Η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια αποτελεί την κύρια αιτία απώλειας όρασης στις ηλικίες 20 έως 74 ετών. Μελέτες έχουν δείξει ότι σχεδόν ένας στους τρεις ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1 και 2 πάσχουν από διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια. Μεγαλύτερο κίνδυνο αντιμετωπίζουν όσοι:
- Έχουν διαγνωστεί με διαβήτη πολλά χρονιά πριν
- Έχουν σταθερά υψηλά επίπεδα υπεργλυκαιμίας στο αίμα
- Έχουν υψηλή αρτηριακή πίεση
- Έχουν υψηλή χοληστερόλη αίματος
- Διανύουν περίοδο εγκυμοσύνης
«Η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια είναι μία επιπλοκή του διαβήτη. Οφείλεται στις αλλοιώσεις που προκαλούν τα υψηλά επίπεδα γλυκόζης στα αγγεία του αμφιβληστροειδή, του φωτοευαίσθητου χιτώνα στο οπίσθιο τμήμα του οφθαλμού, που μετατρέπει το φως σε ηλεκτρικά σήματα – ερεθίσματα για τον ανθρώπινο εγκέφαλο, με στόχο τον σχηματισμό των εικόνων – ειδώλων», εξηγεί η Χειρουργός Οφθαλμίατρος κ. Χρύσα Κουτσιούκη MD, ειδική στην Παθολογία Αμφιβληστροειδή, Ωχράς Κηλίδας, Ενδοφθάλμιων Φλεγμονών & Καταρράκτη στο Ινστιτούτο Οφθαλμολογίας & Μικροχειρουργικής Ophthalmica της Θεσσαλονίκης.
Όταν ένας ασθενής έχει επίμονα αυξημένα επίπεδα γλυκόζης (δηλαδή πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη), αναπτύσσονται με την πάροδο του χρόνου αλλοιώσεις – βλάβες των πολύ μικρών αιμοφόρων αγγείων (τριχοειδή) του αμφιβληστροειδή. Η διαταραχή αυτή ονομάζεται διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια και σε προχωρημένο στάδιο μπορεί να επιφέρει μη αναστρέψιμες βλάβες στην όραση (ακόμα και ολική τύφλωση).
Μπορούμε να μειώσουμε τον κίνδυνο ανάπτυξης διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας ή να αποτρέψουμε την επιδείνωσή της με τις παρακάτω δράσεις:
- Ελέγχοντας τη ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα, την αρτηριακή πίεση και το επίπεδο της χοληστερόλης
- Ακολουθώντας πιστά τη διαβητική θεραπευτική αγωγή
- Διατηρώντας ένα φυσιολογικό σωματικό βάρος
- Τηρώντας μια ισορροπημένη διατροφή, συνδυαστικά με τακτική σωματική άσκηση
- Διακόπτοντας το κάπνισμα
Σωτήριος ο προ-συμπτωματικός έλεγχος
Μέσω του προ-συμπτωματικού ελέγχου, ένας εξειδικευμένος οφθαλμίατρος είναι σε θέση, μέσω της λήψης ειδικών ψηφιακών έγχρωμων φωτογραφιών – απεικονίσεων, να εξετάσει τον βυθό του οφθαλμού και να ανιχνεύσει εάν υπάρχουν ύποπτα αμφιβληστροειδικά ευρήματα, προτού παρατηρηθούν συμπτώματα ή προβλήματα στην όραση του διαβητικού ασθενή.
Πρόκειται για έναν απλό, ανώδυνο και απόλυτα εξειδικευμένο έλεγχο, ο οποίος συνίσταται ετησίως σε ασθενείς άνω των 12 ετών με διαβήτη τύπου 1 και 2. Η πρώιμη διάγνωση μπορεί να αναδείξει ευρήματα προτού αυτά ξεκινήσουν να επηρεάζουν την όραση. Ανάλογα με τα ευρήματά καθορίζεται η συχνότητα του επανελέγχου.
«Αν δεν υπάρχουν ευρήματα διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας, συνιστάται επανέλεγχος σε 1-2 χρόνια. Αν τα ευρήματα είναι ήπια (με ήπιες διαβητικές αλλοιώσεις στον οφθαλμικό βυθό), συνιστάται επανέλεγχος σε ένα χρόνο. Αν όμως η αμφιβληστροειδοπάθεια είναι σε προχωρημένο στάδιο και προκαλεί προβλήματα στην όραση, πρέπει να πραγματοποιηθούν επιπλέον διαγνωστικές – απεικονιστικές εξετάσεις και να ακολουθηθούν συγκεκριμένα θεραπευτικά πρωτόκολλα αντιμετώπισης της νόσου» τονίζει η κ. Κουτσιούκη, η οποία είναι επιστημονικά υπεύθυνη του νεοσύστατου τμήματος για τη διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια, με το πρόγραμμα προ-συμπτωματικού ελέγχου στο Ινστιτούτο Ophthalmica, του οποίου η λειτουργία ξεκίνησε πριν από λίγες ημέρες.
«Ο προ-συμπτωματικός έλεγχος για τη διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια διαρκεί 30 λεπτά. Η ιατρός θα ζητήσει πληροφορίες για τον τύπο του διαβήτη του ασθενή, τα έτη που έχουν μεσολαβήσει από τη διάγνωση, πληροφορίες για την αντιδιαβητική θεραπεία που λαμβάνει και τα αποτελέσματα από την πιο πρόσφατη εξέταση της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης (HbA1c)», εξηγεί η κ. Κουτσιούκη και προσθέτει πως «στη συνέχεια, ένας οπτομέτρης θα προχωρήσει σε ψηφιακή φωτογράφηση του οπίσθιου τμήματος του ματιού (οφθαλμικός βυθός). Η έγχρωμη φωτογραφία – απεικόνιση θα αξιολογηθεί από εξειδικευμένο στην παθολογία βυθού οφθαλμίατρο και ο ασθενής θα ενημερωθεί για τα αποτελέσματα».
