Τι ισχύει για τις ημερομηνίες λήξης σε φρούτα και λαχανικά, για την συντήρηση των αυγών στα ράφια, για τις ελλιπείς ετικέτες στα τρόφιμα και τι σημαίνει το σήμα Bio hellas.
Αναγνώστης του Cibum απέστειλε ερωτήματα σχετικά με την ημερομηνία λήξης φρούτων και λαχανικών που πωλούνται από σουπερμάρκετ, σχετικά με τη διατήρηση αυγών επίσης σε σουπερμάρκετ, για τις ετικέτες που δεν αναγράφουν τις απαραίτητες πληροφορίες και ποιος είναι υπεύθυνος για τους ελέγχους, ενώ το τελευταίο ερώτημα αφορούσε σε ετικέτα Bio Hellas που έφερε τρόφιμο προερχόμενο από χώρα εκτός ΕΕ.
Το mail που έλαβε το Cibum:
“Θα ήθελα να σας δώσω συγχαρητήρια για τον ιστότοπο σας, τον οποίο θα χαρακτήριζα μοναδικό για τον καταναλωτή (και όχι μόνο) που ενδιαφέρεται για τα τρόφιμα!
Για να μην σας κουράζω έχω συγκεντρώσει κάποιες ερωτήσεις/παρατηρήσεις και αν γνωρίζετε μου απαντάτε:
1. Υπάρχει νομοθεσία που να προβλέπει πόσες ημέρες (βιολογικά ή μη) φρούτα σε συσκευασία (πλαστικό καλαθάκι) μπορούν να παραμένουν στο ράφι των σουπερμάρκετ, προς διάθεση, από την ημερομηνία συσκευασίας τους;
Σας ρωτώ γιατί προσφάτως στην μεγαλύτερη αλυσίδα βρήκα φρούτα 10 ημερών (από την ημερομηνία συσκευασίας τους που αναφέρεται) τα οποία είχαν μουχλιάσει και δεν ήταν η πρώτη φορά…
Ο διευθυντής του καταστήματος δεν γνώριζε να μου απαντήσει… Σε άλλη αλυσίδα μου απάντησαν πως εξαρτάται από το πώς τα βλέπει ο εκάστοτε υπάλληλος…
2. Παρατηρώ πως η διάθεση των αυγών στα σουπερμάρκετ γίνεται εκτός ψυγείου, όμως προτείνεται στον καταναλωτή κατόπιν να τα βάλει στο ψυγείο. Είναι αυτή η σωστή πρακτική; Τα σουπερμάρκετ εκτός ωραρίου λειτουργίας συνεχίζουν να διατηρούν τον κλιματισμό ανοιχτό ή τα (ευαίσθητα;) τρόφιμα υπόκεινται στις υψηλές πλέον θερμοκρασίες;
3. Σε συσκευασίες τροφίμων παρατηρώ ελλείψεις σχετικά με τις πληροφορίες που πρέπει να αναφέρουν στην ετικέτα τους και κυρίως στην χώρα προέλευσης του τροφίμου (ενίοτε η ετικέτα είναι παραπλανητική ως προς αυτήν). Αναρωτιέμαι ποιος φορέας είναι υπεύθυνος για τον έλεγχο και αν ένα σουπερμάρκετ είναι κατά κάποια έννοια “υποχρεωμένο“ νομικά ή επαγγελματικά ηθικά να ελέγχει την νομότυπη κυκλοφορία των προϊόντων (αναφέρομαι στα στοιχεία που πρέπει να αναγράφει η ετικέτα ενός συσκευασμένου τροφίμου) που διαθέτει στο καταναλωτικό κοινό;
4. Πώς γίνεται βιολογικό τρόφιμο που εισάγεται από χώρα εκτός Ε.Ε. να έχει πάνω στην ετικέτα του την σήμανση bio hellas;
Στα ερωτήματα απάντηση η συνεργάτης – αρθρογράφος του Cibum Άννα Λεκατσά Γεωπόνος-Επιστήμονας Τροφίμων, Senior Consultant AG ADVENT AE.
ΑΠΑΝΤΗΣΗ 1:
Η αναγραφή της ημερομηνίας ελάχιστης διατηρησιμότητας δεν απαιτείται για νωπά φρούτα και λαχανικά, τα οποία δεν έχουν αποφλοιωθεί, κοπεί ή υποστεί παρόμοια επεξεργασία. Πχ σε μία κομμένη φρουτοσαλάτα, θα πρέπει να υπάρχει σχετική ημερομηνία.
Ο χρόνος διατήρησης των προσυσκευασμένων φρούτων επηρεάζεται από πολλές παραμέτρους, όπως το είδος του φρούτου, ο βαθμός ωρίμανσης, η επεξεργασία που τυχόν έχει υποστεί, η υγρασία, η επίδραση της θερμοκρασίας, το είδος συσκευασίας που έχει χρησιμοποιηθεί κλπ.
Η υποβάθμιση της ποιότητας μπορεί να προκύψει και από φυσιολογικές διεργασίες, όπως η φυσική ωρίμανση. Τα νωπά λαχανικά και φρούτα είναι ευαλλοίωτα επειδή αναπνέουν, απελευθερώνουν θερμότητα με την αναπνοή και χάνουν υγρασία. Η θερμοκρασία διατήρησης επηρεάζει την ταχύτητα αλλοίωσης, ειδικά αν εκτεθούν σε ακραίες συνθήκες θέρμανσης ή ψύχους.
Οι οργανωμένες επιχειρήσεις λιανικής πώλησης τροφίμων λαμβάνουν υπόψη και ακολουθούν τις σχετικές κατευθυντήριες οδηγίες της νομοθεσίας ανά πεδίο δραστηριότητας, αλλά και τις συστάσεις των προμηθευτών τους. Οι επιχειρήσεις διαμορφώνουν συστήματα αυτοελέγχων και εφαρμόζουν εσωτερικές προδιαγραφές για τη διαχείριση των προϊόντων τους, βάσει των οποίων οι υπάλληλοι πρέπει να ελέγχουν τα χαρακτηριστικά των φρούτων και λαχανικών προς παραλαβή, αποθήκευση και διάθεση στα καταστήματα.
ΑΠΑΝΤΗΣΗ 2:
Οι επιχειρήσεις λιανικού εμπορίου, όπως τα supermarkets, μπορούν να διαθέτουν τα νωπά αυγά προς πώληση σε θερμοκρασία περιβάλλοντος (ξηρό και δροσερό μέρος), καθ’ όλη τη διάρκεια διατήρησής τους στα καταστήματα.
Η νομοθεσία προβλέπει ότι οι συσκευασίες των αυγών παρέχουν πληροφορίες στους καταναλωτές για τις ιδιαίτερες συνθήκες διατήρησης, σύμφωνα με τις οποίες πρέπει να υπάρχει υποχρεωτικά ένδειξη, με την οποία συνίσταται να διατηρούν τα αυγά με απλή ψύξη μετά την αγορά.
ΑΠΑΝΤΗΣΗ 3:
Η αναγραφή της προέλευσης δεν είναι υποχρεωτική για όλα τα τρόφιμα. Είναι όμως υποχρεωτική, όταν η μη αναγραφή της ενδέχεται να παραπλανήσει τον καταναλωτή ως προς τον πραγματικό τόπο προέλευσης του τροφίμου, ιδίως αν οι πληροφορίες που συνοδεύουν το τρόφιμο ή η ετικέτα στο σύνολό της υπονοούν κάτι διαφορετικό. Όταν επίσης, αναφέρεται ο τόπος προέλευσης τροφίμου και δεν είναι ίδιος με τον τόπο προέλευσης του πρωταρχικού συστατικού του, πρέπει να αναφέρεται επίσης ο τόπος προέλευσης του εν λόγω πρωταρχικού συστατικού ή να αναφέρεται ότι ο τόπος προέλευσης τού πρωταρχικού συστατικού είναι διαφορετικός από αυτόν του τροφίμου.
Σημειώνουμε ότι οι αναφορές στο όνομα, την εμπορική επωνυμία ή τη διεύθυνση του υπευθύνου επιχείρησης τροφίμων στην επισήμανση δεν συνιστά ένδειξη της χώρας καταγωγής ή του τόπου προέλευσης του εν λόγω τροφίμου, κατά την έννοια της νομοθεσίας.
Αν υπάρχει υπόνοια παραπλάνησης, προτείνουμε να υποβάλλονται απευθείας ερωτήματα στην εταιρεία, τα στοιχεία της οποίας φαίνονται στην επισήμανση του τροφίμου ή στο σουπερμάρκετ, όπου έγινε η αγορά. Αρμόδιος φορέας για τον έλεγχο ορθής επισήμανσης είναι ο ΕΦΕΤ και κάθε πολίτης έχει δικαίωμα να εκφράσει τις βάσιμες ανησυχίες του και να υποβάλλει την αναφορά του στον φορέα.
ΑΠΑΝΤΗΣΗ 4:
Η αναγραφή BIOHELLAS δεν συνιστά τόπο προέλευσης του τροφίμου, αλλά το όνομα ενός φορέα ελέγχου και πιστοποίησης του προϊόντος βιολογικής γεωργίας. Σύμφωνα με τη νομοθεσία, υπάρχουν ειδικές απαιτήσεις, όπου απαιτείται πιστοποίηση για τη βιολογική παραγωγή και την επισήμανση των βιολογικών προϊόντων, προκειμένου να κυκλοφορούν ελεύθερα στην αγορά της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή να εξάγονται από αυτήν.