Επιστημονική έρευνα Ισπανών για την πρόσληψη υδροξυτυροσόλης που υπάρχει σε ελιές, ελαιόλαδο και κρασί, στον Ευρωπαϊκό πληθυσμό – Οι δυνατότητες χρήσης της, ως πρόσθετο τροφίμων.
Δεδομένου ότι τα επιδημιολογικά δεδομένα συσχετίζουν την κατανάλωση ορισμένων τροφίμων της Μεσογειακής διατροφής, όπως το ελαιόλαδο, οι ξηροί καρποί, τα φρούτα και τα λαχανικά, με μικρότερη συχνότητα εμφάνισης ασθενειών, διεξάγεται έντονη έρευνα για να εξηγηθεί πώς οι ενώσεις με βιολογικές ιδιότητες (βιοδραστικές ουσίες) μπορούν να ασκήσουν τη δράση τους.
Η υδροξυτυροσόλη (HT) είναι μια φαινολική ένωση με αποδεδειγμένες βιολογικές ιδιότητες και αντιφλεγμονώδη, νευροπροστατευτική και αντι-αγγειογενετική επίδραση, που υπάρχει σε περιορισμένο αριθμό τροφίμων όπως οι επιτραπέζιες ελιές, το παρθένο ελαιόλαδο (VOO) και τα κρασιά. Η HT παρουσιάζει την ισχυρότερη αντιοξειδωτική δράση μεταξύ των κύριων φαινολών της ελιάς. Είναι σημαντικό δε, ότι η αντιοξειδωτική της δράση δεν οφείλεται αποκλειστικά στην ικανότητα δέσμευσης οξειδωτικών χημικών ειδών, αλλά στην ικανότητα να διεγείρει τη δραστηριότητα και τη σύνθεση αντιοξειδωτικών ενζύμων. Συνολικά, η πρόσφατη βιβλιογραφία συγκεντρώνει στοιχεία ότι η HT μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο στην προστασία των πιο διαδεδομένων μη μολυσματικών ασθενειών, οι οποίες σχετίζονται επίσης με τη διατροφή. Ωστόσο, παραμένει δύσκολο να καθοριστεί η τρέχουσα διατροφική πρόσληψη HT.
Εργασία Ισπανών επιστημόνων είχε στόχο να αξιολογήσει τη διατροφική πρόσληψη HT για τον ενήλικο πληθυσμό στην Ευρώπη και να εξακριβώσει εάν η προσθήκη της σε τρόφιμα ως βιοδραστικό συστατικό είναι εφικτή στο μέλλον. Σε αυτό το πλαίσιο, είναι σημαντικό να διασφαλιστεί ότι το άθροισμα της ποσότητας που παρέχεται φυσικά από τα τρόφιμα και της ποσότητας που παρέχεται ως συστατικό τροφίμου είναι κάτω από κάθε τοξικό επίπεδο, λόγω ανησυχιών για την ασφάλεια.
Η κατανάλωση των εμπλεκόμενων τροφίμων υπολογίστηκε με βάση την ολοκληρωμένη ευρωπαϊκή βάση δεδομένων για την κατανάλωση τροφίμων της EFSA. Οι ενημερωμένες μέσες περιεκτικότητες σε HT έχουν ως εξής: 629,1 mg/g στις ελιές, 5,2 στο ελαιόλαδο και 2,1 μg/g στο κρασί.
Η εκτιμώμενη πρόσληψη HT στον ενήλικο πληθυσμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) κυμαίνεται μεταξύ 0,13–6,82 mg/ημέρα/άτομο, με τις επιτραπέζιες ελιές και το κρασί να είναι οι κύριοι παράγοντες. Η εκτιμώμενη μέση διατροφική πρόσληψη HT στις χώρες της ΕΕ είναι 1,97 ± 2,62 mg/ημέρα.
Η Ελλάδα έδειξε την υψηλότερη πρόσληψη HT (6. 82 mg/ημέρα), και ακολουθούν η Ισπανία, η Δανία, η Κύπρος και η Ιταλία, ενώ η Αυστρία παρουσίασε τη χαμηλότερη πρόσληψη (0,13 mg/ημέρα). Οι ελιές και το κρασί είναι οι κύριοι διατροφικοί παράγοντες που συμβάλλουν στην πρόσληψη HT στην ΕΕ αλλά και η συμβολή του ελαιολάδου στη διατροφική πρόσληψη HT είναι σημαντική στις μεσογειακές χώρες (Ιταλία, Ισπανία, Ελλάδα και Κύπρος).
Επιπλέον, το HT είναι ένα εγκεκριμένο νέο συστατικό τροφίμων στην ΕΕ που μπορεί να προστεθεί σε διαφορετικά τρόφιμα. Δεδομένου ότι η εκτιμώμενη πρόσληψη HT είναι σημαντικά χαμηλή, η χρήση της HT ως συστατικού τροφίμων φαίνεται εφικτή. Αυτό ανοίγει νέες δυνατότητες για την αναπροσαρμογή της αξίας των απορριμμάτων από το ελαιόλαδο και την παραγωγή ελιάς που είναι πλούσιες πηγές ΗΤ.
Υπενθυμίζεται ότι η EFSA έχει γνωμοδοτήσει θετικά σχετικά με τον ισχυρισμό υγείας «Οι πολυφαινόλες του ελαιολάδου συμβάλλουν στην προστασία των λιπιδίων του αίματος από το οξειδωτικό στρες» για το εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο (20 g) που περιέχει 5 mg HT και τα παράγωγά του. Επιπλέον, η HT χαρακτηρίστηκε ασφαλής από την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων και, κατά συνέπεια, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει εγκρίνει από το 2017 τη διάθεση της ΗΤ στην αγορά ως νέο συστατικό τροφίμων σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 258/ 97.
Οι κατηγορίες τροφίμων που επιτρέπονται για προσθήκη HT είναι τα ψάρια και τα φυτικά έλαια (0,215 g/kg) και τα επαλειφόμενα λίπη (0,175 g/kg). Σύμφωνα με τα διατροφικά δεδομένα από την ΕΕ, εκτιμάται ότι οι μέσες τιμές για την κατανάλωση ΗΤ σε ενήλικες απέχουν πολύ από το επίπεδο τοξικότητας, γεγονός που τονίζει την καταλληλότητα της ενσωμάτωσης της ΗΤ σε άλλους τύπους προϊόντων.
Λαμβάνοντας υπόψη ότι η HT υπάρχει μόνο σε τρόφιμα που είναι χαρακτηριστικά της μεσογειακής διατροφής, θα χρειαστεί περαιτέρω επιδημιολογική έρευνα για να φανεί ο ρόλος της HT σε χρόνιες ασθένειες, εκτός από τις καρδιαγγειακές. Απαιτείται επίσης περαιτέρω έρευνα για την αύξηση της συγκέντρωσης HT σε φυσικές πηγές όπως το κρασί. Επιπλέον, θα ήταν ενδιαφέρον να επιλεγούν οι τεχνικές παραγωγής ελιάς που διατηρούν περισσότερο τη συγκέντρωση HT στο τελικό προϊόν, αποφεύγοντας τις απώλειές του στα λύματα. Ομοίως, θα πρέπει να διεξαχθούν πρόσθετες μελέτες για την επιλογή των ποικιλιών ελιάς και των τεχνικών παραγωγής ελαιολάδου που οδηγούν σε υψηλότερη HT και τη συγκέντρωση των πρόδρομων ουσιών του. Επιπλέον, η HT που λαμβάνεται από απόβλητα και υποπροϊόντα της ελαιοβιομηχανίας μπορεί να θεωρηθεί πολύτιμη πηγή HT ως συστατικό τροφής που προστίθεται σε άλλα τρόφιμα, θρεπτικά συστατικά και συμπληρώματα διατροφής, αυξάνοντας έτσι το βιοδραστικό δυναμικό και τη διαιτητική πρόσληψη.
Για να διαβάσετε ολόκληρη τη μελέτη πατήστε ΕΔΩ