Μέλι που στην πραγματικότητα δεν είναι μέλι ανακλήθηκε από την αγορά της Τσεχίας.
Η Κρατική Αρχή Ελέγχου Γεωργίας και Τροφίμων της Τσεχίας, ανακοίνωσε την απόσυρση από τα ράφια μελιού που όμως δεν είναι… μέλι. Στην ανακοίνωση που εντάχθηκε στην κατηγορία «παραποιημένα τρόφιμα» αναφέρεται πως μετά από επιθεώρηση και ανάλυση του μελιού « Μέλι του δάσους» διαπιστώθηκε ότι “δεν περιείχε καθόλου πρωτεΐνες, οι οποίες απαντώνται φυσιολογικά στο μέλι”, η δραστικότητα του ενζύμου διαστάση ήταν κάτω από το όριο ποσοτικού προσδιορισμού και ταυτόχρονα στο προϊόν η περιεκτικότητα της ουσίας hydroxymethylfurfural (HMF) ήταν περισσότερο από 12 φορές υψηλότερη από την προβλεπόμενη από τη σχετική νομοθεσία.
Συνοπτικά η ανακοίνωση αναφέρει:
Μη έγκυρες παράμετροι:
- υδροξυμεθυλοφουρφουράλη (HMF)
- δραστηριότητα διαστάσης
- προέλευση των υδατανθράκων στο μέλι.
Το HMF γενικά απουσιάζει στο φρέσκο μέλι, αλλά σχηματίζεται κατά τη θέρμανση, την προετοιμασία και την αποθήκευση. Το HMF μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως δείκτης για υπερβολική θερμική επεξεργασία σε πολλά προϊόντα διατροφής, όπως το μέλι, ο χυμός φρούτων, το γάλα UHT, οι μαρμελάδες, τα αλκοολούχα προϊόντα και τα μπισκότα. Στο μέλι, το HMF είναι δείκτης ποιότητας, το Παράρτημα II της Οδηγίας 2001/110/ΕΚ του Συμβουλίου ορίζει κριτήρια σύνθεσης για το μέλι, συμπεριλαμβανομένης της περιεκτικότητας σε HMF (που καθορίζεται μετά την επεξεργασία και την ανάμειξη). Το HMF περιορίζεται σε 40 mg/kg γενικά (εκτός από το μέλι αρτοποιίας, το οποίο εξαιρείται) και 80 mg/kg σε μέλι που δηλώνεται ότι προέρχεται από τροπική περιοχή. Το φρέσκο μέλι περιέχει γενικά λιγότερο από 15 mg/kg HMF.
Το HMF μπορεί να σχηματιστεί σε τρόφιμα που περιέχουν ζάχαρη, ιδιαίτερα ως αποτέλεσμα της θέρμανσης ή του μαγειρέματος. Ο σχηματισμός του αποτέλεσε το θέμα σημαντικής μελέτης καθώς ο HMF θεωρήθηκε ότι είναι δυνητικά καρκινογόνος για τον άνθρωπο. Ωστόσο, μέχρι στιγμής η in vivo γονοτοξικότητα ήταν αρνητική και δεν έχει προκύψει καμία σχέση για τον άνθρωπο όσον αφορά τις καρκινογόνες και γονιδιοτοξικές επιδράσεις. Το HMF ταξινομείται ως παράγοντας βελτίωσης τροφίμων και χρησιμοποιείται κυρίως στη βιομηχανία τροφίμων με τη μορφή πρόσθετου τροφίμων ως βιοδείκτης καθώς και ως αρωματικός παράγοντας για προϊόντα διατροφής.
Ποιες είναι οι πιο κοινές πρακτικές απάτης σχετικά με το μέλι;
Το μέλι είναι η φυσική ουσία που παράγεται από τις μέλισσες. Οι κανονισμοί της ΕΕ τονίζουν ότι δεν πρέπει να έχει προστεθεί κανένα συστατικό (π.χ. ζάχαρη, πρόσθετα τροφίμων, αρωματικές ύλες κ.λπ.).
Το μέλι μπορεί να νοθευθεί με πολλές ουσίες, όπως ζάχαρη ή νερό, αλλά η ζάχαρη είναι η μεγαλύτερη και πιο κοινή μέθοδος νοθείας.
Τα φθηνά σιρόπια ζάχαρης χρησιμοποιούνται για την αύξηση του όγκου του μελιού και η αποτελεσματική ανίχνευση παραμένει ένα σύνθετο ζήτημα ακόμη και με εξελιγμένες μεθόδους ανάλυσης. Η δήλωση της βοτανικής πηγής ή άλλων χαρακτηριστικών υπόκειται επίσης σε δόλιες πρακτικές και έχει στόχο να τροποποιήσει την αντίληψη των καταναλωτών για την ποιότητα και την αξία του μελιού. Επίσης μέλι από μια συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή και τηρώντας καθορισμένες μεθόδους παραγωγής μπορεί να πωληθεί ως ποιοτικό
προϊόν με ειδικά χαρακτηριστικά (ΠΟΠ, Προστατευόμενης Γεωγραφικής Προέλευσης ή ΠΓΕ, Προστατευόμενη
Γεωγραφική Ένδειξη). Καθώς τα μέλια ΠΟΠ/ΠΓΕ έχουν υψηλότερη τιμή, αποτελούν ελκυστικούς στόχους των απατεώνων που αλλάζουν την προέλευση ενός κοινού μελιού, για να αυξήσουν τα κέρδη.
Η γεωγραφική προέλευση μπορεί επίσης να παραποιηθεί για να παρακαμφθούν οι δασμολογικοί κανόνες. Άλλες
πρακτικές απάτης που σχετίζονται με την επισήμανση, περιλαμβάνουν για παράδειγμα την ονομασία «μέλι» που μπορεί να δοθεί παράνομα σε ένα προϊόν που αποτελείται εν μέρει ή εξ ολοκλήρου από ένα προϊόν χαμηλότερης ποιότητας, όπως το «μέλι αρτοποιού».
Ενώ ο κίνδυνος για την υγεία των καταναλωτών θεωρείται πολύ χαμηλός (με βάση την υπόθεση ότι τα σιρόπια ζάχαρης που προστίθενται είναι κατάλληλα για ανθρώπινη κατανάλωση), η νοθεία του μελιού με σάκχαρα είναι επιζήμια για την εμπιστοσύνη των καταναλωτών στην τροφική αλυσίδα της ΕΕ και μια πρόκληση για τους χειριστές και τη φήμη του μελιού.
