Βρισκόμαστε πλέον στην εποχή της “4ης Βιομηχανικής Επανάστασης”. Αυτό, όπως είναι φυσικό, επηρρεάζει κάθε πτυχή της ανθρώπινης ζωής και δραστηριότητας. Ο πόλεμος δεν είναι δυνατόν να εξαιρείται από όλη αυτή την δυναμική εξέλιξη της τεχνολογίας, που φαίνεται να εντάσσεται σε μια συγκεκριμένη μεθοδολογία όσον αφορά του τρόπου του μάχεσθαι, μέρος της οποίας αποτελεί η εκτεταμένη χρήση ρομποτικών συστημάτων, σε εναέρια κυρίως μορφή, σε πραγματικές επιχειρήσεις. Το αν αυτή η εξέλιξη συνιστά «Επανάσταση στις Στρατιωτικές Υποθέσεις» μέλλει να φανεί. Σε κάθε περίπτωση πάντως τα αποτελέσματα της δυναμικής εισόδου των “drones” στις ανά τον κόσμο πολεμικές αναμετρήσεις είναι τέτοια που έχουν δημιουργήσει, ή έστω συμβάλλει σημαντικά προς αυτήν την κατεύθυνση, τετελεσμένα επί του πεδίου.
Μια λιγότερο προβεβλημένη πτυχή της όλης επιχείρησης «ρομποτοποίησης» του πολέμου, αποτελεί η ανάπτυξη και χρήση “Μη Επανδρωμένων Χερσαίων Συστημάτων” ή αλλιώς “Unmanned Ground Vehicles”(UGV), ρομποτικών δηλαδή συστημάτων σχεδιασμένων να δρουν επί του εδάφους. Σαφώς η μέχρι τώρα χρήση τους δεν έχει αποσπάσει την αίγλη των εναέριων ομολόγων τους, δεν παύει ωστόσο να είναι υπολογίσιμης αξίας και σε κάθε περίπτωση αναμένεται να ενταθεί στο μέλλον.
Η περίπτωση χρήσης UGV στο πεδίο της μάχης συναντά εγγενή εμπόδια συγκρινόμενη με αυτή των UAV. Το έδαφος, με τις εξάρσεις και τις φυσικές ανωμαλίες του, θέτει εμπόδια στην αποτελεσματική χρήση των UGV. Οι ζεύξεις δεδομένων (data links), δεν είναι τόσο εύκολο να λειτουργήσουν ανεμπόδιστα σε χέρσο περιβάλλον για ευνόητους λόγους που σχετίζονται με την καμπυλότητα της Γης και τα φυσικά εμπόδια που παρεμβάλονται ανάμεσα στα UGV και στους σταθμούς ελέγχου. Προσπάθειες που γίνονται για την ανάπτυξη και υιοθέτηση λύσεων Τεχνητής Νοημοσύνης (AI) στα UGV, ώστε να μειωθεί η εξάρτηση τους από τους επίγειους σταθμούς ελέγχου και να εξασφαλιστεί η αυτόνομη δράση τους, δεν έχουν αποδώσει ακόμα τα αναμενόμενα. Έπειτα θεωρείται επικίνδυνο τα ρομποτικά συστήματα να αποκτήσουν ικανότητα αυτόνομης δράσης, καθώς πολλοί προβάλλουν (και ίσως δικαίως) ηθικά εμπόδια και διλήμματα.
Πάντως η τάση ανάπτυξης UGV αναμένεται να ενισχυθεί τα επόμενα χρόνια, καθώς αυτά προβάλλονται ως ικανά να επιλύσουν ή να διευκολύνουν την επίλυση δύσκολων τακτικών και επιχειρησιακών προβλημάτων, ελαχιστοποιώντας τον κίνδυνο πρόκλησης ανθρώπινων απωλειών στο φίλιο προσωπικό. Αυτο το τελευταίο θεωρείται ιδιαίτερα σημαντικό για τις ανεπτυγμένες κοινωνίες, που φαίνονται ιδιαίτερα ευαίσθητες στην απώλεια ανθρώπινων ζωών από πολεμική δράση και εμφανίζονται απρόθυμες στο να διακινδυνεύσουν τις ζωές στρατιωτών τους στο πεδίο της μάχης.
UGV και Ελληνικός Στρατός
Πρόσφατα έλαβε χώρα η παρουσίαση στο Γενικό Επιτελείο Στρατού (ΓΕΣ) των συστημάτων UGV Milrem-X και THeMIS της MILREM ROBOTICS.
Όσον αφορά το Milrem-X, πρόκειται για ρομποτικό όχημα μάχης, σχεδιασμένο να υποστηρίζει μηχανοκίνητους σχηματισμούς και να δρα ως “loyal wingman” αρμάτων μάχης και άλλων τεθωρακισμένων οχημάτων. Διατίθεται στην έκδοση, Type-X Combat η οποία μπορεί να φέρει πυροβόλα διαμετρήματος από 25 από 50 χιλιοστών και της οποίας ο χειρισμός του γίνεται είτε εξ αποστάσεως είτε μπορεί να ακολουθήσει προκαθορισμένη διαδρομή μέσω της ικανότητας να ακολουθεί την κίνηση άλλων οχημάτων (Follow me) ενώ υπό ανάπτυξη βρίσκονται οι ικανότητες σμήνωσης (Swarming). Παράλληλα, υπό ανάπτυξη είναι και μία έκδοση η οποία μπορεί να φέρει περιφερόμενα πυρομαχικά HERO-120 και HERO-400.
Τεχνικά χαρακτηριστικά:
Ταχύτητα: 50-80 km/h
Διαστάσεις: 600 x 290 x 220 cm
Βάρος: 12.000 kg
Μέγιστο φορτίο: 4.100 kg
Θωράκιση: STANAG 4569 (L4) απέναντι σε απευθείας πλήγματα και θραύσματα πυροβολικού και STANAG 4569 (L1) απέναντι σε νάρκες.
Το THeMIS τώρα, είναι ένα πολλαπλού ρόλου μη επανδρωμένο, ανοιχτής αρχιτεκτονικής σύμφωνα με την εταιρεία, το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε αποστολές όπως η μεταφορά φορτίου, εκκένωση τραυματιών σε φορεία, στην συλλογή πληροφορίων, την καταστροφή εκρηκτικών μηχανισμών ενώ είναι ικανό να φέρει και οπλισμό.
Οι διαμορφώσεις που προσφέρονται είναι οι εξής:
THeMIS Cargo (750+ κιλά φορτίο)
THeMIS Cargo CASEVAC (2 φορεία)
THeMIS Cargo Mortar carrier (με όλμο έως 81 χιλιοστών)
THeMIS Defender (με δυνατότητα να φέρει RWS Protector, deFNder, ADDER DM, R400S-MK2-D-HD, TERRAHAWK unmanned C-UAS system ή έως 6 HERO-120).
THeMIS Observer (είτε με το KX-4 LE Titan UAV είτε με το σύστημα anti drone Shark).
THeMIS GroundEye (η έκδοση για καταστροφή εκρηκτικών μηχανισμών).
Αποστολές και ρόλοι UGV
Το πεδίο εφαρμογών των UGV σε πιθανή υπηρεσία τους στον ΕΣ είναι πραγματικά ευρύ. Μερικές μόνο από τις αποστολές τις οποίες θα μπορούσαν να εκτελέσουν είναι οι παρακάτω:
-Ένοπλη συνοδεία αρμάτων μάχης, τεθωρακισμένων οχημάτων μάχης και μεταφοράς προσωπικού και μάχης μηχανικού
-Ένοπλη αναγνώριση μπροστά από Τακτικά Συγκροτήματα ΤΘ ή Μ/Κ ΠΖ
-Ανίχνευση ύποπτων τακτικά περιοχών με τη χρήση κατάλληλων αισθητήρων και mini-UAV
-Προσβολή εχθρικών αρμάτων ή άλλων οχημάτων, τεθωρακισμένων και μη, με τη χρήση Α/Τ Κ/Β, αυτόματων πυροβόλων/πολυβόλων, πολυβομβιδοβόλων, τυφεκίων καταστροφής υλικού ή “περιφερόμενων πυρομαχικών”
-Δράση σαν “πιστών παραστατών” αρμάτων μάχης, ΤΟΜΠ/ΤΟΜΑ, ΤΟΜΜΧ
-Άμυνα και ασφάλεια περιμέτρου στρατοπέδων, βάσεων, φυλακίων ή εγκαταστάσεων
-Εκκένωση/μεταφορά τραυματιών
-Μεταφορά πυρομαχικών, τροφίμων, νερού, ανταλλακτικών και κάθε είδος εφοδίου
-Αποστολές ναρκοπολέμου (ανίχνευση και επισήμανση εχθρικών ναρκοπεδίων, στρώση φίλιων ναρκοπεδίων)
-ΡΠΒΧ πόλεμος
-Υποστήριξη δια πυρών ομάδων/τμημάτων ΠΖ
-Αστικός αγώνας
-Μεταφορά εν ανάγκη πεζών στρατιωτών είτε στα πλαίσια της μάχης είτε εκτός αυτής
-Συνοδεία φαλαγγών και εφοδιοπομπών
-Ηλεκτρονικός Πόλεμος με τη χρήση κατάλληλων “πακέτων αποστολής”
-Καθοδήγηση πυρών ΠΒ/όλμων με τους κατάλληλους αισθητήρες
-Δράση σαν πυροσβεστικά οχήματα
Γενικά η χρήση παρόμοιων συστημάτων περιορίζεται ουσιαστικά μόνο από τη φαντασία, καθώς πρόκειται για νέα σχετικά μέσα τα οποία δεν έχουν τύχει κατάλληλης επεξεργασίας και «χώνεψης» από τους στρατιωτικούς οργανισμούς.
Φορείς αξιοποίησης και οργανωτικό πλαίσιο
Ως καταλληλότεροι φορείς αξιοποίησης των συγκεκριμένων συστημάτων φέρονται τόσα τα Όπλα Ελιγμού, το ΠΖ και τα ΤΘ, όσο και αυτά Υποστήριξης Μάχης δηλαδή το ΜΧ και οι ΔΒ.
Ακόμα και Υπηρεσίες όπως η ΣΝ και Σώματα Λογιστικής Υποστήριξης όπως το ΣΕΜ (αν το τελευταίο αποφασίσει να δημιουργήσει μονάδες/υπομονάδες ασφαλείας συγκοινωνιών) θα μπορούσαν να επωφεληθούν από τη χρήση παρόμοιων συστημάτων για συνοδεία φαλαγγών και εφοδιοπομπών και φύλαξη σταθμών διοίκησης και άλλων κρίσιμης σημασίας στόχων.
Σε κάθε Λόχο ΠΖ, απλού, Μηχανοποιημένου (Μ/Π) ή Μηχανοκίνητου (Μ/Κ) θα μπορούσε να δημιουργηθεί Διμοιρία Μη Επανδρωμένων Μέσων, που θα συνδυάζει επίγεια (UGVs) και εναέρια (UAVs) συστήματα. Επίσης σε κάθε Τάγμα ΠΖ -ομοίως όπως παραπάνω-θα μπορούσε να σχηματιστεί αντίστοιχα Λόχος Μη Επανδρωμένων Μέσων. Σημειώνουμε εδώ πως UGV όπως το THeMIS θα μπορούσαν να φέρονται από “μητρικά” τεθωρακισμένα οχήματα τα οποία θα είχαν και σταθμούς ελέγχου των.
Το ίδιο θα μπορούσε να γίνει και στο Όπλο των ΤΘ, όπου σε κάθε Ίλη Μέσων Αρμάτων (ΙΜΑ) ή Ίλη Αναγνωρίσεως( ΙΛΑΝ) θα μπορούσε να σχηματιστεί Ουλαμός Μη Επανδρωμένων Μέσων, ενώ σε κάθε Επιλαρχία Μέσων Αρμάτων (ΕΜΑ) ή Επιλαρχία Αναγνωρίσεως (ΕΑΝ) Ίλη Μη Επανδρωμένων Μέσων με ανάλογη διάρθρωση.
Ο ελάχιστος αριθμός UGV ανά Τμήμα θα πρέπει να είναι 4 οχήματα, ενώ σε κάθε Υπομονάδα τα 12.
Το Milrem-X με βαρύ οπλισμό πυροβόλων (50 χλστ) θα ταίριαζε περισσότερο στο Όπλο των ΤΘ ενώ με πυροβόλο των 25 χλστ στο ΠΖ αντιστοίχως.
Επίσης το ΜΧ θα μπορούσε να αξιοποιήσει τα συγκεκριμένα UGV για ανίχνευση, επισήμανση και διάσπαση ναρκοπεδίων, καθώς και για ταχεία στρώση ναρκοπεδίων με τις κατάλληλες συλλογές.
Οι ΔΒ από την άλλη θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν παρόμοια οχήματα για Η/Π (αποστολές COMINT/SIGINT/ELINT καθώς και παρεμβολές).
Απαραίτητη προϋπόθεση για όλα τα παραπάνω είναι η δημιουργία των κατάλληλων υποδομών και η ανάλογη επένδυση σε υποστήριξη, εκπαίδευση, συντήρηση και κυρίως στην φιλοσοφία δράσης και λειτουργίας του στρατιωτικού μηχανισμού.
