Καθησυχαστικοί -αλλά σε επιφυλακή- εμφανίζονται οι επιστήμονες στη χώρα μας μετά τον συναγερμό σε διεθνές επίπεδο που κήρυξε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) λόγω της έξαρσης των κρουσμάτων της ευλογιάς των πιθήκων (mpox).
Αν και η νόσος θεωρείται απίθανο να λάβει τις διαστάσεις του κορωνοϊού, οι υγειονομικές αρχές των χωρών παρακολουθούν στενά την εξέλιξη των κρουσμάτων καθώς ο ιός, και πιο συγκεκριμένα ένα νέο στέλεχος της ασθενείας, είναι ιδιαίτερα μεταδοτικό και έχει εξαπλωθεί σε 16 αφρικανικές χώρες. Το πρώτο κρούσμα εκτός αφρικανικής ηπείρου εμφανίστηκε πρόσφατα στη Σουηδία και στη συνέχεια και το Πακιστάν ανακοίνωσε τον εντοπισμό μόλυνσης με mpox.
Η Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, Παθολόγος και Καθηγήτρια Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής στην Ιατρική Σχολή του ΕΚΠΑ, μιλώντας στο iefimerida.gr, κάνει λόγο για έναν απειλητικό ιό για τη ζωή των ανθρώπων, ωστόσο σε αντίθεση με τον κορωνοϊό δεν μεταδίδεται με την ίδια ευκολία.
Ο ιός μεταδίδεται με στενή επαφή
«Αυτός ο ιός μεταδίδεται σεξουαλικά και μέσω της στενής δερματικής επαφής, καθώς και με την επαφή με κοινά αντικείμενα που μπορεί να είναι κλινισκεπάσματα, πετσέτες, ρούχα κ.ά. Τα πρώτα συμπτώματα παραπέμπουν σε απλό ιογενές νόσημα, όπως πυρετός, κεφαλαλγία, ρίγος, κόπωση, οίδημα των λεμφαδένων κ.α. Στη συνέχεια όμως εμφανίζεται ένα κηλιδοβλατιδώδες εξάνθημα που φτάνει μέχρι τον κορμό και τις παλάμες και παρουσιάζονται φλύκταινες, που φύονται σε 2 με 4 εβδομάδες ανάλογα με την κλινική εικόνα που θα παρουσιάσει κάθε άτομο», σημειώνει η κυρία Ψαλτοπούλου.
Γιατί ο ΠΟΥ κάλεσε σε επαγρύπνηση για τον mpox
H Παθολόγος και Καθηγήτρια Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής εξηγεί τους λόγους για τους οποίους ο ΠΟΥ κάλεσε σε ενημέρωση, ευαισθητοποίηση και επαγρύπνηση τις χώρες σε παγκόσμιο επίπεδο.
«Οι λόγοι είναι πολλοί. Καταρχάς τοπικά στην Αφρική εμφανίζεται πολύ μεγάλη αύξηση των κρουσμάτων, τα οποία όπως πολύ καλά γνωρίζουμε έχουν μεταφερθεί και σε άλλες χώρες εκτός της αφρικανικής ηπείρου. Παράλληλα, πρόκειται για μια ασθένεια στην οποία παρατηρείται νόσηση από άνθρωπο σε άνθρωπο και αυτά τα νοσήματα είναι πάντα προτεραιότητας για τον ΠΟΥ. Ένα ακόμη στοιχείο είναι ότι νοσούν και παιδιά, ενώ οι νέες φυλογενετικές ομάδες του mpox, που έχουν αυξηθεί, εμφανίζουν ποσοστό θνησιμότητας 3% στις χώρες της Αφρικής», αναφέρει.
Η κινητοποίηση του ΠΟΥ θα έχει ως αποτέλεσμα ο επιστημονικός κόσμος να ενεργοποιηθεί έτσι ώστε να σταματήσει η πανδημία. Να βρεθεί, δηλαδή, τρόπος έγκαιρης διάγνωσης και πρόληψης και να δοθεί η δυνατότητα παραγωγής περισσότερων εμβολίων.
Ανοσοκατεσταλμένοι και άτομα με επικίνδυνη ερωτική συμπεριφορά κινδυνεύουν περισσότερο να μολυνθούν με τον ιό
Μεγαλύτερο κίνδυνο μόλυνσης διατρέχουν τα άτομα με ανοσοκαταστολή, με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα λόγω των υποκείμενων νοσημάτων, καθώς και λόγω της λήψης ορισμένων φαρμάκων ή θεραπειών. Επίσης, τα άτομα με επικίνδυνη ερωτική συμπεριφορά, οι επαγγελματίες υγείας που ασχολούνται μ αυτά τα νοσήματα και οι φροντιστές ατόμων.
Ωστόσο, όπως τονίζει η Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, γι’ αυτές τις ομάδες υπάρχει διαθέσιμο εμβόλιο, το οποίο βεβαίως είναι προαιρετικό. «Είναι σημαντικό αν κάποιος μεταβεί σε χώρες που ενδημεί ο ιός ή έρθει σε επαφή με κρούσμα και εμφανίσει συμπτώματα να επισκεφτεί τον γιατρό του ώστε να επιβεβαιώσει ή να αποκλείσει τη νόσο και να λάβει τα κατάλληλα μέτρα».
Τα περισσότερα άτομα με μόλυνση από τον mpox αναρρώνουν χωρίς θεραπεία
Τα περισσότερα άτομα που προσβάλλονται από την ευλογιά των πιθήκων αναρρώνουν χωρίς να εμφανίζουν επιπλοκές. Η θεραπεία εστιάζει κυρίως στη βελτίωση των συμπτωμάτων. Όσον αφορά στην αντιϊική θεραπεία, δύο φάρμακα που έχουν εγκριθεί για την ευλογιά θεωρούνται αποτελεσματικά και έναντι της ευλογιάς των πιθήκων. Τα φάρμακα αυτά χορηγούνται σε άτομα που εμφανίζουν σοβαρή νόσο.
Σημειώνεται ότι μετά την Covid-19 είναι η δεύτερη φορά που ο ΠΟΥ θέτει σε επαγρύπνηση τις υγειονομικές Αρχές παγκοσμίως για την ιογενή λοίμωξη μέσα σε δύο χρόνια. Η απόφαση οφείλεται στην εμφάνιση ενός νέου στελέχους του ιού, με την ονομασία clade Ib, το οποίο φαίνεται να μεταδίδεται πιο εύκολα και να προκαλεί σοβαρότερα συμπτώματα.
Η θνητότητα στις χώρες της Αφρικής κυμαίνεται μεταξύ 1-10% για τα στελέχη της Κεντρικής Αφρικής, ενώ για τα στελέχη της Δυτικής Αφρικής που αποτελούν αυτά που έχουν ταυτοποιηθεί στην πρόσφατη έξαρση στην Ευρώπη, η θνητότητα στην Αφρική είναι περίπου 3%. Στις επιδημικές εξάρσεις στο Δυτικό Ημισφαίριο δεν καταγράφηκε κανένας θάνατος.