Η “αποθήκη” μπορεί να κρύβει θησαυρό! Αξιοποιώντας τον αποθεματικό οπλισμό των Ενόπλων Δυνάμεων(Μέρος Α’)

Γράφει ο Κωνσταντίνος Τσαγανάς-Τακαντζάς

Είναι γεγονός ότι η διατήρηση της αποτρεπτικής ισχύος των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων προϋποθέτει τη συνεχή ανανέωση του οπλοστασίου τους, ιδίως όσον αφορά κύρια συστήματα, με την προμήθεια νέων ή την κατά περίπτωση αναβάθμιση και εκσυγχρονισμό των παλαιότερων. Η πολιτική αυτή είναι ορθή και μάλιστα έχει ενταθεί κατά τα τελευταία έτη, με αποτέλεσμα την ουσιαστική ενίσχυση υφιστάμενων δυνατοτήτων και την απόκτηση νέων, ικανών να κάνουν τη διαφορά στο σύγχρονο πεδίο μάχης.

Ωστόσο, ακόμα και αποσυρθέντα συστήματα εξακολουθούν να είναι χρήσιμα σε πολλές περιπτώσεις, είτε ως πηγή ανταλλακτικών για άλλα που παραμένουν σε υπηρεσία είτε δια της αφαίρεσης των όπλων και άλλων υποσυστημάτων από αυτά προς περαιτέρω αξιοποίηση, άμεσα ή ως εφεδρικό απόθεμα. Επί του παρόντος θα εξετασθούν ενδεικτικά πιθανά ενδεχόμενα – διακλαδικής – αξιοποίησης μέρους τουλάχιστον των ως άνω αποθεμάτων που διαθέτουν και οι τρεις Κλάδοι των Ενόπλων Δυνάμεων.

Τα τελευταία χρόνια ιδιαίτερα, η ταχύτατη εξέλιξη της τεχνολογίας κυρίως στους τομείς των ηλεκτρονικών και ηλεκτροοπτικών, επιτρέπει την ανάπτυξη λύσεων, με προσιτό μάλιστα κόστος, που σχετικά λίγα χρόνια νωρίτερα θα ήταν από αδιανόητες έως ιδιαίτερα δαπανηρές. Έτσι, ένα παλαιό όπλο μπορεί να αποδώσει σχεδόν σαν ένα καινούριο, ή τουλάχιστον να αποτελέσει ουσιώδες μέρος ενός καινούριου συστήματος.

Εννοείται ότι ένα αποθεματοποιημένο όπλο θα πρέπει να πληροί κάποιες προϋποθέσεις προκειμένου να θεωρηθεί κατάλληλο προς περαιτέρω αξιοποίηση, διαφορετικά θα είναι κατάλληλο μόνον ως συλλεκτικό κομμάτι σε μουσείο. Οι προϋποθέσεις αυτές μπορούν να συνοψισθούν στα κάτωθι:

• Διαθεσιμότητα. Το απόθεμα θα πρέπει να είναι αριθμητικά τέτοιο ώστε να δύναται να αποδώσει περαιτέρω επένδυση σε αυτό. Επιτρέπονται εξαιρέσεις στον κανόνα αυτό, αν πληρούνται ταυτόχρονα και κάποια άλλα κριτήρια που θα τις δικαιολογούν.
• Ευχέρεια υποστήριξης. Η κατά περίπτωση ύπαρξη επαρκών αποθεμάτων ανταλλακτικών εξυπακούεται ότι είναι απαραίτητη προκειμένου ένα όπλο να εξακολουθεί να αξιοποιείται. Η χρησιμοποίηση μέρους του διαθέσιμου αποθέματος για προσπορισμό ανταλλακτικών είναι επιτρεπτή στο βαθμό που δεν το απομειώνει σε ουσιαστικά μη αξιοποιήσιμο.
• Απόθεμα πυρομαχικών. Ακόμα και αν βρίσκεται στην καλύτερη κατάσταση από τεχνικής απόψεως, ένα όπλο δεν είναι αξιοποιήσιμο αν δεν υπάρχουν άμεσα διαθέσιμα τα πυρομαχικά του και μάλιστα σε επαρκείς ποσότητες, ή αν δεν είναι ευχερώς διαθέσιμα και με χαμηλό κόστος είτε από την εγχώρια βιομηχανία είτε στη διεθνή αγορά.
• Επαρκές υπόλοιπο ωφέλιμου βίου. Δεν νοείται αποδοτική επένδυση για την αξιοποίηση συστήματος το οποίο δεν δύναται να καταστεί εύκολα και πάλι λειτουργικό ή, και αν είναι λειτουργικό, η κατάστασή του από τεχνικής απόψεως να επιβάλλει την απόσυρσή του στο άμεσο μέλλον.

Μερικές ενδιαφέρουσες περιπτώσεις:

Βαρύ πολυβόλο ΑΝ/Μ3 (ΠΑ)

Πρόκειται για ένα ακόμα μέλος της οικογένειας των βαρέων πολυβόλων διαμετρήματος 12,7×99 χιλιοστών που αναπτύχθηκαν με βάση αρχική σχεδίαση του John Moses Browning. Η ιστορία του είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τα αεροσκάφη-θρύλους της αεροπορίας που το έφεραν ως σταθερό οπλισμό και με αυτό έγραψαν σελίδες δόξας από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο ως τον Πόλεμο του Βιετνάμ και σε αναρίθμητες άλλες μικρότερες συγκρούσεις ανά την υφήλιο. Αρκεί να υπενθυμισθεί ότι εξακολουθεί να παράγεται μέχρι και σήμερα από τη βελγική FN Herstal με την ονομασία Μ3Μ για χειροκίνητο έλεγχο και Μ3Ρ για τηλεχειριζόμενους σταθμούς, ατρακτίδια πολυβόλων, πυργίσκους και σταθερό οπλισμό αεροσκαφών και ελικοπτέρων.

Στην Ελλάδα μεγάλοι αριθμοί του όπλου αυτού εισήχθησαν με τα πρώτα αεριωθούμενα αεροσκάφη της ΠΑ* – ΑΤ-33Α, F-84G/F, RF-84F, F-86E (M) – και εξακολουθεί να χρησιμοποιείται από τα εναπομείναντα T-2C/E, ενώ το Μ3Ρ φέρεται από τα Τ-6Α ΝΤΑ (σε ατρακτίδια ΗΜΡ-400) και τα OH-58D της Αεροπορίας Στρατού. Μετά την απόσυρση των πρώτης και δεύτερης γενιάς αεριωθουμένων, τα πολυβόλα αυτά αφαιρέθηκαν και αποθηκεύθηκαν ή αξιοποιήθηκαν (και αξιοποιούνται ακόμα) σε διάφορους ρόλους στην Ελλάδα και στην Κύπρο. Αξίζει να αναφερθούν οι μονές και δίδυμες βάσεις κατασκευής ΚΕΑ για αντιαεροπορική αρχικά χρήση (εξακολουθούν να υπηρετούν ως όπλο υποστήριξης με την Εθνική Φρουρά της Κύπρου), η χρήση τους στις αρχές της δεκαετίας του 1990 ως προσωρινό οπλισμό των πυργίσκων Μ19 των αρμάτων Μ60Α1/Α3 μέχρι την παραλαβή των Μ85 που εκ κατασκευής φέρουν και η χρήση τους ως οπλισμού εγγύς άμυνας από φρεγάτες του ΠΝ επί βάσεων Mk 21.

Εντελώς συνοπτικά, οι κύριες διαφορές του από το γνωστότερο στους περισσότερους «επίγειο» Μ2ΗΒ εντοπίζονται στη λεπτότερη και ελαφρύτερη κάννη με πλήρους μήκους διάτρητο χιτώνιο στήριξης/ψύξης, στη μέθοδο πυροδότησης και στην υψηλότερη ταχυβολία, που στο ΑΝ/Μ3 είναι περίπου 1.200-1.300 βλήματα το λεπτό.

Βέβαια, το γεγονός ότι πρόκειται εκ προελεύσεως για αεροπορικό όπλο, που για την ψύξη του εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη μεγάλης ταχύτητας ροή αέρα που δημιουργείται κατά την πτήση αεροσκάφους σταθερών πτερύγων, συνεπάγεται και ορισμένους περιορισμούς στη χρήση του σε άλλες πλατφόρμες, συμπεριλαμβανομένων και ορισμένων ιπτάμενων, όπως τα ελικόπτερα. Συγκεκριμένα, η υψηλή ταχυβολία του σε συνδυασμό με τη λεπτή αερόψυκτη κάννη σημαίνει ότι είναι πολύ εύκολο να υπερθερμανθεί αν εκτελεσθούν παρατεταμένες ριπές. Αρκεί να αναφερθεί ενδεικτικά ότι για το χαμηλότερης ταχυβολίας (έως 850 β.α.λ.) Μ296, το έκδοχο του ΑΝ/Μ2 που έφεραν τα ελικόπτερα OH-58D πριν την αντικατάστασή του από το Μ3Ρ, επιτρεπόταν για εκπαίδευση η εκτέλεση διαδοχικών ριπών με ρυθμό το πολύ 50 βλημάτων ανά λεπτό ή μιας ριπής 150 βλημάτων μετά την οποία έπρεπε να αφεθεί το όπλο να κρυώσει για 10 λεπτά. Σε επιχειρήσεις δεν υφίστατο περιορισμός, αλλά συνεχόμενη βολή πέραν των 150 βλημάτων ενείχε κίνδυνο υπερθέρμανσης και εμπλοκής του όπλου.

Οι πιθανές χρήσεις ενός τέτοιου όπλου είναι πολλές – σε ξηρά, θάλασσα και αέρα – καθώς το «πενηντάρι» σε κάθε του μορφή είναι ένα πραγματικό πολυεργαλείο, που θα μπορούσε να αξιοποιηθεί και από τους τρεις Κλάδους των Ενόπλων Δυνάμεων σε ποικιλία ρόλων και επί κάθε είδους πλατφόρμας. Μεγάλη διευκόλυνση αποτελεί και το γεγονός ότι η τροφοδοσία του με πυρομαχικά μπορεί να γίνει είτε από δεξιά είτε από αριστερά, αναλόγως της επιθυμητής εγκατάστασης. Για παράδειγμα, θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως κινητός (στις θύρες) ή και σταθερός οπλισμός (σε ατρακτίδια ή εξωτερικούς αναρτήρες) ελικοπτέρων – ιδίως ειδικών επιχειρήσεων, σε σκάφη και οχήματα ανορθόδοξου πολέμου, ως βαρύ πολυβόλο σε μονάδες που έως τώρα δεν διαθέτουν όπλα της κατηγορίας αυτής (π.χ. Εθνοφυλακής και Καταδρομών), ακόμα και ενσωματωμένο σε αντιαεροπορικό σύστημα εγγύς προστασίας, χρήσιμο κατά ελικοπτέρων, μη επανδρωμένων αεροχημάτων και παραμενόντων πυρομαχικών.

Σημειωτέον ότι ως σταθερός οπλισμός αεροσκαφών διέθετε ειδικό σύστημα πυροδότησης με ηλεκτρομαγνητική βαλβίδα (solenoid) και όχι την ευρύτερα γνωστή διάταξη με χειρολαβές και σκανδάλη «πεταλούδα», αλλά δεν είναι δύσκολο να ενσωματωθεί σε χειροκίνητα ελεγχόμενο σύστημα, όπου η σκανδάλη και οι λαβές βρίσκονται στο λίκνο.

*Αριθμός των προγενέστερων και με ελάχιστες διαφορές ΑΝ/Μ2 ενδέχεται να υπάρχει στο απόθεμα βαρέων πολυβόλων της ΠΑ, με προέλευση από τα Spitfire Mk IXe/XVIe και από τα ατρακτίδια DGP-1 που ήλθαν στην Ελλάδα μαζί με τα βομβαρδιστικά SB2C-5 Helldiver. Ειδικά τα DGP-1, αν υπάρχουν ακόμα σε κάποια αποθήκη, θα ήταν ιδανικά ως οπλισμός ελικοπτέρων ειδικών επιχειρήσεων όπως τα Super Puma της ΠΑ, υπό την προϋπόθεση της προμήθειας των κατάλληλων πυλώνων, καλωδιώσεων και σκοπευτικών.

Ρυμουλκούμενο αντιαεροπορικό σύστημα M55 (ΕΣ & ΠΑ)

Αναφερόμενο εδώ σε άμεση συνάρτηση και με την προηγούμενη και με την επόμενη καταχώρηση, για λόγους που θα αναλυθούν παρακάτω, το θρυλικό τετράκαννο πενηντάρι ήταν ίσως το πιο σύγχρονο ελαφρύ αντιαεροπορικό σύστημα όταν πρωτοεμφανίσθηκε το 1943, καθώς ενσωμάτωνε ηλεκτροκίνητη λειτουργία με συνδυασμό ηλεκτροπαραγωγού ζεύγους και συσσωρευτών, ανακλαστικό σκοπευτικό και επαρκή (τότε) ισχύ πυρός. Ακόμα και όταν δεν υπήρχε αξιόλογη απειλή από την αντίπαλη αεροπορία, αλλά και όταν η εμφάνιση των αεριωθουμένων αεροσκαφών το κατέστησε ξεπερασμένο στον αρχικό του ρόλο, απέδωσε εξαιρετικά ως όπλο υποστήριξης, λαμβάνοντας το μακάβριο παρατσούκλι «κρεατομηχανή» (meat chopper) για τις επιδόσεις του κατά πεζικού, ιδίως στην Κορέα. Στην Ελλάδα υπηρέτησε τόσο στις τάξεις του Στρατού, και συγκεκριμένα στο Πυροβολικό ως όπλο εγγύς αντιαεροπορικής άμυνας αλλά και αντιαποβατικό, όσο και της Αεροπορίας, για την προστασία των βάσεών της.

Αποτελείται από τον πυργίσκο Μ45 της Maxson, ο οποίος περιλαμβάνει την ελαφρά θωρακισμένη θέση του πυροβολητή, τα χειριστήρια, το σκοπευτικό, το όλο σύστημα παροχής ηλεκτρικής ισχύος, τις βάσεις για τα – εκ σχεδιασμού – τέσσερα βαρέα πολυβόλα (Μ2ΗΒ, ΑΝ/Μ2, ΑΝ/Μ3 κατ’ επιλογή του χρήστη) και τις υποδοχές για τα κυτία πυρομαχικών τους (συνήθως χωρητικότητας ταινίας 200 βλημάτων, είτε τα αποκαλούμενα λόγω του σχήματός τους «ταφόπλακες», είτε απλά παραλληλεπίπεδα), και τη ρυμουλκούμενη βάση έδρασης Μ20 με ράβδο έλξης, σκέλη σταθεροποίησης, προσθαφαιρούμενους τροχούς και φώτα πορείας/συσκοτίσεως. Στην πράξη, η μάλλον υποτυπώδης ανάρτηση του τρέιλερ Μ20 δεν επέτρεπε τη ρυμούλκησή του σε υψηλές ταχύτητες, οπότε διεθνώς εμφανίσθηκε η τάση να τοποθετείται επί φορτηγών οχημάτων. Στην Ελλάδα, ιδιαίτερα μετά και την απόσυρση των ημιερπυστριοφόρων αυτοκινούμενων αντιαεροπορικών συστημάτων Μ16/Μ16Α1, φερόταν αρχικά επί φορτηγών Μ34 ή Μ35 και στη συνέχεια επί Steyr 680M3 Marathon, ενώ σχετικό φωτογραφικό υλικό αποδεικνύει ότι μονάδες της ΑΣΔΕΝ είχαν υιοθετήσει δική τους πατέντα, ασφαλίζοντας το Μ55 (άνευ τροχών) επί πλαισίου τρέιλερ Μ101 του 1 τόνου. Ως αντιαεροπορικό όπλο αντικαταστάθηκε από δίδυμα πυροβόλα Rheinmetall Rh-202 και κατευθυνόμενα βλήματα FIM-92 Stinger, φορητά ή σε Α/Κ συστήματα ASRAD-H.

Ο κύριος λόγος που το σύστημα Μ55 κατέστη παρωχημένο είναι αφενός το σχετικά μικρό αποτελεσματικό βεληνεκές και η χαμηλή καταστρεπτική ισχύς των βαρέων πολυβόλων κατά αεριωθούμενων αεροσκαφών και αφετέρου η μικρή διάμετρος του οπτικού σκοπευτικού που δυσχεραίνει τον υπολογισμό της απόκλισης κατά τη σκόπευση για στόχους υψηλής ταχύτητας. Για τη θεραπεία κάποιων τουλάχιστον από τα μειονεκτήματα αυτά, σε διάφορες χώρες καταβλήθηκαν προσπάθειες που εστίαζαν κυρίως στην αύξηση της ισχύος πυρός δια της αντικατάστασης των πολυβόλων από πυροβόλα των 20-23 χιλιοστών. Προς χρήση υιοθετήθηκε η ισραηλινή λύση της τοποθέτησης δυο πυροβόλων Hispano-Suiza H.S.404 (20x110mm), τροφοδοτούμενων από τυμπανοειδείς γεμιστήρες των 60 βλημάτων. Το αναβαθμισμένο σύστημα έλαβε την τυποποίηση TCM-20.

Με τη μορφή αυτή παραμένει σε χρήση κυρίως από χώρες της Λατινικής Αμερικής και της Αφρικής. Άλλες αξιόλογες προτάσεις προήλθαν από τη Γαλλία, με την τοποθέτηση 2 πυροβόλων GIAT (πλέον NEXTER) M693 των 20×139 χιλιοστών και 120 βλήματα έκαστο επί ημιερπυστριοφόρου Μ16 και συνολικό φόρτο 720 βλημάτων, και την Ιταλία με 2 Rheinmetall Mk 20 RH-202 (δοκιμάσθηκε ως Α/Κ σύστημα επί Μ113Α1). Στο Ισραήλ επίσης το TCM-20 εμφανίσθηκε και με 2 πυροβόλα 2Α14 των 23×152 χιλιοστών από το γνωστό μας ZU-23-2 και στη Βενεζουέλα η Μπολιβαριανή Αεροπορία αντικατέστησε στα δικά της TCM-20 τα παλαιά Hispano-Suiza H.S.404 με Μ39Α2 (20×102 χιλιοστών) προερχόμενα από τα αποσυρθέντα μαχητικά VF-5A. Στη δε Δημοκρατία της Κίνας (Ταϊβάν) εξακολουθεί να χρησιμοποιείται στην αρχική του σχεδόν μορφή σε αντιαποβατικό/αντιαεραποβατικό ρόλο, με νέο ηλεκτροπαραγωγό ζεύγος και νέο σκοπευτικό τύπου σταυρονήματος και μέρμηθας.

Αξίζει επιπλέον να αναφερθεί ότι το Μ55 έπαιξε καίριο ρόλο στην ανάπτυξη του ΑΝ/TWQ-1 Avenger. Συγκεκριμένα, το 1982 έγιναν δοκιμές στα πλαίσια του προγράμματος MUSL (Multiple Stinger Launcher) με την τοποθέτηση τεσσάρων δίδυμων εκτοξευτών Stinger (ενός πλήρως λειτουργικού και τριών πιστών σε διαστάσεις και βάρος ομοιωμάτων) και την πραγματοποίηση επιτυχών βολών.

Η περαιτέρω αξιοποίηση του αποθέματος Μ55 των ΕΔ είναι σχετικά απλή υπόθεση, αρκεί να υπάρχει θέληση και λίγη φαντασία. Καταρχήν προϋποθέτει την επαναφορά των πυργίσκων Μ45 σε λειτουργική κατάσταση, κάτι που μπορεί να γίνει με πολύ χαμηλό κόστος. Ειδικότερα, προέχει η συντήρηση και επισκευή των μηχανισμών περιστροφής του πύργου και ανύψωσης/καταβίβασης του οπλισμού, με αντικατάσταση τυχών φθαρμένων μερών με νέα, εύκολο για ένα καλά οργανωμένο μηχανουργείο, πόσο μάλλον για Εργοστάσιο Βάσης του ΕΣ. Το σύστημα ηλεκτρικής ισχύος θα χρειασθεί οπωσδήποτε νέο ηλεκτροπαραγωγό ζεύγος, που μπορεί να βρεθεί και στο ελεύθερο εμπόριο, νεότερης τεχνολογίας μπαταρίες και οπωσδήποτε αντικατάσταση των καλωδιώσεων. Στη συνέχεια, καλό θα ήταν να τοποθετηθεί νέο σκοπευτικό, κατά προτίμηση ανακλαστικό ευρείας θέας, επαρκές για χρήση κατά στόχων εδάφους, επιφανείας και αέρος κατά την ημέρα. Μια εγχώριας προέλευσης θερμική κάμερα θα προσδώσει στο σύστημα ικανότητα δράσης όλο το 24ωρο. Αν μάλιστα προστεθεί και τηλέμετρο/καταδείκτης λέιζερ σε συνδυασμό με ένα υπολογιστή δεδομένων βολής και δέκτη λήψης δεδομένων – που πλέον μπορεί να είναι και μεγέθους υπολογιστή χειρός (τάμπλετ) στρατιωτικών προδιαγραφών – και επιπρόσθετα κατασκευαστούν και νέες βάσεις υποδοχής όπλων πέραν των ήδη υφιστάμενων για βαρέα πολυβόλα, το σύστημα αποκτά και νέες δυνατότητες, ιδιαίτερα χρήσιμες λαμβανομένων υπόψη και των διδαγμάτων που αντλούνται από τις πολεμικές συγκρούσεις των τελευταίων ετών. Με μια τέτοια αναβάθμιση, που θα επιτρέπει οποιονδήποτε συνδυασμό ζευγών εκτοξευτών Α/Α Κ/Β Stinger, πολυβόλων Μ2ΗΒ QCB ή ΑΝ/Μ3 και εκτοξευτών ρουκετών των 70 χιλιοστών (τεσσάρων ή επτά σωλήνων) με δυνατότητα εκτόξευσης και κατευθυνόμενων ρουκετών όπως των APKWS, ο ΕΣ θα έχει στη διάθεσή του ένα σπονδυλωτό σύστημα το οποίο θα έχει τη δυνατότητα να αντιμετωπίσει αεροσκάφη, επανδρωμένα και μη, ελικόπτερα, παραμένοντα πυρομαχικά (loitering munitions), αλλά και στόχους εδάφους, συμπεριλαμβανομένων και τεθωρακισμένων οχημάτων. Για την ΠΑ προτείνεται, πέραν του προαναφερθέντος, και ο συνδυασμός του Μ55 με ζεύγος πυροβόλων Μ39Α2, έτσι ώστε οι εγκαταστάσεις της να αποκτήσουν ακόμα μια τελευταία γραμμή άμυνας που, αν διασυνδεθεί και με κεντρικό σύστημα ελέγχου πυρός, θα έχει και κάποιες αντιβληματικές ικανότητες.

Εννοείται ότι για τη βέλτιστη απόδοση του αναβαθμισμένου συστήματος, αυτό ιδανικά θα πρέπει να είναι αυτοκινούμενο. Καθώς πρόκειται για αυτοτελές σύστημα, αρκεί να επιλεγεί η τοποθέτησή του σε κατάλληλο όχημα-φορέα, από φορτηγό ωφέλιμου φορτίου τουλάχιστον ενός τόνου, π.χ. MS-290GD 1 ¼ τόνου, μέχρι ελαφρό ερπυστριοφόρο, π.χ. της σειράς Μ113. Φυσικά, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα είναι χρήσιμο και ως ρυμουλκούμενο, σε κατάλληλο τρέιλερ με δυνατότητα ρυμούλκησης με υψηλή ταχύτητα, λόγου χάρη της τάξης των 60 χαω.   

Πυροβόλο Pontiac Μ39Α2 (ΠΑ)

Το όπλο αυτό βασίσθηκε, όπως και πολλά άλλα της εποχής του, επί γερμανικού σχεδίου που περιήλθε στα χέρια των Συμμάχων μετά το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, και συγκεκριμένα του MG213 της Mauser. Η πορεία της εξέλιξής του από το πειραματικό Τ160 του 1952 μέχρι το Μ39Α2 του 1964 δεν ήταν απροβλημάτιστη, αναφέρεται δε ότι τέσσερις κατασκευαστές οπλικών συστημάτων, τρεις ανεξάρτητες εταιρίες και το ερευνητικό τμήμα ενός πανεπιστημίου ενεπλάκησαν στο να λειτουργήσει εντέλει σωστά το Μ39. Τα ζητήματα που αντιμετωπίσθηκαν αφορούσαν, μεταξύ άλλων, τον κώνο έμφραξης θαλάμης-κάννης, τη διάχυση της θερμότητας, την αποτροπή πρόωρης πυροδότησης λόγω υπερθέρμανσης (cook-off) και τους συνδέσμους της ταινίας τροφοδοσίας. Τελικά, ο μέσος χρόνος μεταξύ αστοχιών περιορίσθηκε στη 1 ανά 1.000 βολές, μάλλον ικανοποιητικό για μονόκαννο πυροβόλο με τόσο υψηλή ταχυβολία.

Η αρχή λειτουργίας του βασίζεται στον παράλληλο με την κάννη περιστροφικό γεμιστήρα πέντε θαλαμών, που θυμίζει βυκίο περιστρόφου, εξ ου και η ονομασία της κατηγορίας ως πυροβόλα-περίστροφα (revolver cannons – όχι rotary ή revolving cannons, αυτό αφορά περιστροφικά πυροβόλα πολλών καννών τύπου Gatling). Αν και εξασφαλίζει πολύ υψηλή ταχυβολία σε σχέση με προγενέστερες γραμμικής λειτουργίας σχεδιάσεις όπως το Hispano-Suiza H.S.404 και τα παράγωγά του, έχει την τάση να θερμαίνεται πολύ γρήγορα και για το λόγο αυτό η κάννη έχει περιορισμένη ζωή, της τάξης των 4.000 βολών. Βάλλει τα ίδια πυρομαχικά με το Μ61Α1 Vulcan που χρησιμοποιεί τόσο η ΠΑ όσο και το ΠΝ.

Στη χώρα μας υφίσταται αρκετά μεγάλο απόθεμα πυροβόλων του τύπου, δεδομένων και του αριθμού μαχητικών αεροσκαφών F/NF/RF-5A που υπηρέτησαν στις τάξεις της ΠΑ ως το Μάρτιο του 2001, έκαστο των οποίων έφερε δυο Μ39Α2 με 280 βλήματα ανά όπλο.

Όσον αφορά την περαιτέρω αξιοποίηση πυροβόλων του τύπου, οι πιθανές χρήσεις είναι πολλές, από εναέριες, επίγειες και θαλάσσιες πλατφόρμες. Σχετική έμπνευση μπορεί να αντληθεί και από αντίστοιχα προγράμματα σε άλλες χώρες, όπως η Βενεζουέλα, η Ταϊβάν (όπου έχει αναπτυχθεί και εγχώρια έκδοση με την ονομασία Τ75) και οι Φιλιππίνες. 

Ο πιο απλός τρόπος είναι η τοποθέτησή του σε χειροκίνητα ελεγχόμενες βάσεις ως ρυμουλκούμενο (π.χ. στις Φιλιππίνες), επί οχημάτων (π.χ. το Τ75Μ επί HMMWV στην Ταϊβάν) ή σκαφών επιφανείας  ως κύριος ή συμπληρωματικός οπλισμός, αναλόγως μεγέθους (επίσης παράδειγμα από την Ταϊβάν). Επιπρόσθετα, είναι εφικτό να τοποθετηθεί εντός εξωτερικά αναρτώμενου ατρακτιδίου για αεροσκάφη ή ελικόπτερα (πρβ. αντίστοιχο πρόγραμμα στις Φιλιππίνες). Για τα τελευταία μάλιστα, είναι δυνατόν να μεταφέρονται τα πυρομαχικά εντός της ατράκτου, ώστε το ατρακτίδιο καθεαυτό να είναι μικρότερου μεγέθους, βάρους και οπισθέλκουσας (πρβ. ΧΜ31 της δεκαετίας του ’60) ή και εντός του ατρακτιδίου όπως, για παράδειγμα, στο NC621 της γαλλικής NEXTER.

Εξυπακούεται ότι εξίσου εύκολο είναι να τοποθετηθεί σε επανδρωμένους (Μ55 – Βενεζουέλα, Τ82Τ – Ταϊβάν) ή μη (XTR-101 & XTR-102, Ταϊβάν) πυργίσκους και σταθμούς οπλισμού, οι οποίοι θα μπορούσαν να είναι ρυμουλκούμενοι, στατικοί ή φερόμενοι επί οχημάτων ή και σκαφών επιφανείας, βλ. και ανωτέρω υπό Μ55.

Πυροβόλο DEFA 553 (ΠΑ)

Το προϊόν μιας ακόμη μεταπολεμικής εξέλιξης γερμανικού σχεδίου (Mauser MG213C), η σειρά πυροβόλων DEFA 550 έχει αποδείξει την αξία της σε πολεμικές επιχειρήσεις ανά την υφήλιο και εξακολουθεί να υπηρετεί πιστά ως τις μέρες μας με πολλές αεροπορικές δυνάμεις, συμπεριλαμβανομένης και της ΠΑ (τα DEFA 554 των μαχητικών Mirage 2000-5 και των, υπό αντικατάσταση από Rafale, Mirage 2000EGM). Το DEFA 553, που αποτελεί και το αντικείμενο του παρόντος, αποτελούσε μέρος του οπλισμού των Mirage F1CG, 40 εκ των οποίων αποκτήθηκαν αρχικά και υπηρέτησαν από το 1975 έως την απόσυρσή των 27 εναπομεινάντων το 2003. Δεδομένου ότι έκαστο Mirage F1CG φέρει δυο πυροβόλα του τύπου, είναι διαθέσιμα προς περαιτέρω αξιοποίηση περί τα 50 πυροβόλα – εξαιρουμένων κάποιων που πρέπει να διατηρηθούν ως μουσειακά εκθέματα ή επί μουσειακών αεροσκαφών.

Όπως και το προαναφερθέν Μ39Α2, το DEFA 553 ανήκει στην κατηγορία των πυροβόλων-περιστρόφων (revolver cannons), ήτοι είναι μονής κάννης, αλλά διαθέτει περιστροφικό κύλινδρο με πέντε θαλάμες, δυο εκ των οποίων αναγεμίζονται κάθε φορά. Επίσης διαθέτει ένα πυροτεχνικό γέμισμα για την όπλισή του, ενώ η πυροδότηση γίνεται με ηλεκτρικό σύστημα. Ο μέγιστος φόρτος πυρομαχικών – επί του Mirage F1CG – ήταν 135 βλήματα ανά όπλο. Δύναται να βάλλει ποικιλία πυρομαχικών 30×113mmB. Ίδιου τύπου πυρομαχικά βάλλουν τα DEFA 554 (των Mirage 2000) και τα Μ230 (των ΑΗ-64A+/DHA). Η χαλύβδινη κάννη είναι επιχρωμιωμένη για μεγαλύτερη διάρκεια ζωής και αξιοπιστία, ενώ το περίβλημα του βυκίου είναι από σφυρήλατο χάλυβα υψηλής αντοχής. Δύναται να εκτελεί συνεχή βολή ή ριπές διάρκειας 0,5 ή 1 δευτερολέπτου.

Αρχικά ο διαθέσιμος αριθμός μπορεί να φαίνεται μικρός, αλλά τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του όπλου (διαμέτρημα, ταχυβολία, ισχύς, διαθεσιμότητα πυρομαχικών) συνηγορούν υπέρ της επαναφοράς τους σε υπηρεσία. Αν δε κριθεί αναγκαίο, είναι σχετικά εύκολο να βρεθούν πρόσθετα πυροβόλα του τύπου, καθώς και ανταλλακτικά, στη δευτερογενή αγορά από πρώην χρήστες μαχητικών σειράς Mirage F1.

Μια πιθανή χρήση τους θα ήταν σε εξωτερικά αναρτώμενα ατρακτίδια – όπως το DEFA CC422 – ώστε και τα διθέσια Mirage 2000-5 να αποκτήσουν δυνατότητα χρήσης πυροβόλου. Η πιστοποίησή του στα αεροσκάφη αυτά δεν είναι δύσκολη, δεδομένου ότι ήδη η σχετική διαδικασία έχει ήδη πραγματοποιηθεί στη Γαλλία, ως μέρος του προγράμματος αναβάθμισης 55 Mirage 2000D στο επίπεδο RMV. Το CC422 είναι ουσιαστικά ένα ελαφρώς βραχύτερο CC420, ώστε να είναι δυνατή η ανάρτησή του και σε πυλώνα κάτωθεν της εισαγωγής αέρα του κινητήρα (τον αριστερό στο Mirage 2000D RMV), ενώ δεν αποκλείεται και η χρήση του κεντρικού κοιλιακού πυλώνα, όπου κανονικά μπορεί να αναρτηθεί το θηριώδες CC630 με δυο DEFA 554, το οποίο όμως δεν διαθέτει η ΠΑ. Μια άλλη, αλλά πιο δαπανηρή από άποψη έρευνας, σχεδίασης και δοκιμών λύση, καθώς απαιτεί και την εμπλοκή της Dassault Aviation, θα ήταν η ανάπτυξη σύμμορφου ατρακτιδίου με πυροβόλο DEFA και τα πυρομαχικά του, ουσιαστικά αντιγραφή σε ελαφρά σμίκρυνση της αντίστοιχης διαμόρφωσης του σουηδικού αναχαιτιστικού SAAB JA37 Viggen.  

Η χρησιμότητα του DEFA 553 δεν εξαντλείται σε αποκλειστικά αεροπορικές εφαρμογές. Για χερσαία ή ναυτική χρήση είναι δυνατή η ενσωμάτωσή του σε – ιδανικά – τηλεχειριζόμενο σταθμό, παρόμοιας σύλληψης και διαμόρφωσης με τους MN 27 GS, MLG 27 και SeaSnake της Rheinmetall, που φέρουν το παρόμοιο, αλλά βαρύτερο, Mauser BK-27. Ο τελευταίος μάλιστα μπορεί να δεχθεί πυροβόλα 20, 27 ή και 30 χιλιοστών. Η υψηλή ταχυβολία του γαλλικού πυροβόλου, σε συνδυασμό με εξελιγμένο σύστημα ελέγχου πυρός και, στην ιδανικότερη περίπτωση, με πυρομαχικά προγραμματιζόμενου πυροσωλήνα, το καθιστούν εξαιρετική επιλογή για εγγύς αντιαεροπορική άμυνα, συμπεριλαμβανομένης και της αντιμετώπισης επερχόμενων βλημάτων/κατευθυνόμενων πυρομαχικών, εννοείται υπό προϋποθέσεις.