Μεγάλο σούπερ μάρκετ παραπλανά τους πελάτες του με ανακριβείς αξιολογήσεις του Οργανισμού Προτύπων Τροφίμων (FSA).
Τα ψέματα της αξιολόγησης των τροφίμων φέρνει στο φως μυστική ηχογράφηση του BBC. Το δημοσιογραφικό δίκτυο κατέγραψε επιχειρήσεις, από μικρά τοπικά εστιατόρια μέχρι την αλυσίδα σούπερ μάρκετ Sainsbury’s, να παραπλανούν τους πελάτες με ανακριβείς αξιολογήσεις του Οργανισμού Προτύπων Τροφίμων (FSA)!
Επί αρκετές εβδομάδες τον Ιούλιο και τον Αύγουστο, η δημοσιογραφική ομάδα επισκέφθηκε με κρυφές κάμερες δεκάδες επιχειρήσεις τροφίμων στο ανατολικό Λονδίνο, για να καταγράψει την ακρίβεια των βαθμολογιών υγιεινής τροφίμων που εμφανίζονταν και επίσης για να δει πώς θα απαντούσαν οι επιχειρήσεις όταν ερωτούνταν για την πραγματική βαθμολογία τους. Όταν ήρθαν αντιμέτωπες με τα επίσημα στοιχεία, ορισμένες επιχειρήσεις δεν απάντησαν καθόλου, ενώ άλλες αρνήθηκαν οποιαδήποτε σκόπιμη εξαπάτηση.
Η έρευνα του BBC αποκάλυψε ότι ο δήμος Waltham Forest του Λονδίνου αντιμετωπίζει σοβαρό πρόβλημα υγιεινής τροφίμων. Από τον Σεπτέμβριο του 2024, έχει το υψηλότερο ποσοστό επιχειρήσεων στην Αγγλία και την Ουαλία με βαθμολογία από μηδέν έως δύο αστέρια στην κλίμακα υγιεινής τροφίμων. Σύμφωνα με το σύστημα της FSA, οι επιχειρήσεις κατατάσσονται από το μηδέν έως το πέντε, με όσες βαθμολογούνται κάτω από το τρία να χαρακτηρίζονται ως «χρήζουσες βελτίωσης».
Η περίπτωση του Sainsbury’s
Το κατάστημα Sainsbury’s κατά την περίοδο Ιουλίου και τον Αυγούστου ενώ είχε εμφανώς αναρτημένη βαθμολογία με 5 αστέρια από τον FSA, είχε επίσημη βαθμολογία εκείνη την εποχή μηδέν – γεγονός που υποδήλωνε ότι χρειαζόταν επείγουσα βελτίωση.
Η έκθεση επιθεώρησης της FSA, την οποία έλαβε το BBC μέσω αιτήματος για ελευθερία πληροφόρησης, περιγράφει λεπτομερώς σοβαρά ζητήματα ελέγχου παρασίτων, με περιττώματα ποντικιών που ανακαλύφθηκαν σε μια καταπακτή πρόσβασης δίπλα σε ένα μηχάνημα ανάληψης μετρητών. Σε όλο το κατάστημα εντοπίστηκαν εκτεταμένες ακαθαρσίες και βρωμιά και τα πρότυπα καθαρισμού κρίθηκαν «μη αποδεκτά». Η έκθεση σημείωνε «υπερβολική βρωμιά κάτω από τα ράφια, βρώμικες σχάρες στο ψυγείο, βρώμικους τοίχους και οροφή στο αρτοποιείο, βρώμικα φώτα στο ψυγείο και σκουπίδια στις γωνίες της κουζίνας και της αποθήκης».
Σύμφωνα με την έκθεση, η επισήμανση αλλεργιογόνων δεν ήταν διαθέσιμη για ορισμένα προϊόντα που εκτίθεντο – γεγονός που αποτελούσε κίνδυνο για τους πελάτες με τροφικές αλλεργίες.
Σε απάντηση στην έρευνα του BBC, η Sainsbury’s δήλωσε: «Η ασφάλεια των τροφίμων αποτελεί ύψιστη προτεραιότητά μας και η συντριπτική πλειονότητα των καταστημάτων μας έχει βαθμολογία πέντε αστέρων για τα πρότυπα τροφίμων, την οποία επιδεικνύουμε με υπερηφάνεια στους πελάτες μας. Αφαιρέσαμε ένα ξεπερασμένο αυτοκόλλητο αξιολόγησης στο κατάστημα Leyton High Road Local και αναθεωρήσαμε τις διαδικασίες μας για να διασφαλίσουμε ότι αυτό δεν θα ξανασυμβεί».
Η εταιρεία παραδέχτηκε ότι λανθασμένες πληροφορίες εμφανίζονταν επίσης στη σελίδα του ιστότοπου για το κατάστημα και δήλωσε ότι αυτό έχει διορθωθεί. Από τότε που το BBC επισκέφθηκε το κατάστημα, η βαθμολογία του βελτιώθηκε από μηδέν σε τρία – που σημαίνει ότι η υγιεινή εκεί είναι πλέον «γενικά ικανοποιητική».
Ενώ οι ενέργειες του Sainsbury’s εγείρουν ανησυχίες σχετικά με την παραπλάνηση των πελατών, κι άλλα καταστήματα είπαν ψέματα για τις αξιολογήσεις τους όταν ρωτήθηκαν απευθείας γι’ αυτές.
Τι είναι οι αξιολογήσεις υγιεινής του FSA
Στα εστιατόρια στη Βρετανία εφαρμόζεται το σύστημα βαθμολογίας στην υγιεινή και την ασφάλεια τροφίμων, Food Hygiene Rating Scheme (FHRS), όπου μετά από αιφνιδιαστικούς ελέγχους των αρχών δίνεται βαθμολογία από το 0 έως το 5, με το 5 να υποδηλώνει «πολύ καλή» υγιεινή των τροφίμων και 0 να υποδηλώνει «απαραίτητη επείγουσα βελτίωση». Στην Ουαλία και τη Βόρεια Ιρλανδία, από το 2013 και το 2016, οι επιχειρήσεις υποχρεούνται νομικά να επιδεικνύουν το αυτοκόλλητο αξιολόγησης για την υγιεινή των τροφίμων σε εμφανές σημείο, όπως η εξώπορτα, η είσοδος ή το παράθυρο της επιχείρησης. Οι επιχειρήσεις στην Αγγλία δεν χρειάζεται να εμφανίζουν τη βαθμολογία τους στις εγκαταστάσεις τους, αλλά ενθαρρύνονται να το κάνουν.
Οι αξιολογήσεις υγιεινής του FSA παρέχουν στους πελάτες πληροφορίες σχετικά με τις πρακτικές καθαριότητας και ασφάλειας των καταστημάτων που πωλούν τρόφιμα. Οι αξιολογήσεις βασίζονται σε παράγοντες όπως οι πρακτικές χειρισμού των τροφίμων, η καθαριότητα των εγκαταστάσεων και η συνολική διαχείριση της ασφάλειας των τροφίμων.
Οι χαμηλές βαθμολογίες μπορεί να υποδηλώνουν ζητήματα όπως κακές πρακτικές καθαρισμού, ανεπαρκή έλεγχο της θερμοκρασίας των τροφίμων ή προσβολές από παράσιτα. Τέτοιες συνθήκες μπορούν να οδηγήσουν σε ανάπτυξη βακτηρίων, διασταυρούμενη μόλυνση και, τελικά, σε μεγαλύτερη πιθανότητα να αρρωστήσουν οι πελάτες – σε ορισμένες περιπτώσεις σοβαρά.
Σε όλη την Αγγλία, τη Βόρεια Ιρλανδία και την Ουαλία, η πλειονότητα των επιχειρήσεων θεώρησε ότι η εμφάνιση των αξιολογήσεων για την υγιεινή των τροφίμων θα πρέπει να γίνει υποχρεωτική για τουλάχιστον ορισμένες διαδικτυακές πλατφόρμες.
Αντέχουν οι Ελληνικές επιχειρήσεις ανάλογη αξιολόγηση;
Το παράδειγμα της Βρετανίας όπου τα αποτελέσματα των επιθεωρήσεων για την ασφάλεια τροφίμων δημοσιοποιούνται και αναρτώνται στα εστιατόρια, απέχει πολύ από την ελληνική πραγματικότητα.
Στην Ελλάδα αυτό δεν συμβαίνει και αρκούμαστε σε περιοδικούς ελέγχους από τις Διευθύνσεις ή τα Τμήματα υγειονομικού ελέγχου και Περιβαλλοντικής Υγιεινής των Περιφερειακών Ενοτήτων της Χώρας. Τα αποτελέσματα των υγειονομικών ελέγχων αποστέλλονται ανά έτος συγκεντρωτικά στην Διεύθυνση Δημόσιας Υγείας του υπουργείου Υγείας. Και εννοείται πως δεν δημοσιοποιούνται. Μήπως πρέπει κάτι να αλλάξει και σε αυτό τον τομέα… επιτέλους;
