Εισαγωγή
Τα αεροσκάφη EMB-145H AEW&C αποτελούν στρατηγικής σημασίας συστήματα, πολύτιμα δομικά στοιχεία του ελληνικού Συστήματος Αεροπορικού Ελέγχου (ΣΑΕ). Δεν θα ήταν υπερβολή αν τα χαρακτηρίζαμε ως την αιχμή του ελληνικού ΣΑΕ.
Αυτά όμως τα στρατηγικής σημασίας συστήματα χαρακτηρίζονται, όπως κάθε ανάλογο σύστημα, από τεχνικούς και άλλους είδους περιορισμούς. Για να αποδώσουν σωστά απαιτείται η συστηματική και πλήρη υποστήριξη τους σε συντήρηση, καύσιμα, ανταλλακτικά και κάθε είδους αναλώσιμα. Δυστυχώς η κατάσταση εγκατάλειψης της Εθνικής Άμυνας επί μακρό χρονικό διάστημα, συνέπεια πολιτικών, ιδεολογικών και κοινωνικών προτεραιοτήτων, έχει πλήξει και την επιχειρησιακή ετοιμότητα των υπόψη συστημάτων. Χωρίς να επιθυμούμε σε καμία περίπτωση να θίξουμε διαβαθμισμένα στοιχεία, θα περιοριστούμε να πούμε πως η διαθεσιμότητα των τεσσάρων EMB-145H AEW&C που έχει στη διάθεση της η Π.Α κινείται σε απαράδεκτα χαμηλά επίπεδα. Επείγει λοιπόν η υπογραφή της συμφωνίας Εν Συνεχεία Υποστήριξης ή αλλιώς “Follow on Support”, ώστε η διαθεσιμότητα των στρατηγικής σημασίας αυτών εναερίων μέσων να επανέλθει σε τουλάχιστον ικανοποιητικά επίπεδα. Με βάση παλιότερες πληροφορίες που έχουν αναφερθεί από τις στήλες του ειδικού αμυντικού Τύπου το κόστος της υπογραφής σύμβασης τεχνικής υποστήριξης (Follow On Support) είναι μόλις 80 εκατομμύρια ευρώ για τέσσερα χρόνια με διασφαλισμένες διαθεσιμότητες τριών εκ των τεσσάρων αεροσκαφών, μια διαθεσιμότητα δηλαδή της τάξης του 75% σε ειρηνική περίοδο.
Τα ΑΣΕΠΕ για τη ΠΑ είναι πραγματικά πολύτιμες πλατφόρμες. Μπορούν να λειτουργήσουν ως κέντρα επιχειρήσεων καθοδηγώντας COMAO έως πλατφόρμες στοχοποίησης και ηλεκτρονικού πολέμου (ΕLINT/SIGINT). Αποτελούν τη καρδιά του ΣΑΕ και μέσω Link-16 μπορούν να δίνουν εικόνα σε στρατηγεία, σήμερα με Link-11B και μελλοντικά με Link-16, και άλλα αεροσκάφη, δημιουργώντας πλήρη και σαφή εικόνα της τακτικής κατάστασης.
Η επιχειρησιακή αξία των συστημάτων έγκαιρης προειδοποίησης είναι δεδομένη, καθώς, σε περίπτωση ελληνοτουρκικού πολέμου, όλες οι επίγειες εγκαταστάσεις έγκαιρης προειδοποίησης (ραντάρ), τόσο στην ελληνική όσο και στην τουρκική επικράτεια, αναμένεται να αποτελέσουν πρωταρχικούς στόχους, είτε αεροπορικών βομβαρδισμών είτε επίγειων καταδρομών. Σύμφωνα με μια μελέτη της Π.Α προ ετών, σε περίπτωση ελληνοτουρκικού πολέμου, αναμένεται να τεθούν εκτός υπηρεσίας από εχθρικά πλήγματα το 90% του ελληνικού και το 80% του τουρκικού ΣΑΕ. Αυτός είναι και ένας από τους λόγους που Ελλάδα και Τουρκία έχουν επενδύσει στην απόκτηση αεροσκαφών έγκαιρης προειδοποίησης.
Προοπτικές του στόλου των ελληνικών ERIEYE
Τα πολύτιμα αυτά στην διάθεση του ελληνικού οπλοστασίου μέσα, που πληρώθηκαν αδρά από την τσέπη του Έλληνα φορολογουμένου, θα ήταν έγκλημα να αφεθούν να απαξιωθούν, μη υποστηριζόμενα επαρκώς και μη εκσυγχρονιζόμενα. Προοπτικές υπάρχουν τόσο όσον αφορά τον εκσυγχρονισμό των υπόψη συστημάτων όσο και την προμήθεια νέων συστημάτων ανώτερων επιχειρησιακών επιδόσεων σε σχέση με τα υπάρχοντα.
Πιο συγκεκριμένα οι προτάσεις που καταθέτουμε κινούνται σε δύο επίπεδα:
α)Του εκσυγχρονισμού των EMB-145H AEW&C ERIEYE σε επίπεδο ERIEYE-ER
και
β)Της προμήθειας δύο νέων εναέριων πλατφόρμων GlobalEye
Αρχίζοντας με την πρώτη μας πρόταση η αλήθεια είναι πως δεν είμαστε σίγουροι για το εφικτό της πρότασης από τεχνικής σκοπιάς. Θα άξιζε πάντως ο κόπος διερεύνησης της δυνατότητας εκσυγχρονισμού των Erieye σε Erieye-ER. Το κύριο πρόβλημα σε αυτήν την περίπτωση εντοπίζεται στην έλλειψη ηλεκτρικής ισχύος (ηλεκτρικό φορτίο) ώστε να καλυφτούν οι ανάγκες των αισθητήρων/ ραντάρ του GlobalEye. Θα μπορούσε πάντως ο εκσυγχρονισμός να λάβει πιο “λιτή” μορφή, με την εγκατάσταση νέων ισχυρότερων γεννητριών παροχής ηλεκτρικής ισχύος και περιορισμό του εγχειρήματος του εκσυγχρονισμού αποκλειστικά στο ραντάρ του αεροσκάφους ώστε να αυξηθεί η εμβέλεια εντοπισμού στόχων και να εξασφαλιστεί κάλυψη σε τόξο 360ο. Σε μια τέτοια περίπτωση το αποτέλεσμα θα ήταν βελτίωση του ραντάρ του αεροσκάφους με 30% μεγαλύτερη εμβέλεια αποκάλυψης στόχων, εντοπισμό στόχων επιφανείας όπως μικρές λέμβους και φυσικά εύρεση στόχων χαμηλού ηλεκτρομαγνητικού ίχνους (RCS).
Όσον αφορά τη δεύτερη μας πρόταση, αυτής της προμήθειας του GlobalEye, θα περιοριστούμε απλώς να πούμε πως η ύπαρξη 6 συνολικά εναέριων πλατφόρμων AEW & C με διευρυμένες ικανότητες αποτελεί τον ελάχιστο δυνατό αριθμό που πρέπει να διαθέτει η Π.Α όπως προέβλεπε μελέτη στα τέλη της δεκαετίας του ’90 και όπως ήταν η αρχική πρόθεση αγοράς ( 4+2 ).
Επίλογος
Συνοψίζοντας να επαναλάβουμε πως επείγει τόσο η υπογραφή της σύμβασης FOS όσο και η μελέτη επαυξήσεως των δυνατοτήτων του εναερίου σκέλους του ελληνικού ΣΑΕ ώστε το όλο εγχείρημα να αποκτήσει πραγματική δυναμική και να αποφευχθεί η απαξίωση ενός τόσο κρίσιμου για την εθνική άμυνα στρατηγικού μέσου.
