Επειδή υπάρχουν μέσα σε σακουλάκι γνωστής εταιρείας, δεν σημαίνει ότι πρέπει και να τα καταναλώσετε.
Είτε είστε φαν των τσιπς πατάτας, είτε τρώτε σπάνια πατατάκια σίγουρα κάποια στιγμή έχετε δει πάνω σε ένα πατατάκι πράσινα σημάδια. Τι είναι αυτά τα πράσινα σημάδια και πόσο ασφαλή ή επικίνδυνα είναι για την υγεία του καταναλωτή;
Οι πράσινες πατάτες είναι πατάτες στις οποίες είχε αρχίσει να σχηματίζεται χλωροφύλλη. Αυτό μπορεί να συμβεί όταν οι πατάτες, οι οποίες αναπτύσσονται κάτω από το έδαφος, εκτίθενται σε πολύ φως στο χωράφι ή στο εργοστάσιο, στην αποθήκη, στο ράφι του καταστήματος ή στο μπαλκόνι του σπιτιού μας.
Τα πρότυπα για τις πατάτες θεωρούν ότι μια πατάτα που είναι περισσότερο από 5% πράσινη είναι κατεστραμμένη και οι παρτίδες πατάτας που τις περιέχουν, θα βαθμολογούνται με βαθμό χαμηλότερο του 1 στις ΗΠΑ. Αυτό σημαίνει ότι οι περισσότερες πράσινες πατάτες δεν βγαίνουν ποτέ καν στην αγορά.
Όμως ίσως εξακολουθείτε να βλέπετε μερικές πράσινες πατάτες κάθε τόσο, είτε ολόκληρες είτε σε μορφή τσιπς, εάν οι συνθήκες στο εργοστάσιο πατάτας, στο παντοπωλείο ή στην κουζίνα σας δεν είναι κατάλληλες. Ο φωτισμός φθορισμού και η θερμοκρασία δωματίου σε τουλάχιστον 20 βαθμούς Κελσίου μπορούν να ολοκληρώσουν τη διεργασία κατά την οποία γίνεται πράσινη μια ακατέργαστη πατάτα, μέσα σε μόλις τρεις έως πέντε ημέρες και ορισμένες ποικιλίες πατάτας θα αρχίσουν να αλλάζουν χρώμα σε μόλις 12 ώρες ακόμα και υπό χαμηλό φωτισμό πυρακτώσεως.
Από μόνη της, η χλωροφύλλη δεν είναι κάτι που πρέπει να ανησυχείτε: είναι άγευστη και μη τοξική. Ωστόσο, στη διαδικασία που πρασινίζει τις πατάτες, οι συνθήκες είναι επίσης κατάλληλες για να συνθέσει περισσότερο ένα γλυκοαλκαλοειδές (αλκαλοειδές + ζάχαρη) δηλητήριο που ονομάζεται σολανίνη, μια νευροτοξίνη, που παράγουν τα φυτά της πατάτας στα φύλλα, τους μίσχους, τους βλαστούς και τη σάρκα τους ως άμυνα ενάντια στα έντομα και άλλα αρπακτικά. Η κατάποση σολανίνης μπορεί να προκαλέσει ναυτία, διάρροια, έμετο, κράμπες στο στομάχι, αίσθημα καύσου στο λαιμό, δυσρυθμία, πονοκεφάλους, πυρετό, παραισθήσεις, ίκτερο, παράλυση και θάνατο.
Η σολανίνη είναι χημική ένωση που ανήκει στις σαπωνίνες, θεωρείται δηλητήριο και εμφανίζεται σε είδη Στρυχνοειδών του γένους Solanum, όπως την πατάτα (Solanum tuberosum), τη ντομάτα (Solanum lycopersicum) και τη μελιτζάνα (Solanum melongena). Η Σολανίνη έχει παρασιτοκτώνες ιδιότητες γι’ αυτό και θεωρείται φυσικό φυτοφάρμακο. Μπορεί να εμφανιστεί σε οποιοδήποτε μέρος του φυτού, κυρίως όπου παρουσιάζεται το πράσινο χρώμα, όπως στις πατάτες, γι’ αυτό δεν πρέπει ΠΟΤΕ να καταναλώνονται ωμές και κυρίως το σημείο που έχει πρασινίσει.
Όσον αφορά τα τοξικά επίπεδα για τους ανθρώπους, ενδεικτικά μπορούμε να πούμε ότι ένα άτομο 90 κιλών θα έπρεπε να φάει περίπου 9 κιλά κανονικές ολόκληρες πατάτες που έχουν πρασινίσει, σε μια μέρα για να αρρωστήσει.
Όμως οι εντελώς πράσινες πατάτες, όπου το επίπεδο σολανίνης μπορεί να είναι δεκαπλάσιο, η επικίνδυνη ποσότητα μειώνεται στα δύο κιλά.
Όσον αφορά τα πατατάκια, ο σχηματισμός σολανίνης εντοπίζεται κοντά στη φλούδα της πατάτας, συνήθως όχι περισσότερο από 3 mm. Καθώς ξεφλουδίζονται για επεξεργασία, συνήθως αφαιρείται το μεγαλύτερο μέρος της σάρκας που αποτελείται από αυτά τα τρία χιλιοστά. Όσες κηλίδες πράσινου έχουν απομείνει δεν είναι ικανή ποσότητα για να μας βλάψουν και εάν φάτε ένα ή δύο “πράσινα” πατατάκια δεν θα αρρωστήσετε. Ωστόσο καλό θα είναι να μην καταναλώσετε αυτό το συγκεκριμένο πράσινο πατατάκι… άλλωστε η σακούλα έχει τόσα άλλα…