης, αυξήθηκε ο αριθμός των ανδρών που επιλέγει την ανεπίσημη απασχόληση.
Στην αγροτική περιφέρεια της νότιας Ουκρανίας, το Μικολάιβ, γυναίκες εκπαιδεύονται ως οδηγοί τρακτέρ. Επιπλέον όλο και περισσότερες γυναίκες εργάζονται ως οδηγοί τραμ, φορτηγών, ανθρακωρύχοι, φρουροί ασφαλείας και αποθηκάριοι, όπως περιγράφουν οι ίδιες οι εταιρείες.
“Προσφέρουμε εκπαίδευση και θέσεις εργασίας σε γυναίκες με την ελάχιστη εμπειρία”, λέει ο Λιούμποφ Ουκράινετς, διευθυντής του τμήματος ανθρωπίνου δυναμικού στη Silpo.
Μαζί με την Σούλχα η εταιρεία έχει έξι γυναίκες φορτηγατζήδες και προσλαμβάνει όλο και περισσότερες γυναίκες για άλλες θέσεις εργασίας που παλαιότερα καταλάμβαναν άνδρες–περιλαμβανομένων των φορτοεκφορτωτών, των φρουρών ασφαλείας, των συσκευαστών και των χειριστών διαχωριστών κρέατος.
Το μερίδιο των γυναικών υπαλλήλων αυξάνεται επίσης σε βιομηχανίες όπως η παραγωγή χάλυβα.
Κάποιες ωστόσο γυναίκες δεν μπορούν ή δεν θέλουν να ενταχθούν στο εργατικό δυναμικό εξαιτίας της έλλειψης βοήθειας για τα παιδιά τους. Η Σούλχα, για παράδειγμα, η οποία μπορεί να βρίσκεται επί 15 ημέρες στον δρόμο, μετακόμισε στο πατρικό της για να διασφαλίσει ότι θα έχει βοήθεια για τον 14χρονο γιο της και την 16χρονη κόρη της.
ΕΦΗΒΟΙ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ
Οι επιχειρήσεις και οι οικονομολόγοι περιμένουν ότι οι προκλήσεις στην αγορά εργασίας θα συνεχιστούν. Οι εργοδότες στρέφουν την προσοχή τους σε νέους ανθρώπους προσφέροντάς τους εκπαίδευση, εργασιακή εμπειρία και στοχευμένα προνομιακά πακέτα.
Η κυβέρνηση και οι ξένοι εταίροι της έχουν επίσης λανσάρει πολλά επιμορφωτικά προγράμματα για να βοηθήσουν τους Ουκρανούς.
(με πληροφορίες από ΑΠΕ -ΜΠΕ / photo: ΑΠΕ -ΜΠΕ / EPA -EPA)