Μην ξεγελιέστε από τα όμορφα τρόφιμα, προειδοποιεί μελέτη.
Ένας ερευνητής από το Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνιας δημοσίευσε μια νέα μελέτη στο Journal of Marketing που διερευνά κατά πόσο τα ελκυστικά τρόφιμα μπορεί να φαίνονται πιο υγιεινά στους καταναλωτές.
Οι καταναλωτές βλέπουν σχεδόν 7.000 διαφημίσεις τροφίμων και εστιατορίων ετησίως, με τη συντριπτική πλειονότητα να διαφημίζει το πρόχειρο φαγητό. Στα υλικά μάρκετινγκ, τα τρόφιμα είναι εκτενώς στυλιζαρισμένα ώστε να φαίνονται ιδιαίτερα όμορφα.
Οι διαφημιστές στοχεύουν σαφώς στο να κάνουν το φαγητό πιο θελκτικό. Αλλά μήπως η όμορφη αισθητική έχει και άλλες, ενδεχομένως προβληματικές επιπτώσεις στις εντυπώσεις σας για το φαγητό;
Από τη μία πλευρά, η όμορφη αισθητική συνδέεται στενά με την ευχαρίστηση και την απόλαυση. Η θέαση όμορφων έργων τέχνης και ανθρώπων ενεργοποιεί το κέντρο ανταμοιβής του εγκεφάλου και η παρατήρηση της ομορφιάς είναι εγγενώς ικανοποιητική.
Αυτή η σύνδεση με την ευχαρίστηση μπορεί να κάνει το όμορφο φαγητό να φαίνεται ανθυγιεινό, επειδή οι άνθρωποι τείνουν να θεωρούν την ευχαρίστηση και τη χρησιμότητα ως αμοιβαία αποκλειόμενες. Για παράδειγμα, πολλοί άνθρωποι έχουν τη γενική διαίσθηση ότι τα τρόφιμα είναι είτε νόστιμα είτε υγιεινά, αλλά όχι και τα δύο.
Από την άλλη, ένας συγκεκριμένος τύπος αισθητικής που ονομάζεται “κλασική”, χαρακτηρίζεται από τα ιδανικά πρότυπα που βρίσκονται στη φύση. Για παράδειγμα, ένα βασικό χαρακτηριστικό της κλασικής αισθητικής είναι η συμμετρία, η οποία είναι επίσης εξαιρετικά συχνή στη φύση.
Ένα άλλο εξέχον χαρακτηριστικό της κλασικής αισθητικής περιλαμβάνει την τάξη και τα συστηματικά μοτίβα, τα οποία, και πάλι, είναι πανταχού παρόντα στη φύση. Φαίνεται πιθανό ότι η χρήση περισσότερων από αυτά τα οπτικά χαρακτηριστικά που μοιάζουν με τη φύση θα μπορούσε να κάνει τις απεικονίσεις τροφίμων να μοιάζουν πιο φυσικές.
Το να φαίνεται πιο φυσικό, με τη σειρά του, μπορεί να κάνει τα τρόφιμα να φαίνονται πιο υγιεινά, επειδή οι άνθρωποι τείνουν να θεωρούν ότι τα φυσικά πράγματα (π.χ. βιολογικά τρόφιμα ή φυσικές θεραπείες) είναι πιο υγιεινά από τα αφύσικα πράγματα (π.χ. πολύ επεξεργασμένα τρόφιμα ή συνθετικές χημικές ουσίες). Έτσι, λόγω της αντανάκλασης της φύσης, το ίδιο τρόφιμο μπορεί να φαίνεται πιο υγιεινό όταν είναι όμορφο (σε σύγκριση με όταν είναι άσχημο).
Σε μια σειρά πειραμάτων, ο ερευνητής εξέτασε αν το ίδιο τρόφιμο γίνεται αντιληπτό ως πιο υγιεινό όταν φαίνεται όμορφο ακολουθώντας τις αρχές της κλασικής αισθητικής (δηλ. συμμετρία, τάξη και συστηματικά μοτίβα) σε σύγκριση με όταν δεν φαίνεται. Για παράδειγμα, σε ένα πείραμα, οι συμμετέχοντες αξιολόγησαν το τοστ αβοκάντο.
Όλοι διάβασαν πανομοιότυπες πληροφορίες σχετικά με τα συστατικά και την τιμή, αλλά οι άνθρωποι κλήθηκαν τυχαία να δουν είτε ένα όμορφο τοστ αβοκάντο είτε ένα άσχημο τοστ αβοκάντο (οι εικόνες είχαν προηγουμένως, κατά μέσο όρο, αξιολογηθεί ως διαφορετικά όμορφες).
Παρά τις πανομοιότυπες πληροφορίες σχετικά με το τρόφιμο, οι ερωτηθέντες αξιολόγησαν το τοστ αβοκάντο ως συνολικά πιο υγιεινό (π.χ. πιο υγιεινό, πιο θρεπτικό, με λιγότερες θερμίδες) και πιο φυσικό (π.χ. πιο καθαρό, λιγότερο επεξεργασμένο) εάν είδαν την όμορφη εκδοχή σε σύγκριση με την άσχημη.
Όπως ήταν αναμενόμενο, η διαφορά στις κρίσεις φυσικότητας οδήγησε στη διαφορά στις κρίσεις υγιεινότητας. Οι κρίσεις άλλων πτυχών, όπως η φρεσκάδα ή το μέγεθος, δεν επηρεάστηκαν. Τα πειράματα με διαφορετικά τρόφιμα και χειρισμούς ομορφιάς επέφεραν το ίδιο μοτίβο αποτελεσμάτων, γεγονός που υποδηλώνει ότι το αποτέλεσμα είναι απίθανο να είναι ιδιοσυγκρατικό για ορισμένες εικόνες.
Είναι σημαντικό ότι αυτές οι κρίσεις υγιεινής επηρεάζουν τη συμπεριφορά των καταναλωτών. Σε ένα πείραμα πεδίου, οι άνθρωποι ήταν πρόθυμοι να πληρώσουν σημαντικά περισσότερα χρήματα για μια όμορφη πιπεριά από μια άσχημη, και ένα σημαντικό μέρος αυτής της ενίσχυσης των τιμών κράτησης αποδόθηκε σε μια ανάλογη ενίσχυση των κρίσεων υγιεινής.