Η ΕΕ απέχει πολύ ακόμη από το εμβόλιο για την πανώλη των χοίρων.
Στις 5 Μαΐου 2024, ο Ιταλός υπουργός γεωργίας Francesco Lollobrigida ψήφισε νόμο που αποσκοπεί στην καταπολέμηση της αφρικανικής πανώλης των χοίρων (ASF), μιας ασθένειας που μεταδίδεται από τους αγριόχοιρους σε άλλα ζώα. Ο νόμος προέβλεπε 5 εκατομμύρια ευρώ για την προσπάθεια αυτή το 2024 και 15 εκατομμύρια ευρώ το 2025.
Φέτος το καλοκαίρι, στην Ιταλία, τη Γερμανία και την Πολωνία παρατηρήθηκε επανεμφάνιση κρουσμάτων αφρικανικής πανώλης των χοίρων, ενός εξαιρετικά μεταδοτικού και θανατηφόρου ιού για τους οικόσιτους χοίρους και τους αγριόχοιρους, ο οποίος είναι ακίνδυνος για τον άνθρωπο.
Η εξάπλωση των κρουσμάτων σε χοιροστάσια και δάση τις τελευταίες εβδομάδες προκαλεί ιδιαίτερη ανησυχία στην Ιταλία, με τη βόρεια περιοχή της Λομβαρδίας – όπου εκτρέφονται περισσότεροι από τους μισούς χοίρους της χώρας – να έχει πληγεί περισσότερο.
Καθώς οι αρχές επιβάλλουν περιορισμούς στις μεταφορές και διατάσσουν σφαγές, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενημερώνει ότι οι επιστήμονες αγωνίζονται να αναπτύξουν το πολυπόθητο εμβόλιο για την εξάλειψη της νόσου σε μεγάλη κλίμακα.
Πέρυσι, το Βιετνάμ έγινε η πρώτη χώρα στον κόσμο που ενέκρινε ένα εμβόλιο για την πανώλη των χοίρων. Αλλά μήνες αργότερα, ο Παγκόσμιος Οργανισμός για την Υγεία των Ζώων (WOAH) δήλωσε ότι η εταιρεία δεν είχε μοιραστεί αρκετά δεδομένα με τους διεθνείς οργανισμούς.
Ερωτηθείς σχετικά με τη δυνατότητα εισαγωγής του βιετναμέζικου εμβολίου στο μπλοκ, ο Paco Reviriego Gordejo, επικεφαλής μονάδας της Γενικής Διεύθυνσης Υγείας και Ασφάλειας Τροφίμων της Επιτροπής (DG SANTE) εξέφρασε σκεπτικισμό αν θα πληρούσε τα πρότυπα της ΕΕ.
Τι γνωρίζουμε μέχρι σήμερα
Η ASF είναι επιζωοτία, που σημαίνει ότι έχει μεταδοθεί μόνο μεταξύ ζώων της οικογένειας των χοίρων. Δεν μεταδίδεται από τους χοίρους στους ανθρώπους, όπως η «γρίπη των χοίρων» Η1Ν1, η οποία προκάλεσε πανδημία το 2009-2010, ή η «γρίπη των πτηνών» Η5Ν1, η οποία σκότωσε τους μισούς ανθρώπους που έχει μολύνει.
Ενώ είναι ασυμπτωματικός στους αγριόχοιρους, προσβάλλει τους αγριόχοιρους και ρημάζει τους οικόσιτους χοίρους που εκτρέφονται σε βιομηχανικές φάρμες, οι οποίοι πεθαίνουν με ποσοστό θνησιμότητας 100% όταν η φάρμα μολυνθεί.
Γνωρίζουμε ότι αυτός ο αιμορραγικός πυρετός προκαλείται από έναν ιό DNA που μπορεί να παραμείνει μολυσματικός για αρκετούς μήνες σε ζωικές ουσίες – περιττώματα, κρέας (και μετά από αλάτισμα) σάλιο, ιδρώτας κ.λπ. Η μόλυνση γίνεται είτε μέσω της άμεσης επαφής ζώου με ζώο (κυρίως μέσω αίματος, συριγγών ή εξοπλισμού στις φάρμες), είτε μέσω κροτώνων του γένους Ornithodoros.
Η κοινοπραξία ζαμπόν της Πάρμα, η οποία εκπροσωπεί τα συμφέροντα των παραγωγών του διάσημου ιταλικού ΠΟΠ, δήλωσε ότι οι καταναλωτές βιώνουν ήδη τις οικονομικές συνέπειες της ασθένειας. Σύμφωνα με την ιταλική κοινοπραξία, η ασθένεια έχει αναγκάσει τη σφαγή περίπου 50 χιλιάδων χοίρων από την αρχή του έτους.
Η πανώλη στην Ελλάδα
Η Ελλάδα συμμετέχει μαζί με την EFSA στην πανευρωπαϊκή εκστρατεία για να σταματήσει η Αφρικανική Πανώλη των Χοίρων, μέσω της καμπάνιας #StopASF, η οποία ευαισθητοποιεί κτηνοτρόφους, κυνηγούς και κτηνιάτρους, σχετικά με την εξαιρετικά μεταδοτική αυτή ασθένεια και τους ενθαρρύνει να αναλάβουν δράση για να σταματήσουν την εξάπλωσή της.
Η χώρα μας πρέπει να διασφαλίζει ότι θα δημιουργήσει άμεσα μια απαγορευμένη ζώνη που περιλαμβάνει μια ζώνη προστασίας και μια ζώνη επιτήρησης. Δεδομένου του επείγοντος χαρακτήρα της επιδημιολογικής κατάστασης στην Ένωση όσον αφορά την εξάπλωση της αφρικανικής πανώλης των χοίρων, είναι σημαντικό τα μέτρα που ορίζονται στην παρούσα εκτελεστική απόφαση να εφαρμοστούν το συντομότερο δυνατό.