Πολλές φορές τα ευρήματα εργαστηριακών αναλύσεων οδηγούν σε λανθασμένα αποτελέσματα.
Για να διασφαλιστεί η ασφάλεια των τροφίμων, οι δοκιμές τροφίμων διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο, καθώς μπορούν να εντοπίσουν τους πιθανούς κινδύνους για την υγεία και να καθορίσουν περιεκτικότητα συγκεκριμένων χημικών ουσιών και παθογόνων βακτηρίων στα τρόφιμα. Η ακρίβεια των αποτελεσμάτων των δοκιμών είναι σίγουρα κρίσιμη για την προστασία τόσο της υγείας των ανθρώπων όσο και της φήμης των προμηθευτών τροφίμων. Και ενώ η εσφαλμένη μέτρηση μόλυνσης και ανεπιθύμητων ή απαγορευμένων ουσιών και της ποσότητας τους μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την υγεία των ανθρώπων, οι εσφαλμένες μετρήσεις και τα ψευδώς θετικά αποτελέσματα μπορούν να προκαλέσουν περιττό πανικό και ζημιά στη φήμη και στα οικονομικά μιας εταιρείας. Για μία παρόμοια περίπτωση ενημέρωσαν χθες τους καταναλωτές οι αρχές της Ισπανίας.
Δείτε ακόμη: Δημοφιλές αντικαταθλιπτικό προκαλεί καρκίνο – Ανησυχία σε εκατομμύρια χρήστες
Στις 8 Αυγούστου, η Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων της Ισπανίας AESAN, δημοσίευσε μια προειδοποίηση για άτομα με αλλεργία στα θειώδη λόγω της παρουσίας αδήλωτων θειωδών στην ετικέτα του αφιλτράριτου μηλόξυδου από τη μάρκα Hacendado, σε πλαστικά δοχεία των 500 ml, παρτίδα L- 19024 X05:58XX και καλύτερα πριν ημερομηνία 04/08/2025. Μετά την αρχική ειδοποίηση που πραγματοποιήθηκε σύμφωνα με την αρχή της προφύλαξης, νέες αναλύσεις διαπίστωσαν ότι το προϊόν συμμορφώνεται με τους κανονισμούς και πρέπει να θεωρείται ασφαλές, γι’ αυτό η ειδοποίηση αποσύρθηκε και κοινοποιήθηκε μέσω του Συντονισμένου Συστήματος Ταχείας Ανταλλαγής Πληροφοριών (SCIRI). ), για γνώση όλων των σημείων επαφής της.
Κάτι ανάλογο είχε συμβεί και τον Μάϊο του 2023 στις ΗΠΑ όπου το εργαστήριο αναλύσεων του Υπουργείου Υγείας του Νιου Χάμσαϊρ εσφαλμένα διαπίστωσε πως οι σαλάτες της lēf Farms, “Spice” Packaged Salad Greens ήταν μολυσμένες με βακτήριο E.Coli. Όπως ανακοινώθηκε στη συνέχεια “ τα αρχικά αποτελέσματα του εργαστηρίου ήταν ανακριβή λόγω μόλυνσης μέσα στο ίδιο το εργαστήριο”.
Πριν από την ανάλυση, ο λάθος χειρισμός των δειγμάτων τροφίμων μπορεί να επηρεάσει τα αποτελέσματα των μετρήσεων. Αυτά τα σφάλματα περιλαμβάνουν ανάμειξη δειγμάτων, εσφαλμένη επισήμανση, ακατάλληλες μεθόδους δειγματοληψίας και ακατάλληλη αποθήκευση ή μεταφορά. Αυτό μπορεί να προκαλέσει μόλυνση, ανάλυση λανθασμένων δειγμάτων και υποβάθμιση του δείγματος, που οδηγεί σε ψευδή αποτελέσματα. Για να ελαχιστοποιηθούν τα προαναλυτικά σφάλματα, σύμφωνα με το CFS θα πρέπει:
- Τηρείτε αυστηρά τις καθιερωμένες τυπικές διαδικασίες λειτουργίας.
- Επισημάνετε ευκρινώς τα δείγματα με την ημερομηνία συλλογής, τις πηγές και τις δοκιμές που πρέπει να γίνουν.
- Αποθηκεύστε και μεταφέρετε τα δείγματα σε κατάλληλα δοχεία και διατηρήστε τα στη συνιστώμενη θερμοκρασία.
Στο στάδιο της ανάλυσης, ενδέχεται να προκύψουν σφάλματα κατά τη διαδικασία της δοκιμής. Αυτό μπορεί να οφείλεται στη χρήση ακατάλληλων μεθόδων με χαμηλή απόδοση εκχύλισης και ανάκτησης, σε λάθος αναλυτικές συνθήκες (π.χ. λανθασμένη θερμοκρασία), στη χρήση ακατάλληλου εξοπλισμού κ.λπ. Για παράδειγμα, κατά την ανάλυση ανόργανου αρσενικού, η χρήση ακατάλληλου διαλύματος εκχύλισης με χαμηλότερη απόδοση εκχύλισης μπορεί να υποτιμήσει την πραγματική ποσότητα ανόργανου αρσενικού στο δείγμα. Κατά τη δοκιμή για ασπαρτάμη σε καραμέλες, η χρήση ακατάλληλου ανιχνευτή, όπως ανιχνευτής δείκτη διάθλασης αντί ανιχνευτή συστοιχίας φωτοδιόδου, θα επηρεάσει την ειδική ανίχνευση της ασπαρτάμης και η πραγματική ποσότητα ασπαρτάμης μπορεί να υπερεκτιμηθεί. Η ακατάλληλη αναλυτική συνθήκη όπως η υιοθέτηση πολύ υψηλής θερμοκρασίας για την εξαγωγή υπολειμμάτων φυτοφαρμάκων στα τρόφιμα κατά το στάδιο της ανάλυσης μπορεί να υποτιμήσει την πραγματική ποσότητα φυτοφαρμάκων στο δείγμα. και αυτό διότι ορισμένοι τύποι φυτοφαρμάκων μπορούν να αποικοδομηθούν εύκολα σε υψηλή θερμοκρασία.
Τα μετα-αναλυτικά σφάλματα εστιάζονται κυρίως στη διαδικασία επεξεργασίας δεδομένων, η οποία περιλαμβάνει λανθασμένη καταγραφή, υπολογισμούς και ερμηνεία των αποτελεσμάτων. Για παράδειγμα, η χρήση λανθασμένων εξισώσεων, παρωχημένων φύλλων εργασίας κ.λπ. θα μπορούσε να οδηγήσει σε ψευδή αποτελέσματα.
