Ανάλυση φυτικών ροφημάτων αμυγδάλου, σόγιας και βρώμης για την παρουσία μυκοτοξινών και αξιολόγηση κινδύνου.
Οι μυκοτοξίνες είναι δευτερογενείς μεταβολίτες των μούχλας. Μπορούν να εμφανιστούν ως μολυσματικές ουσίες σε φυτικά προϊόντα και πρώτες ύλες, όπως τα δημητριακά, οι ξηροί καρποί και τα αμύγδαλα, εάν
προσβληθούν από μούχλα κατά την καλλιέργεια, την αποθήκευση ή την περαιτέρω επεξεργασία. Μπορούν επίσης να μεταφερθούν σε μεταποιημένα προϊόντα, όπως βρώμη, σόγια ή ροφήματα.
Το Ινστιτούτο Max Rubner (MRI) διερεύνησε φυτικά ροφήματα ως προς τα επίπεδα διαφόρων μυκοτοξινών, όπως η αφλατοξίνη Β1, η δεοξυνιβαλενόλη (DON) και οι τοξίνες T-2 και HT-2. Η αφλατοξίνη Β1 ταξινομείται ως γονοτοξική και καρκινογόνος. Αυτό σημαίνει ότι δεν μπορεί να καθοριστεί κανένα ασφαλές όριο κατανάλωσης. Οι χαμηλές δόσεις δεοξυνιβαλενόλης (DON) έχουν μακροπρόθεσμη δυσμενή επίδραση στην ανάπτυξη του παιδιού. Επιπλέον, οι υψηλές δόσεις προκαλούν οξείες γαστρεντερικές διαταραχές, όπως εμετός και διάρροια, καθώς και πονοκεφάλους και πυρετό. Οι τοξίνες Τ-2 και HT-2 έχουν αιματοτοξική και μυελοτοξική δράση και διαταράσσουν την αιμοποίηση.
Το Γερμανικό Ομοσπονδιακό Ινστιτούτο Αξιολόγησης Κινδύνων (BfR) διεξήγαγε μια υγειονομική αξιολόγηση των επιπέδων μυκοτοξινών που ανιχνεύθηκαν σε ποτά φυτικής προέλευσης. Η αξιολόγηση περιορίστηκε στην ιδιαίτερα ευάλωτη ομάδα των παιδιών ηλικίας 0,5 έως 6 ετών. Σε σχέση με το σωματικό τους βάρος, τα παιδιά γενικά καταναλώνουν μεγαλύτερες ποσότητες τροφίμων από ό,τι οι ενήλικες. Αυτό συνδέεται με υψηλότερη πρόσληψη ουσιών, συμπεριλαμβανομένων των ανεπιθύμητων, ανά κιλό σωματικού βάρους. Ως αποτέλεσμα, ο κίνδυνος για την υγεία των ενηλίκων είναι γενικά μικρότερος.
Καθώς μόνο λίγα δεδομένα είναι διαθέσιμα σχετικά με την ποσότητα κατανάλωσης ποτών φυτικής προέλευσης από τα παιδιά, χρησιμοποιήθηκε η ποσότητα πρόσληψης αγελαδινού γάλακτος σε αυτή την ηλικιακή ομάδα με βάση την υπόθεση ότι τα ροφήματα φυτικής προέλευσης καταναλώνονται ως εναλλακτική λύση στο αγελαδινό γάλα.
“Γάλα” σόγιας
Η μαγνητική τομογραφία εξέτασε 12 δείγματα ποτών σόγιας για μυκοτοξίνες και μπόρεσε να προσδιορίσει ποσοτικά τις διάφορες μυκοτοξίνες μόνο σε ένα ή δύο δείγματα. Τα επίπεδα μυκοτοξινών που βρέθηκαν σε ροφήματα σόγιας ήταν πολύ χαμηλά, πράγμα που σημαίνει ότι οποιαδήποτε πρόσθετη πρόσληψη μυκοτοξινών από την κατανάλωση ποτών σόγιας από παιδιά ηλικίας έως έξι ετών μπορεί προσωρινά να θεωρηθεί αμελητέα. Θα πρέπει, ωστόσο, να σημειωθεί ότι ο αριθμός των δώδεκα δειγμάτων είναι πολύ μικρός για να επιτρέψει μια πειστική εκτίμηση της συμβολής των ποτών σόγιας, αναφέρει η μελέτη.
“Γάλα” αμυγδάλου
Η μαγνητική τομογραφία εντόπισε την παρουσία αφλατοξίνης Β1 σε 23 από τα 24 δείγματα “γάλακτος” αμυγδάλου. Στην αξιολόγηση των κινδύνων για την υγεία, το BfR καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η τακτική κατανάλωση ροφημάτων αμυγδάλου με τέτοια επίπεδα αφλατοξίνης μπορεί να προκαλέσει βλάβες στην υγεία, σε παιδιά της ηλικιακής ομάδας από 0,5 έως 6 ετών με πιθανότητα “μεσαίου” κινδύνου για την υγεία τους.
“Γάλα” βρώμης
Η μαγνητική τομογραφία εξέτασε επίσης 37 δείγματα ποτών βρώμης. Οι τοξίνες Fusarium, η δεοξυνιβαλενόλη και οι τοξίνες T-2 και HT-2 ανιχνεύθηκαν σε 33 και 29 δείγματα, αντίστοιχα. Όσον αφορά τα επίπεδα DON στα ποτά βρώμης, το BfR καταλήγει στο συμπέρασμα ότι βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα η κατανάλωση αυτών των ποτών βρώμης είναι απίθανο να προκαλέσει βλάβες στην υγεία των παιδιών ηλικίας 0,5-6 ετών. Για την αξιολόγηση της βραχυπρόθεσμης πρόσληψης των τοξινών T-2 και HT-2 αποκλειστικά από την κατανάλωση ποτών βρώμης που περιέχουν τα επίπεδα που ανιχνεύθηκαν με τη μαγνητική τομογραφία, το BfR καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η πιθανότητα εμφάνισης βλαβών στην υγεία των παιδιών αυτής της ηλικιακής ομάδας είναι χαμηλή. Άλλα προϊόντα βρώμης, όπως οι νιφάδες βρώμης, μπορεί επίσης να περιέχουν τις τοξίνες Fusarium. Επομένως, η συνολική πρόσληψη και συνεπώς και η πιθανότητα εμφάνισης βλάβης της υγείας αυξάνονται εάν καταναλώνονται πολλά ροφήματα βρώμης.
Το BfR σημειώνει ότι τα δεδομένα δεν προέκυψαν σε αντιπροσωπευτική βάση και επομένως παρέχουν μόνο μια πρώτη εικόνα για τα επίπεδα μυκοτοξινών σε φυτικά ροφήματα. Συνιστά να δοθούν περαιτέρω στοιχεία σχετικά με την εμφάνιση μυκοτοξινών σε φυτικά ροφήματα, ιδίως για τις αφλατοξίνες στο γάλα αμυγδάλου και για τις τοξίνες Τ-2 και HT-2 στο γάλα βρώμης, ώστε να καταστεί δυνατή η καλύτερη αξιολόγηση της έκθεσης των καταναλωτών από την κατανάλωση ποτών φυτικής προέλευσης.
