Η διατροφική αλυσίδα, οι ΜΚΟ, η παγκόσμια ελληνική πρωτιά και η αλήθεια.
Του Γιάννη Ζαμπετάκη*
Μέχρι σήμερα ο όρος “food terrorist” αφορούσε επιθέσεις με σκόπιμη μόλυνση τροφίμων. Σήμερα (ίσως για πρώτη φορά σε παγκόσμιο επίπεδο) είδαμε μία άλλη διάσταση της τρομοκρατικής επίθεσης εναντίον εταιρείας τροφίμων. Δράστες της φωτιάς στη μεγαλύτερη εταιρεία αυγών της Β. Ελλάδας είναι… “ακτιβιστές” προστασίας των ζώων, που συνήθως (τουλάχιστον στο εξωτερικό) διοργανώνουν σοβαρές εκστρατείες και “επιτίθενται”, με αφίσες, ή με ανακοινώσεις ή με άλλους ευφάνταστους και φαντασμαγορικούς τρόπους όπως πχ η παρεμπόδιση της πρόσβασης σε ένα σφαγείο, με στόχο πάντα την ευαισθητοποίηση του κοινού. Γενικά οι δράσεις των ακτιβιστών προστασίας των ζώων, είναι ήπιες μορφές αντίδρασης και σίγουρα όχι εμπρησμοί που θα μπορούσαν να έχουν και ανθρώπινα θύματα.
Διάβασα με έκπληξη λοιπόν, τα σχετικά με την πυρκαγιά (βλ. εμπρησμό από την “ΜΑΖ”) στην εταιρεία “Αυγά Τσακίρης”, όπως δημοσιεύτηκε στο cibum.gr. “Σε εμπρησμό φαίνεται πως αποδίδεται η πυρκαγιά στις κεντρικές εγκαταστάσεις της Tsakiris Family A.E., στη Νεοχωρούδα Θεσσαλονίκης, την προηγούμενη εβδομάδα, και για την πράξη αυτή υπήρξε τα προηγούμενα 24ωρα ανάληψη ευθύνης με κείμενο σε γνωστή ιστοσελίδα του αντιεξουσιαστικού χώρου, το οποίο υπογράφει η αυτοαποκαλούμενη ομάδα ΜΑΖ (Μέτωπο Απελευθέρωσης Ζωών)”.
Και σαν να μην έφτανε αυτό το γεγονός, όπου μια αυτοαποκαλούμενη ομάδα εμπρηστών θέλησε με αυτό τον τρόπο να καταγγείλει την μη ευζωία του ζωικού κεφαλαίου, ήρθε και το Ελληνικό παράρτημα της ΜΚΟ Greenpeace να ρίξει ακόμα περισσότερο λάδι στην φωτιά “καταγγέλλοντας” ότι χιλιάδες κοτόπουλα κάηκαν ζωντανά! Στην συνέχεια ωστόσο, η ΜΚΟ ανακάλεσε την ανάρτησή της αλλά η ζημιά είχε ήδη γίνει!
Η διατροφική αλυσίδα
Είναι σε όλους μας γνωστό ότι η εντατική γεωργία και κτηνοτροφία είναι μια πραγματικότητα την οποία δεν μπορούμε να την αγνοήσουμε ή να κάνουμε τα στραβά μάτια. Κάθε λεπτό, στα δάση του πλανήτη μας αποψιλώνεται έκταση όσο 27 γήπεδα ποδοσφαίρου! Είναι μια καταστροφή μη αναστρέψιμη.
Τα αίτια αυτής της καταστροφής; Η εντατική γεωργία που απαιτείται για την αύξηση της καλλιεργούμενης γης για φυτά που να παράγουν έλαια, π.χ. σογιέλαιο.
To σογιέλαιο χρησιμοποιείται ως πρώτη ύλη σε μια μεγάλη γκάμα τροφίμων. Μήπως να κάψουμε και αυτές τις εταιρείες παραγωγής τροφίμων επειδή συσχετίζονται με την αποψίλωση των δασών;
Αλλά ας μην κάνουμε τα στραβά μάτια. Ο τρόπος παραγωγής αυγών δεν είναι και ότι πιο βέλτιστο για την ευζωία των αυγοπαραγωγών κοτών. Το έχω δει με τα ίδια μου τα μάτια. Οι κότες μένουν ανά δυο σε εξαιρετικά μικρά κλουβιά που ούτε να στρίψουν δεν μπορούν και έχουν πρόσβαση σε τροφή και νερό. Τα αυγά πέφτουν σε ένα συλλεκτικό υμάντα.
Πάμε τώρα στα κρεατοπαραγωγά κοτόπουλα: τα κοτόπουλα ελευθέρας βοσκής είναι μεγάλη “απάτη” : χιλιάδες κοτόπουλα ζουν σε εγκαταστάσεις πραγματικά κολλητά το ένα στο άλλο. Αλλά αν έχουν έστω και ελάχιστη πρόσβαση σε “κήπο”/αγρόκτημα” εκτός των εγκαταστάσεων, τότε αποκαλούνται “ελευθέρας βοσκής”.
Επίσης, όλα τα κοτόπουλα που καταναλώνουμε έχουν ζήσει για 45 μέρες περίπου και τα χαράματα μιας μέρας κρεμιούνται σε ένα τσιγκέλι, περνάνε μέσα από ένα υδρόλουτρο με υψηλή τάση, αναισθητοποιούνται και μετά κόβεται ο λαιμός τους…
Και όταν οι κότες μεγαλώσουν σε ηλικία (περίπου 1,5 έτος) τότε χρησιμοποιούνται στην παραγωγή ζωμών κότας. Ότι και να κάνουν, κάποια στιγμή θα θανατωθούν…
Το μοντέλο αυτό εφαρμόζεται σε όλα τα ζώα της κτηνοτροφίας. Πρόκειται για ένα κακό μοντέλο αλλά το άλλοθι είναι οι διατροφικές ανάγκες του πληθυσμού: η μεγάλη μας εξάρτηση σε τρόφιμα ζωικής προέλευσης. Πόσες μέρες της εβδομάδας καταναλώνουμε τρόφιμα ζωικής προέλευσης;
Ο τρόπος διαβίωσης που έχουμε επιλέξει με πολλά ζωικά τρόφιμα στο μενού μας προκαλεί μια σειρά χρόνιων ασθενειών αλλά ασκεί και ολοένα αυξανόμενη πίεση ώστε να γίνει ακόμη πιο εντατική η γεωργία και η κτηνοτροφία.
Αλλά υπάρχουν και περιπτώσεις ανθρώπων που αποφάσισαν να κάνουν κάτι για αυτό. Μια τέτοια περίπτωση είναι ο Alexis Gauthier που είχε τα κότσια να μετατρέψει το με Michelin βραβευμένο εστιατόριό του σε εστιατόριο χωρίς καθόλου κρέας στο μενού, ονόματι ‘Studio Gauthier’ στο Λονδίνο.
Ο Gauthier με αυτήν την κίνηση και την αλλαγή φιλοσοφίας έβαλε το δικό του μικρό λιθαράκι για να μειωθεί η κατανάλωση ζώων που έχουν εκτραφεί με εντατικό τρόπο. Μια τέτοια κίνηση μπορεί να γίνει ο καταλύτης για να αλλάξουν και άλλα φημισμένα εστιατόρια το μενού τους.
Ο ρόλος των ΜΚΟ και του περιβαλλοντικού ακτιβισμού
Και ερχόμαστε τώρα στον ρόλο των ΜΚΟ και των ακτιβιστών.
Τo WWF και η Greenpeace είναι οι μεγαλύτερες ΜΚΟ που έχουν στο μικροσκόπιο τους την ευζωία των ζώων που εκτρέφονται είτε για το κρέας τους είτε για άλλα ζωικά προϊόντα. Ο ρόλος τους όμως δεν θα πρέπει να είναι καταγγελτικός και να στρέφεται κατά συγκεκριμένων εταιρειών αλλά κατά της ΕΕ και κρατών και κυβερνήσεων. Μιας και μόνο η ΕΕ και οι κυβερνήσεις μπορούν να αλλάξουν το νομικό πλαίσιο σχετικά με την διαχείριση του φυτικού και ζωικού πλούτου. Με λίγες νομικές κινήσεις, μπορούν (αν θέλουν!) οι κυβερνήσεις και η ΕΕ να βάλουν φρένο στην εντατική γεωργία και κτηνοτροφία.
Παράλληλα, αν θέλουμε να είμαστε σοβαροί περιβαλλοντικοί ακτιβιστές θα πρέπει να έχουμε μια διαφορετική προσέγγιση, πιο δύσκολη αλλά πιο επιστημονική και άρα πιο τεκμηριωμένη.
Οι πραγματικοί ακτιβιστές δεν είναι ούτε εμπρηστές ούτε καταστροφείς περιουσιών, αλλά άνθρωποι που συλλέγουν επιστημονικές πληροφορίες (π.χ. επίπεδα ορμονών σε ζώα) και… φωτογραφίες που να αποδεικνύουν πως η εντατική παραγωγή τροφίμων στη στεριά (κοτόπουλα, χοίροι κλπ) αλλά και στη θάλασσα (έχετε δει κλουβιά ιχθυοκαλλιέργειας και πόσα ψάρια εκτρέφονται εκεί;) δεν είναι βιώσιμο μοντέλο και δεν λαμβάνει καθόλου υπόψη του την ευζωία των ζώων και των ψαριών.
Ας πούμε, μια υποβρύχια φωτογραφία ενός κλουβιού ιχθυοκαλλιέργειας δεν θα είχε πολύ περισσότερη δύναμη και βαρύτητα παρά ένας εμπρησμός;
Εν κατακλείδι, είναι επιτακτική ανάγκη να κάτσουμε στο ίδιο τραπέζι πολιτικοί, επιστήμονες τροφίμων και περιβαλλοντολόγοι, διατροφικές ενώσεις και οργανισμοί αλλά και ΜΚΟ και ακτιβιστές και να δούμε πώς μπορούμε να σταματήσουμε (ή έστω να μειώσουμε) αυτή την καταστροφή. Τι λέω τώρα; Να ανάψει κανείς ένα σπίρτο είναι τόσο πιο εύκολο…
Email: [email protected]
Twitter: @yanzabet