ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ ΟΧΗΜΑΤΑ ΑΜΦΙΒΙΑΣ ΕΦΟΔΟΥ: Το παρόν και οι μελλοντικές εξελίξεις

Γράφει ο Κωνσταντίνος Τσαγανάς-Τακαντζάς

Ήδη από το δεύτερο μισό του Β΄Π.Π. αποδείχθηκε περίτρανα ότι η χρήση εξειδικευμένων αμφίβιων οχημάτων για αποβατικές ενέργειες επί ακτών με αμυντική οργάνωση απετέλεσε κρίσιμο παράγοντα όσον αφορά τον περιορισμό των απωλειών μεταξύ των πρώτων κυμάτων εφόδου και την ταχύτητα δημιουργίας του αρχικού προγεφυρώματος, ειδικά με τη χρήση κατάλληλων τακτικών και πάντα σε συνδυασμό με άλλα όπλα. Δυστυχώς, μέχρι και σήμερα, οι Έλληνες Πεζοναύτες, παρά τις επί σειρά ετών συνεκπαιδεύσεις με μονάδες του Σώματος Πεζοναυτών των Ηνωμένων Πολιτειών (USMC), του μακροβιότερου χρήστη τεθωρακισμένων οχημάτων αμφίβιας εφόδου, και κατά συνέπεια την ως ένα βαθμό εξοικείωση με αυτά και τις τακτικές χρήσης τους, δεν διαθέτουν τεθωρακισμένα της κατηγορίας αυτής. Τα τελευταία χρόνια, ωστόσο, παρατηρείται κάποια κινητικότητα στον τομέα αυτό, με υποβολή από το ΓΕΣ αιτήματος παραχώρησης από τα αμερικανικά αποθέματα δεκαοκτώ ΤΟΜΠ AAVP-7A1, ενός διοικητικού οχήματος AAVC-7A1 και ενός οχήματος περισυλλογής AAVR-7A1, με πληροφορίες να κάνουν λόγο για αποδοχή παραχώρησης μόνον 9 (7+1+1), πλήρως επιχειρησιακών και διαθέσιμων προς άμεση αξιοποίηση, με το μεγαλύτερο μέρος της δαπάνης (25 από τα 26,1 εκ. $) να καλύπτεται από πιστώσεις του European Recapitalization Incentive Program. Αρχικά το πρόγραμμα αναμενόταν να ολοκληρωθεί εντός του τρέχοντος έτους, εντούτοις καθυστερήσεις ενδέχεται να ανακύψουν εξαιτίας της πανδημίας του COVID-19. Όταν συμβεί αυτό, έστω και με καθυστέρηση δεκαετιών, η 32α ΤΑΞ ΠΖΝ θα αποκτήσει επιτέλους μέρος τουλάχιστον από τα εξειδικευμένα μέσα που χρειάζεται.

Στο σημείο αυτό είναι απαραίτητη μια συνοπτική αναφορά στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των εξειδικευμένων τεθωρακισμένων οχημάτων αμφίβιας εφόδου, σε αντιδιαστολή προς αυτά των κοινών ΤΟΜΠ και ΤΟΜΑ που είναι αμφίβια για υπέρβαση υδάτινων κωλυμάτων. Τα δεύτερα, σχεδιασμένα για πλεύση κυρίως σε λίμνες και ποταμούς, υπόκεινται σε πολλούς περιορισμούς όσον αφορά το ύψος κυματισμού, την ταχύτητα ροής των υδάτων που διασχίζουν και τη διάρκεια πλεύσης, ενώ και η ταχύτητά τους στο νερό δεν είναι πολύ υψηλή, συνήθως της τάξης των 6 περίπου έως – στην καλύτερη περίπτωση – 10 χιλιομέτρων την ώρα.

Αντίθετα, τα πρώτα έχουν ειδικά σχεδιασθεί ώστε να παραμένουν εν πλω για ώρες, διαθέτουν επαρκή αποθέματα εφεδρικής πλευστότητας, ειδικά διαμορφωμένες εισαγωγές αέρα και εξαγωγές καυσαερίων, καθώς και ισχυρές αντλίες αποστράγγισης υδάτων ώστε να είναι σε θέση να πλεύσουν με ασφάλεια σε συνθήκες σχετικά υψηλού κυματισμού και να μην κατακλυσθούν ακόμη και αν «καταδυθούν» ακούσια για λίγα δευτερόλεπτα λόγω θαλασσοταραχής. Στα αρνητικά τους συγκαταλέγονται ο (κατά κανόνα) πολύ μεγαλύτερος όγκος και η ελαφρύτερη θωράκιση σε σχέση με τα συμβατικά ΤΟΜΠ/ΤΟΜΑ, απόρροια ακριβώς της προτεραιότητας που έχει δοθεί στα χαρακτηριστικά πλευστότητας, πράγμα που τα καθιστά ακατάλληλα για παρατεταμένες χερσαίες επιχειρήσεις, πέραν της κανονικής τους αποστολής, αυτής της δημιουργίας προγεφυρώματος επί εχθρικής ή εχθροκρατούμενης ακτής. Για το λόγο αυτό άλλωστε, το USMC παράλληλα με την προμήθεια των οχημάτων της οικογένειας LVT-7, μετέπειτα AAV-7, προχώρησε και στην προμήθεια των βασισμένων στο Piranha της ελβετικής MOWAG τροχοφόρων τεθωρακισμένων LAV 8×8.

Οικογένεια οχημάτων AAV-7A1: το μέτρο σύγκρισης

Πρόκειται για το μακροβιότερο, το πλέον επιτυχημένο επιχειρησιακά και – για αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα – το μοναδικό της κατηγορίας του. Το γεγονός ότι όχι μόνον η βασική μορφή του έχει διατηρηθεί αναλλοίωτη από το LVTPX-12 του 1969, αλλά και ότι μπορεί ακόμα να σταθεί αξιοπρεπώς στο σύγχρονο πεδίο μάχης μετά την εφαρμογή διαδοχικών προγραμμάτων αναβάθμισης και επιπλέον εξακολουθεί να παράγεται μέχρι σήμερα αποδεικνύει αδιάσειστα ότι πρόκειται για μια εξαιρετική σχεδίαση.

Το πρόγραμμα AAV RAM/RS

Η τέταρτη εν σειρά αναβάθμιση των οχημάτων της οικογένειας AAV-7 εγκρίθηκε το 1997 με σκοπό να βελτιώσει τις επιδόσεις τους και να μειώσει τα κόστη συντήρησης έως το τέλος του ωφέλιμου βίου τους που αναμενόταν το 2013. Είχαν προηγηθεί το πρόγραμμα επέκτασης επιχειρησιακής ζωής (SLEP) το 1982, στα πλαίσια του οποίου ενσωματώθηκαν και βελτιώσεις που υπαγορεύθηκαν από την έως τότε εμπειρία χρήσης του τύπου, η υιοθέτηση το 1987 του πύργου UGWS, έκδοση του οποίου φέρουν και τα υπό προμήθεια Μ1117 Guardian και η βελτίωση της προστασίας με την τοποθέτηση συλλογής πρόσθετης θωράκισης (αρχικά Ρ-900, αλλά εν συνεχεία προτιμήθηκε η ΕΑΑΚ της ισραηλινής Rafael. Το σχετικό πρόγραμμα εφαρμόσθηκε την περίοδο 1989-1993. Το επιπλέον βάρος οδήγησε σε αύξηση του βυθίσματος του οχήματος εν πλω και κατέστησε αναγκαία την τοποθέτηση αναδιπλούμενου κυματοθραύστη στο ρύγχος).

Η ανακατασκευή των οχημάτων στο επίπεδο RAM/RS (Reliability, Availability, Maintainability/Rebuild to Standard, ήτοι Αξιοπιστία, Διαθεσιμότητα, Συντηρησιμότητα/Ανακατασκευή σε [ενιαίο] Πρότυπο) περιελάμβανε την αντικατάσταση του κινητήρα και της ανάρτησης με συγκροτήματα προερχόμενα από την οικογένεια οχημάτων Bradley του Στρατού, με τις κατάλληλες τροποποιήσεις ώστε να προσαρμοστούν στα AAV. Ως αποτέλεσμα, η εδαφική ανοχή του οχήματος επανήλθε στα αρχικά της επίπεδα (40,6 εκατοστά) και ο λόγος ισχύος/βάρους, που στα AAVP-7A1 είχε ελαττωθεί στους 13 ίππους/τόνο, επανήλθε στους 17 ίππους/τόνο. Ήδη από το παλαιότερο πρόγραμμα SLEP όλα τα AAV-7 έχουν δυνατότητα δημιουργίας προπετάσματος καπνού με την έγχυση μικρής ποσότητας καυσίμου στην καυτή εξαγωγή καυσαερίων της εξάτμισης.

Επιπλέον, το Σεπτέμβριο του 2020 το USMC παρήγγειλε αριθμό θερμικών σκοπευτικών Μ36Ε3-Τ1 για την αντικατάσταση των απλών Μ36Ε3 που ενσωματώνουν ΟΝΥΠΑΣ ενίσχυσης ειδώλου σε μέρος του στόλου των AAVP-7A1 RAM/RS. Με το νέο αυτό σκοπευτικό, η εγκατάσταση του οποίου γίνεται απευθείας στη θέση του παλαιότερου χωρίς να απαιτούνται τροποποιήσεις στον πύργο, ο πυροβολητής έχει τη δυνατότητα να εντοπίζει στόχους σε αποστάσεις έως 4.000 μέτρων, να τους αναγνωρίζει στα 2.500 μέτρα και να τους ταυτοποιεί στα 700 μέτρα.

Το AAV-7A1 RAM/RS είναι διαθέσιμο σε τρεις εκδόσεις:

• ΤΟΜΠ AAVP-7A1 RAM/RS. Πρόκειται για τη βασική έκδοση μεταφοράς προσωπικού. Έχει πλήρωμα τριών ατόμων (οδηγός, αρχηγός πληρώματος/πυροβολητής και μέλος πληρώματος στο οπίσθιο τμήμα), ενώ δύναται να μεταφέρει έως 21 πλήρως εξοπλισμένους Πεζοναύτες ή περίπου 4.500 κιλά εφοδίων στο διαστάσεων (μήκος/πλάτος/ύψος) 4/1,8/1,6 μέτρων οπίσθιο διαμέρισμα. Επίσης δύναται να διαμορφωθεί ως όχημα μηχανικού με συλλογή πυροτεχνικής διάσπασης ναρκοπεδίων Mk 154 LMC στο χώρο επιβατών/φορτίου και πρόσθια τοποθετημένο άροτρο απομάκρυνσης ναρκών πλήρους πλάτους. Ο οπλισμός αποτελείται από ένα βαρύ πολυβόλο Μ2ΗΒ των 12,7 χιλιοστών και ένα πολυβόλο βομβίδων Mk 19 των 40 χιλιοστών στον πύργο. Η κατασκευάστρια εταιρία BAE Systems έχει παρουσιάσει και άλλες επιλογές οπλισμού, συμπεριλαμβανομένου και πυροβόλου 30 χιλιοστών σε τηλεχειριζόμενο σταθμό της Elbit. Η κορεατική Hanwha Defense, που κατασκευάζει το όχημα κατόπιν αδείας, έχει επίσης προτείνει δικές της διαμορφώσεις οπλισμού.
• Όχημα διοίκησης και ελέγχου AAVC-7A1 RAM/RS. Δεν διαθέτει πύργο και ο οπλισμός του περιορίζεται σε ένα πολυβόλο γενικής χρήσεως για επιτόπια άμυνα. Πέραν του τριμελούς πληρώματος, επανδρώνεται από δυο αξιωματικούς διοικητές, τρεις επιτελείς τους και πέντε χειριστές ασυρμάτων. Η τυπική διαμόρφωση περιλαμβάνει, πέραν των συστημάτων ενδοεπικοινωνίας, δυο συσκευές VRC-92, μια VRC-89, μια UHF PRC-103 και μια HF MRC-83, όλες διασυνδεδεμένες με το σύστημα διαδικτύωσης MSQ. Πρόσφατα, τα AAVC-7A1 αναβαθμίσθηκαν με την προσθήκη ασυρμάτων κλάσης Falcon II της Harris, τον PRC-117 για VHF/UHF/SATCOM και τον PRC-150 για HF.
• Όχημα περισυλλογής AAVR-7A1 RAM/RS. Είναι το βαρύτερο της οικογένειας και ως εκ τούτου έχει και το μεγαλύτερο βύθισμα εν πλω. Το πλήρωμά του είναι πενταμελές, συμπεριλαμβανομένων τεχνιτών. Διαθέτει εξειδικευμένο εξοπλισμό αποτελούμενο από γερανό, βαρούλκο, εργαλεία και ανταλλακτικά για την περισυλλογή άλλων οχημάτων και την εκτέλεση επισκευών πεδίου. Δεν διαθέτει πύργο και ο οπλισμός του περιορίζεται σε ένα πολυβόλο γενικής χρήσεως για επιτόπια άμυνα. Προαιρετικά μπορεί να τοποθετηθεί εξωτερικά και πρόσθετη φορητή συσκευή δημιουργίας προπετάσματος καπνού.

AAV SU: Το απόλυτο, αλλά άτυχο AAV-7

Το Μάρτιο του 2015 ανατέθηκε στην εταιρία Science Applications International Corporation (SAIC) η εκτέλεση αναβάθμισης επιβιωσιμότητας (Survivability Upgrade) για οχήματα AAVP-7A1. ‘Όπως υποδηλώνει και ο τίτλος του προγράμματος, η έμφαση δινόταν στην προστασία του επιβαίνοντος προσωπικού με βάση τα διδάγματα από τις επιχειρήσεις στο Ιράκ, όπου ο τύπος δεν απέδωσε τα αναμενόμενα κατά τη διάρκεια παρατεταμένων επιχειρήσεων στην ενδοχώρα, υφιστάμενος και απώλειες – για παράδειγμα 8 σε μια μόνον μέρα (23/03/2003) κατά τη μάχη της Νασιρίγια, στη φάση της εισβολής, εξ ων ένα από φίλια πυρά (από επιθετικά αεροσκάφη Α-10). Δυο χρόνια αργότερα, και συγκεκριμένα στις 03/08/2005, ένα AAV καταστράφηκε από πυροδότηση αυτοσχέδιου εκρηκτικού μηχανισμού στην πόλη Χαντίθα με αποτέλεσμα το θάνατο 15 επιβαινόντων. Ο στόχος που είχε αρχικά τεθεί ήταν να αναβαθμισθούν συνολικά 392 ΤΟΜΠ με εκτιμώμενο κόστος ανά μονάδα 1,65 εκατομμυρίων δολαρίων, ενώ αργότερα αποφασίσθηκε να αναβαθμισθεί και μικρός αριθμός οχημάτων διοίκησης και ελέγχου AAVC-7A1. Την άνοιξη του 2018, σύμφωνα με δημοσίευμα των Marine Corps Times, ο αριθμός των προς αναβάθμιση οχημάτων αναθεωρήθηκε σε 361 ΤΟΜΠ, 44 διοίκησης και ελέγχου και 39 περισυλλογής, με προοπτική επίτευξης αρχικής επιχειρησιακής ικανότητας το οικονομικό έτος 2019 (FY19) και πλήρους επιχειρησιακής ικανότητας το οικονομικό έτος 2023 (FY23) και διατήρηση του τύπου σε υπηρεσία έως το 2035. Έγγραφο του Εκτελεστικού Γραφείου Προγραμμάτων Συστημάτων Ξηράς του USMC (συνταχθέν το 2018) περί του σχεδίου επενδύσεων σε προηγμένες τεχνολογίες αναφέρει ότι τα οχήματα περισυλλογής θα υφίσταντο μερική αναβάθμιση, όπως και 22 οχήματα-φορείς συστημάτων εκκαθάρισης ναρκών Mk 154 LMC.

Η παρουσίαση του πρωτοτύπου έγινε τον Ιανουάριο του 2016 και στο πρόγραμμα δοκιμών εντάχθηκαν συνολικά 10 αναβαθμισμένα οχήματα.

Στον τομέα της προστασίας, το πρόγραμμα περιλαμβάνει την αντικατάσταση της πρόσθετης θωράκισης ΕΑΑΚ με νέα αποτελούμενη από 49 συνολικά κεραμικές πλάκες με χαρακτηριστικά πλευστότητας (23 πρόσθια και πλευρικά και 26 στην οροφή). Κάθε πλάκα ασφαλίζεται με τέσσερις βίδες και μπορεί εύκολα να αφαιρεθεί και να αντικατασταθεί. Επίσης, ενισχύεται η θωράκιση του οχήματος στο κάτω τμήμα των πλευρών και προστίθενται αντιθραυσματικές επενδύσεις. Η αντιναρκική προστασία ενισχύεται σε επίπεδο οχήματος MRAP με την προσθήκη κοιλιακής θωράκισης αλουμινίου πάχους 57,15 χιλιοστών. Οι δεξαμενές καυσίμου μεταφέρονται στο εξωτερικό του οχήματος μεταξύ της πλευρικής κύριας και πρόσθετης θωρακίσεως. Για το τριμελές πλήρωμα και τους δεκαεπτά πλέον επιβάτες τοποθετούνται νέου τύπου καθίσματα της ShockRide LLC που παρέχουν προστασία στα πόδια και την σπονδυλική στήλη από το ωστικό κύμα που παράγουν εκρήξεις ναρκών, αντικαθιστώντας τους πάγκους που υπήρχαν στο διαμέρισμα επιβατών/φορτίου.  

Για τη διατήρηση και βελτίωση των κινηματικών επιδόσεων, αναβαθμίζεται η θέση του οδηγού, τοποθετείται τροποποιημένος κινητήρας Cummins VT-903 με απόδοση πλέον 675 (625 σύμφωνα με ορισμένες πηγές, καίτοι ενδέχεται να πρόκειται για τυπογραφικό λάθος) ίππων, ηλεκτρονικά ελεγχόμενο σύστημα μετάδοσης InfiniDrive HMX3000 της Kinetics Drive Solutions (KDS), τελικές μεταδόσεις της LOC Performance Products βασισμένες στις αντίστοιχες του ΤΟΜΑ Bradley και νέο δυναμοδότη MD500, επίσης της KDS, για τους υδροωθητές. Τα τελευταία αντικαθίστανται με νέα, αξονικής ροής, υψηλής απόδοσης, τύπου 431AAV PODJet της NAMJet. Ενδεικτικά, ο Επικεφαλής της Ομάδας Προγράμματος AAV SU δήλωσε, με κάθε σοβαρότητα, ότι οι παλαιού τύπου υδροωθητές προέρχονται σχεδιαστικά από αντλίες αστικών λυμάτων και ως εκ τούτου η απόδοσή τους για πρόωση οχήματος στο νερό δεν είναι και η ιδανικότερη. Επίσης δεν παραμελήθηκε το σύστημα ανάρτησης που καλείται να φέρει το αυξημένο βάρος του αναβαθμισμένου οχήματος: οι ράβδοι στρέψης και οι περιστροφικοί αποσβεστήρες κραδασμών αναβαθμίζονται, διατηρώντας περίπου 80% ομοιοτυπία με τα αντίστοιχα απάρτια του RAM/RS, αυξάνοντας παράλληλα την εδαφική ανοχή κατά περίπου 76 χιλιοστά, συμβάλλοντας στην αύξηση της αντιναρκικής προστασίας, ενώ τον Απρίλιο του 2018 η Διοίκηση Συστημάτων του USMC (Marine Corps Systems Command) κατέθεσε αίτηση παροχής πληροφοριών ώστε να αξιολογήσει τη δυνατότητα παραγωγής Βελτιωμένων Ερπυστριών Αμφίβιων οχημάτων κατασκευασμένων από ελαστομερή υλικά για επαύξηση της ευκινησίας στην ξηρά και των ικανοτήτων πλεύσης στη θάλασσα των αναβαθμισμένων AAV-7 SU, αντικαθιστώντας τις κλασικές ερπύστριες Τ157.

Κατά τις δοκιμές των πρωτοτύπων αποκαλύφθηκαν ελαττώματα, τα οποία ωστόσο δεν ήταν τίποτα παραπάνω από συνήθεις «παιδικές ασθένειες», όπως υπερθέρμανση του συστήματος μετάδοσης κατά τη χρήση των ερπυστριών για πρόωση στη θάλασσα σε περίπτωση αστοχίας των υδροωθητών, καθυστέρηση στη μετάβαση από τη διαμόρφωση πλεύσης στη διαμόρφωση κίνησης στην ξηρά, προβλήματα στο σύστημα πέδησης, αδυναμία απευθείας μετάβασης του ομαδάρχη στο χώρο επιβατών από τη θέση του πίσω από τον οδηγό (το τελευταίο ζήτημα επιλύθηκε με τη μερική αναδιάταξη του εσωτερικού) και μεγαλύτερος από τον απαιτούμενο χρόνος αποβίβασης της ομάδας Πεζοναυτών. Εν τέλει τα ζητήματα επιλύθηκαν και τα πρωτότυπα πέτυχαν τα κριτήρια του Οροσήμου C (Milestone C) του προγράμματος με αποτέλεσμα να εγκριθεί η έναρξη αρχικής παραγωγής χαμηλού ρυθμού του τύπου. Η σχετική σύμβαση, που αφορούσε την αναβάθμιση 22 AAVP-7A1 και 3 AAVC-7A1 ύψους 145 εκ. $ συμπεριλαμβανομένων προαιρέσεων, ανατέθηκε στη SAIC το Σεπτέμβριο του 2017 με ορίζοντα ολοκλήρωσης δυο ετών.

Μετά την εφαρμογή των τροποποιήσεων που περιλαμβάνει το πρόγραμμα AAV SU, οι διαστάσεις του οχήματος παραμένουν περίπου οι ίδιες, με μικρές μόνο μεταβολές. Το βάρος μάχης αυξάνεται κατά τουλάχιστον 4,5 τόνους φτάνοντας περίπου στους 32,6 τόνους. Παρά το μεγαλύτερο βάρος, οι κινηματικές επιδόσεις δεν υποβαθμίζονται, καθώς η μέγιστη ταχύτητα στην ξηρά παραμένει στα επίπεδα των 72 χιλιομέτρων την ώρα (αναφέρεται κατά προσέγγιση η τιμή των 73,2 χαω) και η ταχύτητα πλεύσης με κυματισμό ύψους 30 εκατοστών παραμένει περίπου 13 χαω (7 κόμβοι). Η εφεδρική πλευστότητα είναι της τάξης του 21%. Περαιτέρω βελτίωση των χαρακτηριστικών πλεύσης επιτυγχάνεται με μερική ανακατανομή του βάρους στο εσωτερικό του οχήματος ώστε αυτό να κινείται στο νερό με ελαφρώς σηκωμένο το ρύγχος.

Τελικά, το Σεπτέμβριο του 2018, το USMC αποφάσισε να μην προχωρήσει το πρόγραμμα AAV SU και αντ’ αυτού να εκτρέψει τα κονδύλια στο πρόγραμμα ACV (του αντικαταστάτη του AAV), δεδομένου ότι οι παραδόσεις των αναβαθμισμένων AAV και των νέων ACV απείχαν χρονικά μεταξύ τους μόνον ένα εξάμηνο περίπου και σύμφωνα με αυτήν την απόφαση έδωσε εντολή διακοπής εργασιών στη SAIC. Περιέργως, για άγνωστους λόγους, η τελευταία δε φαίνεται προωθεί την αναβάθμιση που ανέπτυξε στους διάφορους χρήστες των οχημάτων της οικογένειας AAV διεθνώς, και μάλιστα από την ιστοσελίδα της έχει αφαιρεθεί οτιδήποτε σχετικό, συμπεριλαμβανομένων και των προωθητικών εντύπων και φύλλων τεχνικών δεδομένων. Αν εξακολουθούσε να προσφέρει εμπορικά την αναβάθμιση, θα το ΓΕΣ θα είχε τη δυνατότητα να εξετάσει αν συνέφερε η εφαρμογή της στα υπό απόκτηση AAV-7, η οποία πάντως με βάση τα τεχνικά δεδομένα φαίνεται ότι θα ήταν κάτι παραπάνω από επιθυμητή.

Η διαδοχή

Η οικογένεια LVT-7, μετέπειτα AAV-7, είχε σχεδιασθεί με την προοπτική η επιχειρησιακή της ζωή να έχει διάρκεια 20-25 ετών, πράγμα που σήμαινε ότι ο αντικαταστάτης της θα έπρεπε να είχε εισέλθει σε υπηρεσία περί τα μέσα της δεκαετίας του 1990 το αργότερο. Τελικά, με μεγάλες καθυστερήσεις προχώρησε το πρόγραμμα του Προηγμένου Οχήματος Αμφίβιας Εφόδου (Advanced Amphibious Assault Vehicle/AAAV) που οδήγησε στην κατασκευή και αξιολόγηση πρωτοτύπων με την ονομασία του προγράμματος να έχει αλλάξει σε Εκστρατευτικό Όχημα Μάχης (Expeditionary Fighting Vehicle/EFV).

Επρόκειτο για ένα ιδιαίτερα φιλόδοξο πρόγραμμα, για ένα όχημα που θα υπερείχε συντριπτικά σε όλους τους τομείς σε σύγκριση με τα παλαιά AAV: ισχυρότερη θωράκιση, οπλισμός ΤΟΜΑ, τριπλάσια ταχύτητα πλεύσης που θα επέτρεπε την εξαπόλυσή του με τα πλοία της αποβατικής δύναμης να παραμένουν σε αποστάσεις πέραν του ορίζοντα από την ακτή και δυνατότητα να συνεπιχειρεί με τα άρματα μάχης Μ1 Abrams, μεταφέροντας ομάδα μάχης 17 πεζοναυτών πέραν του τριμελούς πληρώματος.

Οι εντυπωσιακές του επιδόσεις οφείλονταν αφενός στον πανίσχυρο κινητήρα του και αφετέρου στη νεωτερική διαμόρφωση πλεύσης, με αναδιπλούμενες επιφάνειες που βελτίωναν θεαματικά τα υδροδυναμικά του χαρακτηριστικά και την πλεύση με υδροπλάνηση (υδροδυναμική άνωση) αντί της δι’ εκτοπίσματος πλεύσης (υδροστατική άνωση). Το τίμημα ήταν η αναξιοπιστία των μηχανικών μερών του οχήματος, με πολλές και συχνές αστοχίες, που σε συνδυασμό με αλλαγές στο δόγμα του USMC το καταδίκασαν σε οριστική ακύρωση στις αρχές του 2011 προς όφελος προγράμματος επέκτασης επιχειρησιακής ζωής των υφιστάμενων AAV και του νέου προγράμματος για το όχημα Μεταφοράς Προσωπικού Πεζοναυτών (Marine Personnel Carrier/MPC) που οδήγησε στο εν εξελίξει πρόγραμμα του Αμφιβίου Οχήματος Μάχης (Amphibious Combat Vehicle/ACV).

Ο νικητής του διαγωνισμού που διεξήχθη στα πλαίσια του τελευταίου προγράμματος ήταν η πρόταση των BAE Systems και IVECO, που βασίζεται στο 8×8 όχημα SUPERAV της δεύτερης. Για τη φάση 1.1 του προγράμματος αναπτύσσονται τέσσερις εκδόσεις: Μεταφοράς προσωπικού (ACV-P), διοίκησης και ελέγχου (ACV-P), υποστήριξης/αναγνώρισης με πυροβόλο 30 χιλιοστών (ACV-30 ή αλλιώς LVW(A)-1, για το οποίο επελέγη ο πύργος MCT-30 της νορβηγικής Kongsberg που φέρει πυροβόλο Mk 44/S Bushmaster II) και περισυλλογής (ACV-R). Εντύπωση πάντως προκαλεί η επιλογή για το ACV 1.1 ενός οχήματος με ταχύτητα πλεύσης όχι μεγαλύτερη αυτής των AAV, δυνατότητα μεταφοράς μόνον 10-13 πεζοναυτών και μάλιστα τροχοφόρου, δεδομένου ότι οι ακτές αποβάσεων είναι «δύσκολα» εδάφη, στα οποία ερπυστριοφόρα οχήματα δύνανται να επιχειρούν με μεγαλύτερη άνεση. Πάντως για τη δεύτερη φάση του προγράμματος (ACV 1.2) έχει διατυπωθεί η πρόθεση να επιλεγεί όχημα με υψηλή ταχύτητα πλεύσης που θα δώσει τη δυνατότητα εκκίνησης σε μεγάλες αποστάσεις από την ακτή-στόχο, χωρίς όμως συμβιβασμούς στους τομείς προστασίας και οπλισμού.

Οικογένεια Type 05: το νέο μέτρο σύγκρισης;

Εκεί που απέτυχαν οι προσπάθειες του αμερικανικού κολοσσού General Dynamics, φαίνεται να πέτυχε η κινεζική NORINCO με την ανάπτυξη της οικογένειας Type 05 και ως εκ τούτου διεκδικεί με αξιώσεις τον τίτλο του νέου μέτρου σύγκρισης για εξειδικευμένα οχήματα της κατηγορίας του. Όπως και το ακυρωθέν EFV, η χρήση κινητήρα με μεγαλύτερη ισχύ για την πλεύση σε συνδυασμό με αναδιπλούμενες υδροδυναμικές επιφάνειες και ανασυρόμενη ανάρτηση επιτρέπει την επίτευξη υψηλής ταχύτητας πλεύσης, η οποία, αν και χαμηλότερη αυτής του EFV – και το ίδιο το όχημα είναι μικρότερο σε διαστάσεις και περίπου 9,5 τόνους ελαφρύτερο, είναι στη χειρότερη περίπτωση (ανάλογα με την πηγή αναφέρονται ταχύτητες που κυμαίνονται από 28 έως 45 χαω) υπερδιπλάσια της αντίστοιχης των AAV-7, χωρίς θυσία της μηχανικής αξιοπιστίας.

Η NORINCO έχει αναπτύξει πληθώρα εκδόσεων και συγκεκριμένα ΤΟΜΑ (ZBD-05, εμπορική ονομασία για εξαγωγές VN18, 3μελές πλήρωμα συν έως 8 επιβάτες), ΤΟΜΠ (Type 001 ή κατ’ άλλες πηγές ZSD-05), ελαφρύ άρμα/πυροβόλο εφόδου (ZΤD-05, εμπορική ονομασία για εξαγωγές VN16, εξοπλισμένο με πυροβόλο 105 χιλιοστών ικανό να βάλλει συμβατικά και κατευθυνόμενα πυρομαχικά), όχημα διοίκησης και ελέγχου, όχημα περισυλλογής, όχημα μηχανικού μάχης/διάσπασης ναρκοπεδίων και όχημα αναγνώρισης. Είχε εξαγωγική επιτυχία, με τη Βενεζουέλα να προμηθεύεται VN16, VN18 και οχήματα περισυλλογής, ενώ αναφέρεται και παραγγελία VN16 από την Ταϊλάνδη, η οποία είναι ήδη χρήστης του AAV-7.

Arisgator: το «μικρό» AAV

Στη γειτονική μας Ιταλία η εταιρία ARIS (Applicazioni Rielaborazioni Impianti Speciali) spa παρουσίασε ένα πολύ ενδιαφέρον όχημα αμφίβιας εφόδου βασισμένο στο πολύ διαδεδομένο και πασίγνωστο Μ113. Το υπηρετούν και στις τάξεις του ΕΣ ΤΟΜΠ είναι εκ σχεδιασμού αμφίβιο για την υπέρβαση υδάτινων κωλυμάτων, ωστόσο δεν έχει δυνατότητα πλεύσης σε ανοικτή θάλασσα. Η συλλογή που ανέπτυξε η ARIS του προσδίδει ακριβώς αυτή τη δυνατότητα, μετατρέποντάς το ουσιαστικά σε ένα AAV-7 σε μικρογραφία.

Αποτελείται από πρόσθετους θαλάμους πλευστότητας που ταυτόχρονα βελτιώνουν τα υδροδυναμικά χαρακτηριστικά του οχήματος, εξωτερικές δεξαμενές καυσίμου, δυο προπέλες στις απολήξεις ισάριθμων κυλινδρικών αγωγών με υδροστατική κίνηση και δυνατότητα ανεξάρτητης λειτουργίας που επιτρέπει περιστροφή του οχήματος εν πλω περί τον κάθετο άξονά του, βελτιωμένη στεγανοποίηση, αναπνευστήρα για την απρόσκοπτη παροχή αέρα στον κινητήρα και στο προσωπικό και υδατοστεγή ανοιγόμενα καλύμματα για τις σχάρες στο κάλυμμα του διαμερίσματος του κινητήρα. Η όλη συλλογή είναι κατασκευασμένη από αλουμίνιο, όπως και το ίδιο το Μ113, και έχει βάρος μεταξύ 1.350 και 1.700 κιλών, με το βάρος μάχης να ανέρχεται στους 13 τόνους. Οι διαστάσεις, συμπεριλαμβανομένης της συλλογής, είναι 7,2×2,9×2,4 μέτρα (μήκος/πλάτος/ύψος). Οι επιδόσεις στην ξηρά παραμένουν αυτές του βασικού Μ113Α1 (μέγιστη ταχύτητα 60 χαω, εμβέλεια 500 χιλιομέτρων) και στη θάλασσα επιτυγχάνει μέγιστη ταχύτητα 6 κόμβων (11,11 χαω) και αυτονομία 16 ωρών με ταχύτητα 5 κόμβων. Το πλήρωμα αποτελείται από έως τρία άτομα και δύνανται να μεταφερθούν έως οκτώ επιβάτες με πλήρη εξοπλισμό.

Ο κατασκευαστής προσφέρει τη δυνατότητα τοποθέτησης προαιρετικά σταθεροποιημένου τηλεχειριζόμενου σταθμού οπλισμού με βαρύ πολυβόλο ή πολυβόλο βομβίδων, καθώς και πρόσθετης θωράκισης. Υπάρχει η πρόθεση ανάπτυξης βελτιωμένης έκδοσης με νέο κινητήρα ισχύος 340 ίππων και προδιαγραφών Euro 3 συζευγμένου με νέα συστήματα μετάδοσης και διεύθυνσης.

Η βασική έκδοση επί Μ113Α1, τυποποιημένη ως VAL M113, έχει ενταχθεί σε υπηρεσία με τους Ιταλούς Πεζοναύτες, ενώ η βελτιωμένη έκδοση Arisgator A2, που αναπτύχθηκε σε συνεργασία με την βελγική Flanders Technical Supply (FTS Belgium) και βασίζεται στο Μ113Α2+ έχει πωληθεί στην Ινδονησία. Το Arisgator A2 διαθέτει ισχυρότερο κινητήρα (Detroit Diesel 6V53 5063 ή 5396 απόδοσης 265 και 175 ίππων αντίστοιχα, συζευγμένο με σύστημα μετάδοσης Allison TX100-1A) και τροποποιημένη ανάρτηση που προσδίδει αυξημένη εδαφική ανοχή (43 εκατοστά). Το βάρος μάχης ανέρχεται στους 13,1 τόνους και οι επιδόσεις στην ξηρά παραμένουν ίδιες με το βασικό Μ113Α2+, ενώ η αυτονομία εν πλω αυξάνεται στις 20 ώρες με ταχύτητα 4,5 κόμβων. Δύναται να πλεύσει με ασφάλεια ακόμη και σε συνθήκες θαλασσοταραχής, παρουσιάζοντας ιδιαίτερα μικρό στόχο κατά την προσέγγιση στον αιγιαλό, ενώ μπορεί να επιχειρεί με ευκολία από και προς αποβατικά δεξαμενόπλοια (LSD/LPD/LPH).

Ανάλογα με την πορεία του προγράμματος προμήθειας οχημάτων AAV-7A1 RAM/RS για τους Έλληνες Πεζοναύτες, θα μπορούσε να εξετασθεί το ενδεχόμενο συμπλήρωσής τους με την προμήθεια συλλογών Arisgator για ήδη εν χρήσει Μ113Α2.

BMP-3F και BT-3F

Το BMP-3F αποτελεί έκδοση του γνωστού ΤΟΜΑ ΒΜΡ-3, βελτιστοποιημένη για χρήση από δυνάμεις Πεζοναυτών. Η βασική σχεδίαση έχει τροποποιηθεί ώστε να βελτιωθούν τα χαρακτηριστικά πλοϊμότητας  και πλευστότητας και το όχημα να καταστεί ικανό για ασφαλή πλεύση με κατάσταση θάλασσας 3 και για εκτέλεση ακριβούς βολής με τον οπλισμό του εν πλω με κατάσταση θάλασσας 2. Οι δυο υδροωθητές που φέρει του επιτρέπουν να πλέει με μέγιστη ταχύτητα 10 χαω, ενώ μπορεί να παραμείνει εν πλω για επτά ώρες με τον κινητήρα σε συνεχή λειτουργία, να εξέλθει με ασφάλεια σε αιγιαλό υπό συνθήκες έντονου κυματισμού και να ρυμουλκήσει απρόσκοπτα όχημα του ίδιου τύπου. Για εξοικονόμηση βάρους αφαιρέθηκε η ενσωματωμένη λεπίδα γαιοπροωθητή που διαθέτει το βασικό ΒΜΡ-3, ενώ τοποθετήθηκε νέος αναδιπλούμενος κυματοθραύστης, ασπίδια εκτροπής υδάτων στον πύργο και προσθαφαιρούμενη τηλεσκοπική προέκταση της εισαγωγής αέρα. Στον πύργο 2Κ23 έχει τοποθετηθεί βελτιωμένο σκοπευτικό SOZH με ενσωματωμένο τηλέμετρο λέιζερ και κανάλι καθοδήγησης Α/Τ Κ/Β. Πρόσφατα, στα πλαίσια του Φόρουμ Army 2020 στη Ρωσία, επιδείχθηκε βελτιωμένο BMP-3F που έφερε νέο σκοπευτικό B03S03 Sodema με ενσωματωμένη θερμική κάμερα, σημεία προσαρμογής πρόσθετων πλευρικών θαλάμων πλευστότητας και τους εκτοξευτές καπνογόνων βομβίδων σε νέα θέση στο πίσω μέρος του πύργου.

Το BT-3F είναι τεθωρακισμένο όχημα γενικής χρήσης, βασιζόμενο στο BMP-3F. Ο πύργος έχει αφαιρεθεί και τη θέση του πλέον καταλαμβάνει διαμέρισμα επιβατών/φορτίων με υπερυψωμένη οροφή. Πέραν του τριμελούς πληρώματος δύναται να μεταφέρει έως 14 επιβάτες με πλήρη εξοπλισμό. Ο οπλισμός πλέον αποτελείται από έναν τηλεχειριζόμενο σταθμό οπλισμού στην οροφή με ένα πολυβόλο 7,62, 12,7 ή 14,5 χιλιοστών, ενώ διατηρούνται τα δυο πολυβόλα ΡΚΜΤ των 7,62 χιλιοστών στις πρόσθιες γωνίες του σκάφους. Ο κατασκευαστής προσφέρει τη δυνατότητα προσαρμογής πρόσθετης θωράκισης.

Μέχρι πρόσφατα, ο μοναδικός χρήστης του BMP-3F ήταν το Σώμα Πεζοναυτών της Ινδονησίας (Korps Marinir), που έχει πρόσφατα θέσει παραγγελία και για το BT-3F. Οι Ρώσοι Πεζοναύτες ήδη απέκτησαν αριθμό απλών ΤΟΜΑ BMP-3 και ΤΟΜΠ BT-3F. Επιπλέον, σύμφωνα με το ειδησεογραφικό πρακτορείο RIA Novosti, έχουν παραγγείλει και αριθμό ΤΟΜΑ BMP-3F, ενδεχομένως ως ενδιάμεση λύση μέχρι την ολοκλήρωση της διαδικασίας επιλογής και την έναρξη παραγωγής του ΒΜΜΡ.

Τα «γενόσημα»

Καίτοι ο όρος αυτός δεν είναι εντελώς δόκιμος, καθώς κανονικά δηλώνει ακριβή αντιγραφή, ας μας επιτραπεί η χρήση του για να περιγραφούν οχήματα για τα οποία οι δημιουργοί τους άντλησαν έμπνευση από άλλα, με παρόμοια διαμόρφωση. Αμφότερα τα παραδείγματα προέρχονται από την Αίγυπτο, εθεάθησαν κατά τα γεγονότα του 2011 που οδήγησαν στην ανατροπή της κυβέρνησης Μουμπάρακ, είναι πιθανότατα δημιουργήματα των εκεί στρατιωτικών εργοστασίων και συμπεριλαμβάνονται στο παρόν για να καταδειχθεί τί μπορεί να γίνει αν υπάρχουν στελέχη με θέληση, διάθεση για εργασία, ενδιαφέρον για πειραματισμούς και, φυσικά, το απαραίτητο μεράκι.

Το πρώτο είναι εμπνευσμένο από μια δοκιμαστική έκδοση του κινεζικού Type 86B (το Type 86 είναι το κινεζικό αντίγραφο του ΒΜΡ-1) που αναπτύχθηκε και αξιοποιήθηκε ως ενδιάμεση λύση έως την ένταξη σε υπηρεσία του ZBD-05. Χρησιμοποιώντας ως βάση ένα ΤΟΜΑ ΒΜΡ-1, οι Αιγύπτιοι τοποθέτησαν νέα πλώρη/θάλαμο πλευστότητας με αναδιπλούμενο κυματοθραύστη, πλευρικές ποδιές για τη βελτίωση των υδροδυναμικών χαρακτηριστικών και, δεδομένου ότι στο BMP-1 δεν δύνανται να τοποθετηθούν υδροωθητές ή προπέλες, ισχυρός εξωλέμβιος κινητήρας (η ποιότητα και γωνία λήψης της εικόνας δεν επιτρέπει να διακριθεί με ακρίβεια αν πρόκειται για έναν μόνον κινητήρα επί αρθρωτού βραχίονα ή για δυο κινητήρες, έναν επί προεκτάσεως σε κάθε άνω οπίσθια γωνία του σκάφους).

Το δεύτερο, ένα τροποποιημένο ΤΟΜΠ Μ113Α2, το ενέπνευσε σχεδόν σίγουρα το ιταλικό Arisgator. Στο βασικό ΤΟΜΠ προστέθηκε πλώρη/θάλαμος πλευστότητας και δυο πλευρικές καλυμμένες προπέλες που λαμβάνουν ισχύ από τον κινητήρα μέσω ειδικών αξόνων μετάδοσης.

Άλλες εξελίξεις διεθνώς

Επί του παρόντος, διεθνώς βρίσκονται εν εξελίξει τουλάχιστον τρία άλλα προγράμματα, στην Ιαπωνία, τη Νότια Κορέα και τη Ρωσία, καθένα εκ των οποίων φιλοδοξεί να διεκδικήσει τον τίτλο του πλέον προηγμένου της κατηγορίας του παγκοσμίως.

• Η πρώτη εταιρία που παρουσίασε λειτουργικό πρωτότυπο επίδειξης τεχνολογίας είναι η ιαπωνική Mitsubishi. Η πρότασή της αφορά ένα όχημα 40 τόνων με διαμόρφωση βασισμένη σε αυτή του ακυρωθέντος EFV, σχεδιασμένο για την επίτευξη υψηλών ταχυτήτων πλεύσης της τάξης των 37-46 χαω (20-25 κόμβων) χάρη στον πανίσχυρο κινητήρα 12ΜΒ με απόδοση έως 3.000 ίππων για τη λειτουργία των δυο υδροωθητών και τις αναδιπλούμενες υδροδυναμικές επιφάνειες. Η βελτιστοποιημένη κατανομή της ισχύος του κινητήρα θα επιτρέπει την υπέρβαση εμποδίων, π.χ. κοραλλιογενών υφάλων, με συνδυασμένη χρήση των ερπυστριών και των υδροωθητών.
• Στη Νότια Κορέα, η Hanwha Defense έχει ξεκινήσει την ανάπτυξη ενός νέου οχήματος αμφίβιας εφόδου με την ονομασία KAAV-II (Korean Amphibious Assault Vehicle II) ως διάδοχο του μέχρι τώρα κατόπιν αδείας παραγόμενου KAAV-7Α1. Υπό κλίμακα μοντέλο του οχήματος παρουσιάσθηκε στην έκθεση ADEX 2019. Η διαμόρφωσή του βασίζεται επίσης στο EFV, με αναδιπλούμενες υδροδυναμικές επιφάνειες και ανασυρόμενη ανάρτηση. Θα δύναται να μεταφέρει 21 επιβάτες πλέον του τριμελούς πληρώματος, ο κύριος οπλισμός του θα αποτελείται από πυροβόλο των 40 χιλιοστών με πυρομαχικά τηλεσκοπικού κάλυκα (CTWS), θα διαθέτει σύστημα αυτοπροστασίας, ελαστικές ερπύστριες της Soucy και δυο υδροωθητές διαμέτρου 600 χιλιοστών,  και οι προβλεπόμενες επιδόσεις του περιλαμβάνουν ταχύτητα 70 χαω στην ξηρά και 25 χαω στη θάλασσα, μέγιστη εμβέλεια 480 χιλιομέτρων στην ξηρά και αυτονομία πλεύσης δυο ωρών.
• Στη Ρωσία, για το πρόγραμμα ΒΜΜΡ (Boevaya Machina Morskoy Pyekhoty/Όχημα Μάχης Πεζοναυτών) είναι υπό εξέταση διάφορες διαμορφώσεις, συμπεριλαμβανομένων τροχοφόρου οχήματος 8×8, ερπυστριοφόρου με τέσσερα (!) συγκροτήματα ερπυστριών – δυο εν σειρά ανά πλευρά, ασυνήθιστη διαμόρφωση για μη αρθρωτό όχημα – και ερπυστριοφόρου με διαμόρφωση εμπνευσμένη από το EFV, η τελευταία από την, θυγατρική πλέον της UralVagonZavod, OmskTransMash, η οποία παράγει και το PTS-4*. Επίσης, εξετάζεται η ανάπτυξη ειδικής έκδοσης του νέου οχήματος 8×8 Boomerang της VPK. Κοινό χαρακτηριστικό των τριών πρώτων είναι η χρήση του στροβιλοκινητήρα GTD-1250 που ήδη χρησιμοποιείται στα άρματα Τ-80, η πρόθεση επίτευξης ταχύτητας πλεύσης τουλάχιστον 37 χαω, το τριμελές πλήρωμα και η δυνατότητα μεταφοράς έως 10 πεζοναυτών. Ο οπλισμός ποικίλει ανάλογα με τη σχεδίαση, με τις προτεινόμενες επιλογές να περιλαμβάνουν από τον πλήρη πύργο του ΤΟΜΑ ΒΜΡ-3 μέχρι το μη επανδρωμένο σταθμό οπλισμού Kinzhal με αυτόματο πυροβόλο των 57 χιλιοστών και δυνατότητα βολής συμβατικών, προηγμένων, αλλά και υπό ανάπτυξη κατευθυνόμενων πυρομαχικών. Ειδικά η πρόταση της UVZ, φαίνεται είναι η πλέον υποσχόμενη, παρέχοντας όχι μόνον ευχέρεια επιλογής οπλισμού και τη δυνατότητα ανάπτυξης ποικιλίας άλλων εκδόσεων, αλλά και διαθέτοντας εξαιρετικά χαρακτηριστικά επιβιωσιμότητας με καλή θωράκιση και εξ αρχής ενσωματωμένο σύστημα ενεργούς προστασίας (APS).

*Αν και φέρει ελαφρά θωράκιση στην καμπίνα, καθώς και οπλισμό, το PTS-4 (όπως και τα προηγηθέντα και μέχρι σήμερα χρησιμοποιούμενα PTS-2 και PTS-3) δεν είναι όχημα εφόδου, αλλά διοικητικής μέριμνας, με έμφαση στη μεταφορά κυρίως φορτίων και δευτερευόντως προσωπικού.

O εχθρός: FNSS MAV

Στη γείτονα χώρα η FNSS ανέπτυξε στα πλαίσια του προγράμματος ZAHA το τεθωρακισμένο αμφίβιο όχημα MAV (Marine Assault Vehicle/Όχημα Εφόδου Πεζοναυτών). Η διαμόρφωσή του, τα χαρακτηριστικά και οι επιδόσεις του είναι παρόμοια με τα αντίστοιχα του AAV-7 RAM/RS. Φέρει τον οπλισμό του (βαρύ πολυβόλο και πολυβόλο βομβίδων) σε τηλεχειριζόμενο σταθμό της Aselsan. Υφίσταται πρόθεση παραγγελίας συνολικά 27 οχημάτων, εξ ων 23 ΤΟΜΠ, 2 διοικητικά και 2 περισυλλογής, τα οποία θα επιχειρούν κυρίως από το TGC Anadolu.

Εν πάση περιπτώσει, αναμένεται να αποτελέσουν μια σχετικά υπολογίσιμη απειλή, για την αντιμετώπιση της οποίας οι δυνάμεις άμυνας των νήσων του Αιγαίου θα πρέπει να προετοιμασθούν, αναπτύσσοντας τις κατάλληλες τακτικές και με τη βοήθεια της 32 ΤΑΞ ΠΖΝ και των AAV-7 RAM/RS που πρόκειται να αποκτήσει.

Αντί επιλόγου

Εκτός από τη συνοπτική, αλλά κατά το δυνατόν περιεκτική, παρουσίαση της τρέχουσας κατάστασης διεθνώς, αλλά και των τεχνολογικών τάσεων σχετικά με μια άκρως ειδική κατηγορία οχημάτων που έγινε ανωτέρω, επιβάλλεται να γίνει αναφορά και στην έλλειψη κάποιων άλλων μέσων στις Ένοπλες Δυνάμεις, τα οποία θα επέτρεπαν την καλύτερη αξιοποίηση των υπό προμήθεια AAV-7. Συγκεκριμένα, η μη αντικατάσταση του προ εικοσαετίας και πλέον αποσυρθέντος αποβατικού δεξαμενόπλοιου Ναυκρατούσα σημαίνει ότι το Πολεμικό Ναυτικό στερείται του καταλληλότερου μέσου για τη μεταφορά των αμφιβίων οχημάτων (και όχι μόνον) προς την ακτή απόβασης. Εδώ λαμβάνεται ως δεδομένο ότι τα αρματαγωγά κλάσης Ιάσων, καίτοι οριακά ικανά για την αποστολή αυτή, δεν επαρκούν για να μεταφέρουν ταυτόχρονα και τα AAV και το υπόλοιπο του προσωπικού και των μέσων που απαιτούνται για μια αποβατική ενέργεια, ενώ τα ΠΤΜ κλάσης Zubr είναι δεν έχουν σχεδιασθεί για κάτι τέτοιο. Σίγουρα είναι στις προθέσεις του ΓΕΕΘΑ και του ΠΝ η κάλυψη του υφιστάμενου κενού, πιθανότατα με την προμήθεια μεταχειρισμένου αμερικανικού πλοίου κατηγορίας LSD ή LPD. Στο μεταξύ θα μπορούσαν να εξετασθούν προσωρινές λύσεις, όπως το ενδεχόμενο ανάπτυξης των AAV από επίτακτα φορτηγά-οχηματαγωγά (Φ/Γ-Ο/Γ) πλοία και η μελέτη του ζητήματος από κοινού με εταιρίες της ακτοπλοΐας. Αξίζει πάντως να υπενθυμίσουμε ότι η αξιοποίηση AAV-7 από τους Έλληνες Πεζοναύτες θα είναι σίγουρα ένα τεράστιο άλμα προς τα εμπρός σε σύγκριση με τα έως τώρα χρησιμοποιούμενα μέσα, που δεν παρέχουν απολύτως καμία προστασία στο προσωπικό.