Πρόσφατες εξελίξεις στις τεχνολογίες απολύμανσης τροφίμων χωρίς επαφή για την αφαίρεση μυκοτοξινών και μυκητιακών μολυντών από τα τρόφιμα.
Τα γεωργικά προϊόντα διατροφής είναι πολύ ευαίσθητα στη μόλυνση από μύκητες και μυκοτοξίνες, που προκαλούν μεγάλες οικονομικές απώλειες και απειλούν τη δημόσια υγεία. Οι μυκοτοξίνες είναι τοξικοί δευτερογενείς μεταβολίτες βρίσκονται σε πολλά είδη τροφίμων, ιδιαίτερα σε καλλιέργειες σιτηρών, φρούτα, λαχανικά και γάλα. Οι κύριες μυκοτοξίνες είναι οι αφλατοξίνες (AFs), η ωχρατοξίνη (OTA), η ζεαραλενόνη (ZEN) και η δεοξυνιβαλενόλη (DON), η Τ-2 τοξίνη (T-2) και οι φουμονισίνες (FUMs).
Όταν ένα τρόφιμο βρεθεί πως περιέχει μυκοτοξίνες πάνω από το όριο αμέσως ανακαλείται καθώς οι μυκοτοξίνες μπορεί να δημιουργήσουν τερατογόνους, καρκινογόνους, νευροτοξικούς, ανοσοτοξικούς και γονοτοξικούς κινδύνους. Είναι εξαιρετικά χημικά σταθερές και μόλις παρουσιαστούν στα τρόφιμα, είναι δύσκολο να αφαιρεθούν, θέτοντας σε κίνδυνο την υγεία τόσο των ανθρώπων όσο και των ζώων.
Ακόμα κι αν η ημερήσια πρόσληψη είναι πολύ χαμηλή, η σωρευτική πρόσληψη μυκοτοξινών αποτελεί σοβαρή απειλή για τον ανθρώπινο οργανισμό. Εκτός από τα προβλήματα δημόσιας υγείας, οι μυκοτοξίνες προκαλούν σημαντικές οικονομικές απώλειες στους παραγωγούς και μεταποιητές τροφίμων, ιδίως για τα αγροτικά προϊόντα. Σύμφωνα με τον Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO), περισσότερο από το 25% των δημητριακών στον κόσμο είναι μολυσμένα με μυκοτοξίνες σε διάφορους βαθμούς και οι ετήσιες απώλειες που προκαλούνται από τη μόλυνση από μυκοτοξίνες φτάνουν τα δισεκατομμύρια δολάρια, ένα πρόβλημα που είναι ιδιαίτερα σοβαρό παγκοσμίως.
Μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Foods, συνοψίζει τις πρόσφατες εξελίξεις στις αναδυόμενες τεχνολογίες απολύμανσης τροφίμων που χρησιμοποιούνται για τον έλεγχο διαφόρων μυκήτων και της σχετικής μόλυνσης με τοξίνες στα τρόφιμα. Συζητά επίσης τα προβλήματα και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι διάφορες μέθοδοι που χρησιμοποιούνται σήμερα για τον έλεγχο των μυκοτοξινών, προσβλέπει στις νέες τάσεις στην ανάπτυξη μεθόδων αποδόμησης μυκοτοξινών στη μελλοντική βιομηχανία τροφίμων και προτείνει νέες κατευθύνσεις έρευνας.
Οι νέες τεχνολογίες απολύμανσης χωρίς επαφή σύμφωνα με τη μελέτη μπορούν να λύσουν το πρόβλημα της μόλυνσης από μύκητες και μυκοτοξίνες το οποίο δεν μπορεί να λυθεί αποτελεσματικά με τις παραδοσιακές μεθόδους επεξεργασίας τροφίμων.
Η μελέτη αφού παραθέτει όλες τις σύγχρονες μεθόδους απολύμανσης καταλήγει στο συμπέρασμα πως οι μέθοδοι απολύμανσης τροφίμων χωρίς επαφή έχουν τα πλεονεκτήματα της αποτελεσματικότητας, της ενεργειακής απόδοσης και της ελευθερίας από υπολείμματα σε σύγκριση με τις συμβατικές μεθόδους. Οι αναδυόμενες μέθοδοι απολύμανσης, όπως η ακτινοβολία ακτίνων γάμμα, η υπεριώδης ακτινοβολία, η ακτινοβολία δέσμης ηλεκτρονίων, η ακτινοβολία παλμικού φωτός, η ακτινοβολία μικροκυμάτων, το πλάσμα, το παλμικό ηλεκτρικό πεδίο και το όζον, έχουν αξιολογηθεί εκτενώς για την αποστείρωση διαφόρων τροφίμων μολυσμένων με μυκητοξίνη και μυκητίαση παράγουν οι μύκητες. Διαφορετικές μέθοδοι απολύμανσης ταιριάζουν καλύτερα σε διαφορετικούς τύπους τροφίμων. Γενικά, η υπεριώδης ακτινοβολία και τα παλμικά ηλεκτρικά πεδία είναι πιο αποτελεσματικά για την απολύμανση υγρών προϊόντων, ενώ η παλμική ακτινοβολία φωτός, το πλάσμα και το όζον είναι πιο αποτελεσματικά για τα φρούτα, τα λαχανικά και τα επεξεργασμένα προϊόντα τους. Για τα δημητριακά πιο αποτελεσματική είναι η ακτινοβολία με δέσμη γάμμα και ηλεκτρονίων.
Η χρήση αυτών των μεθόδων πρέπει να εξισορροπεί τις αντικρουόμενες απαιτήσεις, δηλαδή τη μεγιστοποίηση της θανάτωσης μυκητιακών κυττάρων και σπορίων και την αποικοδόμηση των μυκοτοξινών, ελαχιστοποιώντας παράλληλα τη βλάβη στη θρεπτική και αισθητηριακή ποιότητα του επεξεργασμένου τροφίμου.
Στο μέλλον, τα ακόλουθα ζητήματα θα πρέπει να αντιμετωπιστούν σε σχέση με την αποικοδόμηση των μυκοτοξινών στα τρόφιμα:
(1) εξερεύνηση μιας ολοκληρωμένης τεχνολογίας θεραπείας που συνδυάζει μεθόδους χωρίς επαφή και μιας ποικιλίας καινοτόμων μεθόδων για την επίτευξη υψηλότερης αποτελεσματικότητας αποτοξίνωσης και της ενίσχυσης της προσαρμοστικότητας σε διαφορετικά τρόφιμα μήτρες,
(2) ενώ εστιάζουμε στη μείωση της περιεκτικότητας σε μυκοτοξίνες στα τρόφιμα, είναι επίσης απαραίτητο να ληφθεί υπόψη η ποιότητα και η θρεπτική αξία των τροφίμων και
(3) να διερευνηθεί ο μηχανισμός των μεθόδων αποδόμησης, να εντοπιστούν και να αναλυθούν τα προϊόντα αποικοδόμησης και να αξιολογηθεί η τοξικότητα των προϊόντων αποδόμησης χρησιμοποιώντας πειράματα σε κύτταρα και ζώα.
Για να διαβάσετε ολόκληρη τη μελέτη πατήστε ΕΔΩ.
Αναφορά: Wang Y, Zhou A, Yu B, Sun X. Πρόσφατες εξελίξεις στις τεχνολογίες απολύμανσης τροφίμων χωρίς επαφή για την αφαίρεση μυκοτοξινών και μυκητιασικών μολυντών. Τρόφιμα . 2024; 13(14):2244. https://doi.org/10.3390/foods13142244
